Avond

1. Toon

   Kort 

   De tien nieuwsfeiten van de dag

   1 Zoekactie naar gewapende militair: minister van Defensie krijgt extra bescherming

   

   Minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) krijgt extra bescherming naar aanleiding van de zoekactie naar de voortvluchtige militair Jurgen Conings. Dat bevestigt haar kabinet aan het persagentschap Belga.

   Meer informatie geeft het kabinet niet vrij, uit veiligheidsoverwegingen.

   Dedonder kreeg vandaag in de Kamer een heel aantal vragen te verwerken. Er was ook even alarm in Wijgmaal, maar dat werd snel afgeblazen.

   2 Coronacijfers: aantal overlijdens per dag neemt snel af

   Van 10 tot 16 mei zijn in België dagelijks gemiddeld 20 overlijdens door het coronavirus geregistreerd. Dat is een stevige daling tegenover de 37 per dag van de week ervoor, blijkt uit de cijfers van gezondheidsinstituut Sciensano.

   Het coronavirus heeft volgens de officiële cijfers sinds het begin van de pandemie in België 24.768 levens gekost.

   Ook in de ziekenhuizen gaat het de goeie richting uit: er zijn nog 1.704 covid-patiënten opgenomen, van wie er 589 intensieve zorg nodig hebben. Dat getal stond gisteren op 596.

   De laatste zeven dagen waren er gemiddeld 127 nieuwe opnames per dag, terwijl gemiddeld 157 patiënten per dag het ziekenhuis verlieten.

   Het aantal geregistreerde besmettingen neemt ook af: tussen 10 en 16 mei waren het er gemiddeld 2.087 per dag. Er werden wel minder testen afgenomen: gemiddeld 41.700 per dag.

   • Meer cijfers en grafieken vindt uhier.

   3 Italië stuurt boot met migranten naar Pozzallo

   Italië heeft het Duitse hulpschip ‘Sea-Eye 4’ met meer dan 400 migranten aan boord naar de stad Pozzallo gestuurd, in het zuiden van het eiland Sicilië. De Duitse hulporganisatie Sea-Eye heeft kritisch gereageerd. Medewerkers van Sea-Eye stonden klaar in Palermo, aan de andere kant van het eiland.

   ‘Het is voor ons volstrekt onbegrijpelijk dat Pozzallo de volgende veilige haven voor de migranten zou zijn, terwijl wij in Palermo zijn’, zei de woordvoerder van Sea-Eye, Gorden Isler.

   Italië had gisteravond het officiële bevel gegeven om naar de haven van Pozzallo te varen, zegt het persbureau Ansa. Eerder was het schip op weg naar Palermo, waar de burgemeester gezegd had hulp te willen aanbieden.

   4 Mensenrechtenraad VN komt samen over conflict Israël-Palestina

   De Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties (VN) belegt op 27 mei een bijzondere vergadering over het Israëlisch-Palestijnse conflict.

   De vergadering wordt georganiseerd op verzoek van Pakistan, in de hoedanigheid van coördinator van de Organisatie voor Islamitische Samenwerking (OIC), en de Palestijnse autoriteiten. Die laatsten hebben voldoende handtekeningen verzameld van de 47 landen die lid zijn van de Mensenrechtenraad, melden de VN in een verklaring.

   Tijdens de bijeenkomst zullen de landen de ‘ernstige situatie van de mensenrechten’ in de bezette Palestijnse gebieden bespreken, met inbegrip van Oost-Jeruzalem. De laatste bijzondere vergadering over dat onderwerp vond plaats in mei 2018. Ook de allereerste bijzondere zitting van de Mensenrechtenraad in juli 2006 besloeg de mensenrechten in de Palestijnse gebieden.

   De VN-Mensenrechtenraad houdt minstens drie zittingen per jaar, maar als een derde van de lidstaten erom vraagt, kan te allen tijde een bijzondere zitting gehouden worden.

   5 Nog geen duidelijkheid over leveringen Johnson & Johnson

   

   Er zijn vandaag 40.000 doses van het coronavaccin van Johnson & Johnson aan ons land geleverd. Dat bevestigt Gudrun Briat, woordvoerder van de taskforce Vaccinatie.

   België heeft in totaal 1,4 miljoen vaccins van Johnson & Johnson besteld. Die zouden tussen april en juni worden geleverd, maar ons land heeft er nog maar 100.000 ontvangen, bevestigde minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) eerder deze week nog in de Kamer. Vandaag kwamen er daar nu dus nog eens 40.000 bij. Over de volgende leveringen is nog niets bekendgemaakt.

   Het J&J-vaccin is een belangrijke pijler in de Belgische vaccinatiecampagne, omdat er maar één dosis van nodig is. Met 1,4 miljoen vaccins kunnen dus even veel mensen worden ingeënt. Een tragere levering zou de doelstelling van de Vlaamse regering om alle volwassenen tegen 11 juli minstens een eerste prik te hebben gegeven, in het gedrang kunnen brengen.

   6 Automagnaat Carlos Ghosn moet Nissan-Mitsubishi miljoenen terugbetalen

   

   De gevallen automagnaat Carlos Ghosn moet bijna 5 miljoen euro aan loon terugbetalen aan Nissan en Mitsubishi. Dit oordeelde de rechtbank in Amsterdam in een van de vele rechtszaken rond de van fraude verdachte ex-topman.

   Ghosn spande zelf een rechtszaak aan tegen het gezamenlijke bedrijf van Nissan en Mitsubishi. Dat is formeel in Nederland gevestigd. Hij vond dat de alliantie hem in 2019 ten onrechte aan de kant heeft gezet als voorzitter en eiste 15 miljoen euro aan misgelopen lonen en ontslagvergoedingen.

   Maar daar ging de rechter niet in mee, aangezien er tussen hem en de autoalliantie geen arbeidsovereenkomst heeft bestaan. De benodigde toestemming van het bestuur daarvoor ontbrak, aldus de rechter. Het bedrag dat hij moet terugbetalen, is de nettobeloning die hij in de periode van april 2018 tot en met november 2018 kreeg van Nissan-Mitsubishi.

   • Lees ook: De gevaarlijke vlucht vooruit van Carlos Ghosn

   7 Tiener dreigt met schietpartij, school blijft dicht

   Een onbekende heeft gisteren beelden op sociale media geplaatst waarin hij of zij ermee dreigt om mensen neer te schieten in het VTI Sint-Lucas in Menen. De politie neemt de dreiging serieus, de school heeft beslist om vandaag de deuren gesloten te houden.

   Op verschillende kanalen circuleerden gisteravond beelden waarop een jongere dreigt met een ‘school shooting’. ‘Daarop zijn wij een onderzoek gestart’, zegt commissaris Stefaan Vannieuwenhuyse van politiezone Grensleie. ‘In het belang van de veiligheid werd in overleg met de directie besloten om de school dicht te houden. Alle leerlingen werden verwittigd. Ondertussen zetten wij onze zoektocht naar de verdachte verder. We bekijken alle mogelijke pistes.’

   Het is nog niet duidelijk of de wapens die op de beelden te zien zijn, echt of vals zijn.

   8 Proces tegen Franse oud-president Sarkozy opnieuw gestart

   In Parijs is het proces over de financiering van de verkiezingscampagne van Nicolas Sarkozy in 2012 opnieuw gestart. De voormalige Franse president was niet aanwezig in de rechtbank, melden Franse media. Het proces duurt nog tot 22 juni.

   Het proces was in maart met twee maanden uitgesteld omdat een advocaat van een van de andere beklaagden besmet was met het coronavirus en in het ziekenhuis was opgenomen. Het ging om de raadsman van Jérôme Lavrilleux, de vroegere adjunct-campagneleider van Sarkozy’s verkiezingscampagne.

   Sarkozy, die van 2007 tot 2012 aan de macht was, wordt ervan beschuldigd de campagne voor zijn herverkiezing in 2012 illegaal te hebben gefinancierd.

   • Lees ook: Sarkozy’s ‘kruisweg’ eindigt met zware straf

   9 Europese Commissie legt banken 371 miljoen euro kartelboete op

   Zeven investeringsbanken hebben in de Europese Unie een kartel gevormd bij de handel in Europese staatsobligaties. Dat heeft de Europese Commissie vastgesteld. Ze legde drie van de betrokken banken een boete op van in totaal ruim 371 miljoen euro.

   De Zwitserse bank UBS kreeg de hoogste boete: 172,4 miljoen euro. De Japanse bank Nomura moet 129,6 miljoen euro ophoesten, het Italiaanse UniCredit 69,4 miljoen euro. De andere betrokken banken - Bank of America, Natixis, NatWest en Portigon - ontsnappen om uiteenlopende redenen aan een boete. NatWest (het vroegere RBS) bijvoorbeeld bracht het kartel aan het licht.

   De kartelpraktijken vonden plaats tussen 2007 en 2011. Obligatiehandelaren van de banken deelden onderling via chatrooms gevoelige informatie over bijvoorbeeld prijzen en strategie bij de handel in Europese staatsobligaties. Dat gebeurde dus tijdens de financiële crisis van destijds.

   10 Winnaar Songfestival 2019 heeft corona en treedt niet op tijdens finale

   

   Duncan Laurence, die in 2019 voor Nederland het Eurovisiesongfestival won, is positief getest op corona. Dat maakt de Nederlandse organisatie van het festival bekend. Vanwege de isolatieperiode van tenminste zeven dagen zal Duncan zaterdagavond niet live in Rotterdam Ahoy kunnen optreden, maar wel in een andere vorm acte de présence geven.

   Maandag testte Duncan nog negatief in het testpaviljoen bij het Eurovisiesongfestival, waardoor hij maandag en dinsdag toegang had tot Rotterdam Ahoy. Daar trad hij op tijdens de eerste halve finale. De dag erna kreeg hij thuis lichte klachten, een sneltest bleek positief.

2. Toon

    zoektocht naar Jurgen conings

   Klopjacht gaat door: 400 manschappen, ‘grondige sweeping’ natuurgebied

   Een indrukwekkende politiemacht, het leger en internationale persaandacht: de zoektocht naar de voortvluchtige militair Jurgen Conings gaat onverminderd door. Het parket gaat ervan uit dat Conings leeft en zich in het Nationaal Park Hoge Kempen schuilhoudt. Rond 15.15 uur vertrok een imposante colonne met politievoertuigen uit de Benelux en Duitsland.

   me, sco, lob, mg, evg

   

   Procureur Wenke Roggen gaf vanmiddag kort toelichting bij de voortgang van de klopjacht naar de militair die drie afscheidsbrieven achterliet: ‘Hij zou zich hier schuilhouden, we houden de perimeter zo klein mogelijk. We gaan een sweeping doen van de zone. We weten welke wapens hij nog heeft en we gaan er dus van uit dat hij vuurwapengevaarlijk is. Er zijn gisteren ook schoten gelost’, klinkt het.

   Dat er geschoten werd, is nog eens bevestigd door het parket, maar meer details daarover zijn er niet bekend. Berichten dat er boobytraps werden aangebracht op de auto van Conings, die gisteren gevonden werd, kloppen niet, meldt het parket ook. Het parket gaat er wel van uit dat Conings nog leeft. ‘We gaan door tot we de betrokkene hebben gevonden.’

   400 manschappen, hulp uit buitenland

   ‘Er zijn 250 politiemensen en 150 militairen ter plaatse’, zegt Roggen. ‘Er zijn elementen die erop wijzen dat hij zich in dit gebied zou bevinden. Naast onze 400 manschappen krijgen we ook hulp uit het buitenland.’

   Legervoertuigen rijden af en aan met militairen, combi’s vertrekken en keren terug, ziekenwagens staan paraat. Vanuit de toegangspoort van Nationaal Park Hoge Kempen in Maasmechelen wordt de zoektocht naar Conings voortgezet.

   De militairen en speciale eenheden van de federale politie opereren vanuit De Salamander in Maasmechelen. Daar is een controlepost gebouwd met tentjes van het Rode Kruis om de manschappen op het terrein te bevoorraden. Van daaruit vond vanochtend ook de wissel van de wacht plaats: zowel militairen als politiemensen die afgelopen nacht ter plaatse bleven, werden afgelost.

   Ook de internationale pers verzamelt aan de controlepost, met Nederlandse en Duitse media. De pers werd rond 10 uur aangemaand om de perimeter te verlaten en verder weg te gaan staan. Ook de andere toegangswegen richting de Mechelse Heide zijn afgezet met politie en gepantserde legervoertuigen.

   Park en wegen afgesloten

   Het Nationaal Park Hoge Kempen blijft nog zeker de hele dag afgesloten. Wie toch het gebied betreedt, riskeert een boete van 200 euro. De E314 richting Lummen tussen Maasmechelen en Genk-Oost blijft vandaag afgesloten voor de politieactie, meldt het Vlaams Verkeerscentrum. Woensdag werd de snelweg ook al afgesloten.

   Het verkeer dient nu via de N78 naar Lanaken te rijden en dan via N77 naar Zutendaal en N744 naar Genk-Oost. Dat leidt tot verkeerschaos. Het is afwachten hoelang de snelweg nog gesloten zal zijn.

   Extra veiligheidsmaatregelen komen er vooralsnog niet, maar de situatie wordt constant gemonitord, zei Limburgs gouverneur Jos Lantmeeters aan Belga. Verschillende moskeeën in Dilsen-Stokkem, Beveren en Tessenderlo zijn dichtgebleven. Raf Terwingen, burgemeester van Maasmechelen, gaf op Radio 1 aan dat de ongerustheid in zijn gemeente erg groot is. De moskeeën in Maasmechelen worden extra bewaakt.

   Politieactie in Leuven

   Ondertussen kwamen er uit Leuven berichten dat ook daar gezocht werd. ‘Er is momenteel een politieactie gaande in de omgeving van de Vaart in Wijgmaal’, liet burgemeester Mohamed Ridouani (Vooruit) om 13.45 uur via Twitter weten. ‘Een preventieve actie’, aldus Ridouani. ‘Ongerustheid is niet nodig, we nemen het zekere voor het onzekere en werken daarvoor samen met alle veiligheidsdiensten.’ Na ruim een uur kon de actie in Leuven weer worden afgeblazen.

   Het kabinet van Ludivine Dedonder (PS) laat weten dat de minister extra bescherming krijgt naar aanleiding van de zoekactie. Meer informatie geeft het kabinet niet vrij, uit veiligheidsoverwegingen.

   Lege schoolbanken

   Tientallen kinderen zitten vandaag niet op de schoolbanken in Maasmechelen, meldt Het Belang van Limburg. In de meeste klassen van GO! basisschool Op het Boseind zijn drie of vier banken leeg. ‘In totaal gaat het om een twintigtal kinderen’, zegt directrice Colla Lene. ‘Het gaat voornamelijk om kinderen van een andere cultuur. Wat te begrijpen is, aangezien meneer Conings een extreemrechts gedachtegoed heeft. We volgen de situatie op de voet en indien nodig zullen we meteen de deuren sluiten.’

   Ook bij Vrije Basisschool De Zonnewijzer in Opgrimbie zijn de klassen niet voltallig. ‘Een stuk of twintig kinderen is niet aanwezig vandaag’, bevestigt directeur Diego Ciarlo aan Het Belang van Limburg. ‘Ook in ons lerarenteam hangt een gespannen sfeer. Dat is het geval in heel Maasmechelen trouwens. De hele ochtend kreeg ik telefoons van bezorgde ouders. Dat is te begrijpen. We gaan uit van de expertise van de ordediensten en de gemeente, en blijven voorlopig gewoon open.’

   Opsporingsbericht

   De federale politie heeft ondertussen op vraag van het federaal parket een opsporingsbericht verspreid. Daarin roept de politie de bevolking op om uit te kijken naar de militair, maar hem zeker niet te benaderen. In het bericht staat verder dat Conings zijn huis in Dilsen-Stokkem verliet op 17 mei 2021 en naar het werk ging. Hij is ongeveer 1 meter 80 lang, gespierd, kaal en heeft verscheidene tattoos, onder meer op zijn bovenarmen. Op het moment van zijn verdwijning droeg hij een donker T-shirt van Timberland. Wie hem aantreft, moet de politie onmiddellijk op de hoogte brengen.

3. Toon

    zoektocht naar JUrgen CONINGS

   Minister van Defensie Dedonder zegt extremisten de wacht aan

   Minister van Defensie Ludivine Dedonder belooft strengere regels, straffen en desnoods ontslag voor militairen die racistisch, seksistisch of fascistisch zijn. Zij lag onder vuur in de Kamer in de zaak rond de voortvluchtige militair Jurgen Conings.

   Peter De Lobel

   

   Op Vlaams Belang na willen alle partijen weten hoe het mogelijk is dat Jurgen Conings, die door het Ocad gelabeld werd als ‘potentieel gevaarlijke extremist’, toegang had tot het wapendepot van de kazerne in Leopoldsburg – een politieke afwezigheid die onder meer kamerfractieleider Wouter De Vriendt (Groen) niet naliet te benadrukken.

   • Als extremist op Ocad-lijst, maar vrij toegang tot wapens

   ‘De bedreiging is niet nieuw’, zegt Kris Verduyckt (Vooruit). ‘Toen ik u, minister Dedonder, onlangs ondervroeg over de dertig militairen met extreemrechtse ideeën, zei u: “we kunnen er niet veel aan doen”. Dat is toch waanzin. Want die extreemrechtse ideeën ontwikkelen zich binnen Defensie. We leiden die mensen op om wapens te gebruiken. De enige reden dat er nog geen doden zijn, is omdat hij nog niet geschoten heeft. Welke wetgeving hebben we nodig om dit soort extremisten te ontslaan voor ze een gevaar zijn voor de samenleving?’

   Dat Conings op een lijst van Ocad en Adiv stond en toch toegang had tot zware wapens, gaat er bij François De Smedt (Défi) niet in. Je komt niet zomaar op zo’n lijst. ‘Ik hoop dat geen enkele militair op de lijst van Ocad staat, omdat hij drie foto’s geliket heeft of in de kantine een dessert heeft gepikt. Hoe kan het dat die persoon niet geschorst is in het leger? Worden de dertig extreemrechtse militairen opgevolgd?’

   ‘Woorden doen ertoe’

   Ook de vragen van andere parlementsleden gingen in die richting. ‘Het is evident dat je niemand kan bestraffen om zijn ideeën. Maar Defensie heeft zélf een klacht ingediend voor racisme en hij (Conings, red.) heeft viroloog Marc Van Ranst met de dood bedreigd. Hoe kan zo’n geradicaliseerde persoon lid blijven van Defensie en toegang krijgen tot wapens?’, zei Ecolo-Kamerlid Guillaume Defossé. CD&V-Kamerlid Steven Matheï riep alle parlementsleden op om extremisme te veroordelen. ‘Woorden doen ertoe. Ze zijn de munitie van losgeslagen gevallen als deze man.’

   Open VLD’er Jasper Pillen koppelde het probleem aan de besparingen bij Defensie. ‘Er wordt veel aangeworven, maar de screening mag daar niet bij inschieten. De kwantiteit mag niet voorgaan op kwaliteit. We moeten hier lessen uit trekken voor wapenbeheer. Structureel ingrijpen is de boodschap.’

   ‘Chaos geërfd’

   Voor N-VA kwam Peter Buysrogge op het veld. Hij leidt de commissie Defensie en vindt dat minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) er ‘een zootje’ van maakt. In zijn betoog had hij het niet alleen over Conings, maar haalde hij er ook de brand in het natuurgebied van Brecht en de verplaatsing van de laatste C-130 naar Bevekom bij. Dedonder beet van zich af. ‘Meneer Buysrogge, ik heb chaos geërfd. Chaos waarvan u aan de basis ligt. Door te desinvesteren in dit departement, door de ogen te sluiten en het onaanvaardbare te aanvaarden. Door jarenlang het populisme en de haat aan te wakkeren.’

   Zowel Dedonder als premier Alexander De Croo (Open VLD) noemde het onaanvaardbaar dat iemand met extremistische ideeën, die ook nog eens op een lijst staat van Ocad, aan wapens kan bij het leger. ‘Er zijn maatregelen genomen, zoals een sanctie en een strafklacht, maar het was niet voldoende’, zei Dedonder. ‘Hij had strikter opgevolgd moeten worden. Een organisatie die verantwoordelijk is voor de veiligheid van ons land en zijn bevolking moet in staat zijn om te allen tijde haar eigen taken en interne processen uit te kunnen voeren. Zonder compromissen. Maar deze situatie toont dat er geen sluitend kader meer is op het vlak van veiligheid. Racisme, seksisme, fascisme hebben geen plaats binnen Defensie. Er zullen op korte termijn maatregelen genomen worden, zoals een toegangsverbod tot de kwartieren of wapenkamers, schorsing en desnoods ontslag.’

   Dedonder heeft Chef Defensie Michel Hofman opgedragen om op zeer korte termijn met maatregelen te komen. Ze wil dat er niet alleen bij de rekrutering controles zijn, maar ook in de loop van de verdere carrière van militairen. ‘Zeker voor wie aan wapens en gevaarlijke materialen kan.’

   ‘Iedereen telt’

   De Croo zei dat de Ocad-lijsten er initieel gekomen waren om de dreiging van jihadisten in kaart te brengen. Maar dreiging van extreemrechts en extreemlinks zijn meer en meer aanwezig in ons land. Jihadisten, extreemrechts en -links doen er alles aan om te polariseren. Door te ontmenselijken en te dreigen met fysiek geweld. Wie anders leeft of denkt moet aan de kant gezet worden, zelfs met geweld. In onze maatschappij is daar geen plaats voor. Of het nu gaat over het bedreigen van virologen, wetenschappers of politieke tegenstanders, het is bij wet verboden en het is onaanvaardbaar!’

   Repressie alleen is niet de volledig oplossing, waarschuwt De Croo. ‘Ook lokaal moet men hiertegen ingaan. Een inclusieve samenleving waarin iedereen telt is de sleutel. We laten ons niet verdelen door dit soort situaties.’

4. Toon

    zoektocht naar JURGEn conings

   Hoelang kan Conings zich in de bossen schuilhouden?

   Jurgen Conings, de voortvluchtige en zwaarbewapende militair die viroloog Marc Van Ranst bedreigde, is nog niet gepakt. In de bossen van het Nationaal Park Hoge Kempen houden zo’n 350 agenten en militairen een klopjacht op hem. Maar hoe raak je in die bossen aan drinkwater en eten, en waar slaap je?

   Paul Demeyer

   

   Drinken

   Mark Burg van Wildernisschool Outback: ‘Het kan vreemd klinken, maar drinken is geen probleem in het bos. Zeker nu niet, nu het zoveel regent. Dan ga je tijdens of vlak na een regenbui gewoon bij een plas zitten, wacht even tot al het vuil naar de bodem is gezonken en dan slurp je van de plas. Dat heb ik al vaak gedaan en nog nooit werd ik er ziek van. Niet dat ik zo’n uitzonderlijk spijsverteringsstelsel heb. Een vriend van mij die ultraloper is – die lopen soms 60 kilometer aan één stuk door de natuur – drinkt ook vaak van plassen en heeft er ook nooit last van.’

   Angelo Valkenborgh van Becomingwildman: ‘In dat Nationaal Park Hoge Kempen stroomt de Kikbeek. Dat is water genoeg. Plus er zijn een paar meren in dat park. Het best is om het water eerst te koken. Ook wanneer je liever niet te dicht in de buurt van die beek of meren komt, dan nog raak je vrij makkelijk aan drinkwater in de natuur: ga ’s morgens met je T-shirt over het dauw; als je je T-shirt daarna uitwringt, kun je drinken. Of wanneer het warm weer is, kun je een plastic zak rond gebladerte binden en zo condensatievocht opvangen.’

   Eten

   Er zijn schoten gehoord in het Nationaal Park Hoge Kempen. Mogelijk waren die van Jurgen Conings.

   Mark Burg: ‘Jurgen Conings heeft een wapen bij. Dat is natuurlijk een zeer groot voordeel wanneer je in de wildernis moet overleven. Het is voor hem waarschijnlijk niet moeilijk om een konijn, haas of eekhoorn te neer te schieten. Een klein reetje zeker niet. In principe kun je dat vlees rauw eten, maar bereiden is toch beter. Als militair zal Jurgen Conings – zeker als hij vooraf wist dat hij in het bos moest overleven – allicht een klein gasbrandertje mee hebben. In een pannetje kan hij het vlees dan bakken of het in stukjes snijden en er met water en wat planten een soepje van maken.’

   

   Angelo Valkenborgh: ‘Als je een vuurwapen hebt, raak je in de natuur veel makkelijker aan eten dan bijvoorbeeld met een zelfgemaakte pijl en boog, waarmee je ook meer calorieën zult verbranden. Een vuurwapen vergt veel minder kracht. Je kunt op een afstand blijven en toch bijvoorbeeld op een ree schieten, die geeft je meteen voedsel voor een week. Sommige delen kun je rauw eten. Maar rauw vlees bewaart niet zo lang. Beter is het vlees in repen te snijden en op een zelfgemaakt rek te laten drogen. Zo kun je het ook langer bewaren.’

   ‘Als je bang bent dat je schoten je locatie zullen verraden, kun je vissen in de Kikbeek. Een vislijn en lokaas is gauw zelfgemaakt, of anders kun je een visval of een fuik proberen te maken. Vis kun je trouwens rauw eten.’

   ‘Vergeet ook niet dat in het bos veel eetbare planten staan. Van de paardenbloem kun je alles opeten, al smaakt de stengel niet lekker. Van distels kun je de bladeren en de wortels opeten. Ook klaverzuring – die groeit altijd in de buurt van de gewone klaver – is eetbaar. Al moet je natuurlijk heel veel planten eten eer je wat calorieën binnen hebt. Maar planten geven wel genoeg vitamine C om scheurbuik te voorkomen.’

   Slapen

   Mark Burg: ‘Vooreerst ga je natuurlijk van de wandelpaden af om een slaapplaats te zoeken. Het allerbeste is: slapen in een struik. Je kruipt gewoon in de struik en je wordt bijna onzichtbaar. Zeker wanneer je ook nog eens een camouflageslaapzak hebt. Ik doe vaak de test: mensen staan op anderhalve meter vanwaar ik lig en dan roep ik: “hier lig ik”, en dan nog zien ze me niet liggen in de struik. Het is wel belangrijk dat je je ’s nachts warm houdt. Slapen onder een zeiltje dat je beschermt tegen de regen, zorgt ervoor dat je geen extra energie verliest.’

   Angelo Valkenborgh: ‘Als je niet wilt gevonden worden, is het heel belangrijk dat je tijdens het zoeken naar een geschikte slaapplaats – bijvoorbeeld onder een bladerdek – geen spoor trekt op weg naar die plaats. Dat je dus geen schade aan planten en bomen aanricht, want dat zal je meteen verraden.’

5. Toon

   zomers strandplan

   Geen cabriocabines in Knokke, wel weer naaktstrand in Bredene

   Op drukke dagen zullen strandgangers deze zomer net als vorig jaar een plaatsje moeten reserveren in Oostende. Ook andere kustgemeenten hebben een zomerplan klaar, al zal het er wel losser aan toe gaan dan in 2020. ‘Het wijsvingertje zal dit jaar achterwege blijven.’

   Eline Bergmans

   

   Kustgemeenten maken zich op voor de zomer. Een aantal maatregelen, zoals het reservatiesysteem in Oostende en de druktebarometer in Blankenberge, blijven bestaan. Een overzicht van wat we al weten over de zomerplannen.

   Oostende: reservatiesysteem op drukke dagen

   Ook deze zomer zal je op drukke dagen in Oostende een plaatsje moeten reserveren voor de drie populairste stranden: het Klein Strand, het Groeistrand en het Groot Strand tot aan de Venetiaanse Gaanderijen.

   ‘Vorige zomer werd er voor het eerst gewerkt met een aanmeldingssysteem’, zegt burgemeester Bart Tommelein (Open VLD). ‘Op die manier kon de stad de drukte vooraf inschatten, en de bezoekers spreiden. Er was vooraf veel protest over het systeem, maar gaandeweg draaiden mensen bij. Onnodige verplaatsingen werden vermeden. Het ging zelfs zo goed dat we overwegen om het systeem de volgende jaren ook post-corona te behouden.’

   ‘De zomer van 2021 zal een kopie worden van de zomer van 2020’, voorspelt Tommelein. ‘Maar het zal allemaal iets losser verlopen.’

   Bredene: naaktstrand weer open

   Het enige naaktstrand aan de Belgische kust was vorige zomer niet open voor naturisten. Door de coronacrisis koos Bredene ervoor om het strand voor iedereen toegankelijk te maken en zo extra ruimte te voorzien. ‘In september ging het naaktstrand weer open, en het blijft ook in de zomer open’, zegt schepen van Toerisme Alain Lynneel (Vooruit).

   De kustgemeente zal deze zomer zelf geen grote evenementen organiseren. Bredene Festivalt gaat niet door en het EK wordt niet op groot scherm getoond. ‘Het argument voor ons is vooral praktisch van aard’, zegt Lynneel. ‘Voor de organisatie van ons vaccinatiecentrum zet Bredene heel wat personeel en vrijwilligers in. En dat gaat ten koste van andere zaken.’

   De schepen benadrukt dat er wel kleine evenementen plaatsvinden zoals zoektochten voor fietsers en wandelaars, die kunnen helpen om de bevolking te spreiden.

   Knokke-Heist: Geen cabriocabines meer

   Vorig jaar liet de gemeente Knokke-Heist zich opmerken door 200 cabriocabines te plaatsen, zones van 3 op 3 meter afgezet met strandnetten, waar zonnekloppers de nodige afstandsregels konden naleven. ‘Die blijven dit jaar achterwege’, zegt schepen voor Toerisme Anthony Wittesaele (CD&V), die benadrukt dat het strand in Knokke-Heist breder en langer is waardoor strandgangers zich er makkelijk kunnen verdelen.

   De meest mondaine badplaats van ons land telt ook een aantal geprivatiseerde stranden. ‘Zij zijn baas over hun eigen concessie’, zegt Wittesaele. ‘Maar ik heb begrepen dat de meeste zullen werken met reservering. Voor corona gebeurde dat ook, maar vorig jaar zijn de reservaties er standaard geworden.’

   De terrasjes in Knokke-Heist worden de vrije loop gelaten: de tafels staan verder uit elkaar, maar de capaciteit blijft dezelfde. De ‘sfeerbeheerders’ die burgers moesten wijzen op de coronaregels, zullen er deze zomer niet meer zijn. ‘De zomer zal vergelijkbaar zijn met die van vorig jaar, maar het middelvingertje zal dit jaar achterwege blijven in Knokke-Heist.’

   Blankenberge: druktebarometer is een blijver

   Om badgasten optimaal te spreiden, herneemt Blankenberge zijn druktebarometer. Het strand wordt opnieuw opgedeeld in vijf zones. Strandgangers zullen op hun gsm aan de hand van kleurcodes kunnen zien waar er nog plaats is. Het strandplan is ook te raadplegen op een groot scherm aan het station. ‘Het systeem heeft vorig jaar zijn nut bewezen’, zegt burgemeester Daphné Dumery (N-VA). ‘Wat goed is, moeten we behouden.’

   Het aantal strandcoaches wordt deze zomer wel gehalveerd. ‘Vorig jaar hadden we 100 jobstudenten geëngageerd, nu nog de helft’, zegt de burgemeester. ‘De focus ligt nu op crowd control op de drukke plaatsen. Dat is dan vooral de weg van het station door de Kerkstraat naar het strand aan de King Beach. Daar kan het erg druk zijn, met alle gevolgen van dien.’

   De stukken strand aan het staketsel en de Pier hoeven geen extra bewaking, zegt Dumery die nog eens aandringt op de erkenning van de kustgemeente als evenement. ‘Op een drukke dag hebben wij 40.000 mensen op het strand. Naast coaches hebben we ook blauw nodig om alles in goede banen te leiden. Onze eigen politie heeft daar de manschappen niet voor.’

   Naar analogie met de cabriocabines in Knokke, voerde Blankenberge vorige zomer de banana-windschermen in. Die zullen deze zomer wel opnieuw van de partij zijn.

   Cadzand: rechts aanhouden op duinpaden

   Bij onze noorderburen zijn Belgische toeristen ook welkom deze zomer. De kust van Sluis is zeventien kilometer lang, waarvan twaalf kilometer strand. ‘Vorig jaar hebben we gezien dat inwoners en bezoekers zich over ons gehele kustgebied verspreiden’, zegt Sarah Cornelis, communicatieverantwoordelijke van de gemeente. ‘Door deze spreiding is het niet nodig om met een aanmeldsysteem te werken. Wel attenderen we iedereen op de geldende maatregelen, zoals het houden van 1,5 meter afstand onderling en de toegestane groepsgrootte. Daarnaast is het zo dat op de duinovergangen stijgend verkeerd voorrang heeft op dalend verkeer. Op duinpaden is het verplicht om rechts aan te houden.’

   De huidige maatregelen in Nederland kennen geen verplichting tot het dragen van een mondmasker in de buitenruimte. Wie deze zomer wil flaneren aan de dijk van deelgemeente Cadzand, kan dat zonder mondmasker doen. ‘Voorlopig is er nog wel een mondmaskerplicht bij het betreden van bijvoorbeeld een toilet in een paviljoen. We zien als gemeente Sluis toe op de maatregelen die ons Rijk voorschrijft en zullen toezien op de naleving ervan. Indien nodig zullen wij onze aanpak daarop aanpassen’, zegt de woordvoerder.

6. Toon

    sociale media

   Tweets Marc Van Ranst op 2.000 reclameborden in Nederland

   Een Twitterruzie tussen Marc Van Ranst en de Nederlandse coronascepticus Willem Engel prijkt op elektronische reclamepanelen in heel Nederland. Met dank aan een crowdfunding van Alexander Klöpping.

   Tom Heremans

   

   Waar Marc Van Ranst momenteel ook zit ondergedoken, hij beschikt er kennelijk over wifi, of op zijn minst 4G-dekking. Dat hij misschien het doelwit was van een aanslag door de militair Jurgen Conings weerhoudt de viroloog er niet van om zijn virulente zelf te zijn op Twitter. Daar kreeg hij het dinsdag aan de stok met de Nederlander Willem Engel, een dansleraar die bij onze noorderburen bekend is, of misschien veeleer berucht, als de bezieler van de stichting Viruswaarheid, een organisatie die het coronabeleid van de Nederlandse regering voortdurend op de korrel neemt en het gevaar van covid-19 bagatelliseert.

   Engel bond dinsdag de kat de bel aan door te tweeten dat Van Ranst een aandeel heeft in de ‘angstpandemie’ en het zo bont heeft gemaakt ‘dat hij nu extreem gehaat is’. Van Ranst reageerde naar goede gewoonte snel en gevat, noemde Engel ‘een mafkees’ wiens kennis van de virologie op de achterkant van een postzegel past, ‘maar op de wappiekermis sta je wel met een heel groot en opzichtige kraam’. (Wappie is een Hollands scheldwoord voor gekke complotdenkers, dat door Engel en consorten als geuzennaam wordt gebruikt, red.). Verwijzend naar het beroep van Engel voegde Van Ranst eraan toe: ‘Als we ooit in een salsapandemie terechtkomen, zal ik luisteren naar wat jij te vertellen hebt, maar op dit moment geef ik geen flying fuck om wat jij uitkraamt, en Nederland zou dat het best ook niet doen’.

   

   24.000 euro in 24 uur

   Vlaanderen is dat soort cassante tweets van Van Ranst inmiddels wel gewoon, maar in Nederland keken mensen er met stijgende verbazing van op. Zo ook internetondernemer Alexander Klöpping, de oprichter van Blendle, een portaalsite die dagelijks een selectie uit de Nederlandse en Vlaamse media aan zijn abonnees aanbiedt. Klöpping heeft Blendle enige tijd geleden verkocht en maakt nu in een rustig tempo podcasts, waardoor hij tijd heeft om Twitter in de gaten te houden. Hij vond de tweets van Van Ranst zo vermakelijk en pertinent dat hij er een actie rond wou opzetten. Dat klinkt bizar: Nederland heeft toch een reputatie, als het gaat om puntig geformuleerde debatten, ook op sociale media? ‘Ik weet niet of wij meer rechtuit uit zijn dan de Vlamingen’, zegt Klöpping. ‘Wat ik wel weet: ik heb nog nooit een Nederlandse viroloog in zulke bewoordingen tegen Willem Engel weten ingaan.’

   Klöpping vond dat de hele Twitterconversatie overal in Nederland te zien moest zijn, en waar beter dan op de abri’s, dacht hij. Abri’s zijn de grote elektronische reclamepanelen zoals je die in het hele land aantreft aan bushokjes, maar ook in treinstations, luchthavens en andere openbare gebouwen. ‘Ik besloot een crowdfunding op te zetten om de thread op enkele abri’s te kunnen zetten’, zegt hij. ‘Het streefbedrag was 2.000 euro, dat tot mijn verbazing al na een halfuurtje gehaald was. Intussen zitten we, 24 uur nadat ik de tweets voor het eerst zag, al aan meer dan 24.000 euro, er hebben ongeveer 2.200 mensen gedoneerd via Geef.nl. Daarmee kunnen we de tweets enkele dagen lang op 2.000 borden zetten, verspreid over heel Nederland. Dat kon blijkbaar meteen, er was helemaal geen wachtlijst. Daarmee is het dan wel mooi geweest, ik ga de crowdfunding straks afsluiten.’

   De sporen van de actie worden na afloop niet helemaal uitgewist: Klöpping heeft de domeinnamen salsapandemie.nl. en salsapandemie.be geregistreerd. Die verwijzen voor eeuwig door naar de bewuste Twitterconversatie.

   Three abri’s

   Het succes van de actie heeft ook Klöpping zelf verrast. ‘Het geeft in ieder geval aan dat veel Nederlanders het belangrijk vinden dat complotdenkers als Willem Engel meer tegengas krijgen. De reacties op Twitter zijn op dat vlak erg bemoedigend, al zitten er natuurlijk altijd zure oprispingen tussen van medestanders van Viruswaarheid.’

   De vraag is of de achteloze passant die de tweets leest op straat, of wachtend om in te checken op Schiphol, doorheeft wat de bedoeling van de actie is. ‘Daar heb je een punt’, zegt Klöpping. ‘We hebben het heel sec gehouden: een screenshot van de conversatie, zonder verdere duiding. Je kunt er wellicht net zo goed een aanklacht tegen het wat krasse taalgebruik op Twitter in lezen, maar dan is dat maar zo. We rekenen op de intelligentie van de gemiddelde Nederlander om de boodschap te begrijpen. De wappies zullen we er vast niet mee op andere ideeën brengen.’

   Tot slot: liet Klöpping zich inspireren door de film Three billboards outside Ebbing, Missouri, waarin een vrouw reclameborden langs de openbare weg afhuurt om haar boodschap aan de lokale politie kracht bij te zetten? ‘Welke film?’, vraagt Klöpping.

   Niet, dus.

7. Toon

   de stemming

   In heel Europa knaagt corona aan het politieke vertrouwen

   

   Jan-Frederik Abbeloos

   In een jaar tijd is de steun voor de federale en Vlaamse regering sterk gedaald, blijkt uit De Stemming. Dat patroon is in heel Europa zichtbaar.

   

   De Vlaming geeft de federale en Vlaamse regeringen een onvoldoende voor hun aanpak van de coronacrisis, toont De Stemming, een onderzoek van UA en de VUB in opdracht van De Standaard en de VRT. Het vertaalt zich in een tanend vertrouwen in de regering-De Croo en regering-Jambon. Op een schaal van 0 tot 10 gaven de bevraagde 18-plussers in maart/april 2020 tijdens de eerste lockdown de federale (5,3) en Vlaamse regering (5,4) nipt een voldoende. Dit jaar kregen ze rond dezelfde periode, tijdens de paaspauze, allebei een onvoldoende. De Vlaamse regering doet het met een score van 4,4 nog net iets slechter dan de federale regering (4,9). ‘We zien dus een stijgend wantrouwen in de regeringen, met daarnaast ook een grotere ontevredenheid over het regeringsbeleid’, zegt onderzoeker Stefaan Walgrave (UA).

   Europese malaise

   Die tendens blijkt ook elders in Europa vergelijkbaar, toont een zopas verschenen onderzoek van Eurofound, het expertisecentrum van de Europese Unie op het gebied van sociaal en werkgelegenheidsbeleid. Tussen februari 2020 en maart 2021 daalde volgens Eurofound het vertrouwen in elke (nationale en voor België dus federale) regering van de Europese lidstaten. Dus ook in landen waar het vertrouwen doorgaans hoog is, zoals Finland, Denemarken en Zweden.

   Over heel de EU viel het vertrouwen terug van 4,8 op 10 naar 3,9. In veel landen, waaronder Duitsland en Nederland, is de terugval nog veel sterker dan in België, al blijft het wantrouwen hier groter – de cijfers van Eurofound zijn trouwens nog slechter dan die van De Stemming, wat de precisie van dergelijke momentopnames nuanceert. Eerder onderzoek van de Oeso en de Eurobarometer noteerde in elk geval ook al een opvallend groot scepticisme in België binnen Europa tot en met 2020. De cijfers van De Stemming én Eurofound opperen dat het vertrouwen ondertussen nog verder achteruitgegaan is.

   Grote impact op kwetsbare groepen

   De reden voor dat pan-Europese dalende vertrouwen hangt nauw samen met een jaar aan coronacrisis en bijhorende maatregelen. Die leiden tot groeiend jobverlies – in België sterk getemperd door het systeem van tijdelijke werkloosheid – en meer depressies. De impact daarvan is volgens het onderzoek van Eurofound disproportioneel groot op de kwetsbare groepen en leidt tot een dalend vertrouwen in de publieke instellingen. Vooral sinds de zomer van vorig jaar is er een negatieve trend. De gedachte dat de coronacrisis voor de burgers opnieuw de meerwaarde zou bewijzen van de staat, bleek fout. Zelfs het vertrouwen in het gezondheidssysteem is gedaald binnen de EU. Ook in media en politie – dat de maatregelen moesten afdwingen – is er minder vertrouwen. Alleen het vertrouwen in de EU zelf blijft op peil volgens Eurofound – in België krimpt het wel tot een lage 3,9 op 10.

   Gevecht bergop

   Volgens het rapport van Eurofound wacht de overheden een gevecht bergop in het herwinnen van het vertrouwen. Het zal er vooral op aankomen om de vaccinatiecampagne nu te laten slagen en de maatschappelijke noden aan te pakken eens de coronacrisis onder controle is. Ook hier toont De Stemming dat de Vlaming voorlopig weinig hoop koestert op een gedegen aanpak. Zeven op de tien vrezen alvast dat de regeringen geen goed plan hebben om de economische relance mee te ondersteunen.

   Opvallend ook, binnen Europa is België slechts een gemiddelde leerling qua vaccinatie­bereidheid. 26,6 procent geeft in de bevraging aan (heel) waarschijnlijk geen vaccin te willen – binnen de EU is dat 26,9 procent. Dat is flink meer dan in bijvoorbeeld Italië, Finland, Zweden, Spanje, Portugal, Denemarken en Ierland, waar de vaccinatiebereidheid opvallend groter is. Tegelijk piekt de vaccinscepsis in sommige andere landen zoals Kroatië, Letland of Bulgarije tot boven de 40 en zelfs 60 procent. De studie van Eurofound bevestigt de analyse uit de Belgische motivatiebarometer en De Stemming dat vertrouwen in de politieke instellingen sterk gelinkt is aan vaccinatiebereidheid, net zoals het gebruik van sociale media. Bij wie vooral het nieuws volgt via sociale media, stijgt de vaccinscepsis tot 40 procent. Bij wie vooral het nieuws volgt via radio, televisie en pers is dat maar 18 procent. In tegenstelling tot de Vlaamse cijfers bij De Stemming wijzen de Belgische cijfers die Eurofound (enkele weken eerder) verzamelde vooral op een wat lagere vaccinatiebereidheid bij 35 tot 49-jarigen eerder dan bij de groep 18 tot 34-jarigen.

8. Toon

   blikvanger els van doesburg

   N-VA schuift nieuw gezicht naar voren als Antwerps schepen

   Het dagelijkse bestuur van N-VA Antwerpen schoof een dag nadat Fons Duchateau zijn afscheid had aangekondigd al een opvolger naar voren. Els van Doesburg is N-VA’s rijzende ster en het gezicht van het moderne conservatisme.

   Jan Stassijns, Sacha Van Wiele

   

   Els van Doesburg (31) is van Nederlandse origine en woont al sinds haar 11de in Antwerpen. Na de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 werd zij de eerste, niet-Belgische verkozene in de Antwerpse gemeenteraad. Intussen heeft ze de Belgische nationaliteit. ‘Nederlands vanbuiten, Vlaams vanbinnen’, omschrijft ze zichzelf.

   In Antwerpen lag haar focus in de beleidsdomeinen Onderwijs en Jeugd. Ook Armoedebestrijding is een van haar speerpunten. Sinds de start van de legislatuur is ze voorzitter van de raadscommissie gelijke kansen, inburgering en integratie. Als opvolger zal ze zich moeten inwerken in onder meer Wonen, Groen, Stads- en Buurtonderhoud, Gezondheids- en Seniorenzorg. Het is niet uitgesloten dat sommige van deze bevoegdheden worden ondergebracht bij andere N-VA-schepenen.

   Dat Van Doesburg de ambitie had om een schepenambt te bekleden, was geen geheim. Toen de Antwerpse N-VA-afdeling een opvolger zocht voor Ludo Van Campenhout, die was hervallen in zijn alcoholverslaving, stelde ook zij zich kandidaat. Uiteindelijk moest zij de duimen leggen voor Peter Wouters. In een interview met Gazet van Antwerpen zei ze: ‘Ik wil dingen doen waarbij ik nuttig kan zijn. Dat hangt voor mij niet vast aan een titel. Maar als er een schepenambt vrijkomt met een interessant domein, mogen ze me zeker bellen.’

   Binnen N-VA is ze een rijzende ster die al enkele jaren meedraait, onder meer als parlementair medewerker voor N-VA-Kamerlid Peter De Roover. In april nam ze afscheid van Brussel om zich te kunnen toeleggen op Antwerpen. ‘Ik ga mij op mijn lokaal mandaat concentreren. En op mijn studie verpleegkunde: die past bij mijn conservatisme. Door de coronacrisis wil ik mij ook daar inzetten voor mijn gemeenschap’, liet Van Doesburg onlangs optekenen in een interview met De Morgen.

   Toen het dossier rond Sihame El Kaouakibi en het vermoedelijke gesjoemel met subsidies van de stad Antwerpen in alle hevigheid woedde, mocht Els van Doesburg in De Zevende Dag aan tafel schuiven om het standpunt van N-VA te vertolken.

   Doorbraak

   Van Doesburg wordt gezien als het nieuwe, jonge gezicht van de conservatieve strekking. Ze is columniste bij Doorbraak.be, een Vlaamsgezinde opiniewebsite waar ze wordt omschreven als ‘uw favoriete Instagram-conservatief’. In het interview in De Morgen omschreef ze het verschil tussen progressieven en conservatieven: ‘Progressieven gooien almaar meer kolen op het vuur, zodat de trein sneller en sneller rijdt. Ze zeggen wel dat de volgende halte de eindhalte is, maar zodra ze die naderen, willen ze verder rijden. Conservatieven proberen het tempo te verminderen, zodat de trein niet ontspoort en zodat je onderweg nog een beetje van het uitzicht kunt genieten.’

   Van Doesburg wordt de jongste schepen in het huidige stadsbestuur dat, verhoudingsgewijs, het vrouwelijkste schepencollege heeft: Els van Doesburg, Jinnih Beels (Vooruit), Nabilla Ait Daoud (N-VA) en Annick De Ridder (N-VA) bekleden vier van de tien schepenambten.

9. Toon

    reportage

   Als Marokkaanse grensbewakers hun post verlaten

   Maandagnacht zwommen ruim achtduizend (Noord-)Afrikaanse migranten de Spaanse enclave Ceuta in Noord-Afrika binnen. Ook in de andere enclave Melilla neemt de migratiedruk toe. ‘Marokko heeft de deur opengezet’, klagen de Spaanse inwoners. ‘Alles is beter dan deze gevangenis’, vinden de Marokkaanse jongeren.

   Tekst: Arno Van Rensbergen en Sofyan El Bouchtili vanuit Melilla.
   Beelden Jeroen Van Rensbergen, Sofyan El Bouchtili en Robbe Vandegehuchte

   

   ‘Mijn kindertijd was een en al geopolitiek. Wij deden niet aan touwtjespringen, wij sprongen van het ene land in het andere.’ Laura Jimenez (38), een lokale fixer, gidst ons langs de imposante grenshekken die Melilla van Marokko scheiden. De laatste dagen is de situatie rondom de grens erg gespannen. Ruim achtduizend migranten zwommen samen de Spaanse enclave Ceuta binnen en ook in Melilla was er een succesvolle oversteek.

   De poging maandagnacht was de eerste georganiseerde oversteek van de grens aan de enclaves in zulke grote aantallen sinds april 2020. De Spaanse regering besloot voor de eerste keer sinds 2014 om het leger in te zetten aan de grens en de Guardia Civil wordt versterkt met 400 agenten, om ‘de integriteit van de grenzen van de twee steden te garanderen’.

   ‘Alles werd ingewikkeld toen Spanje toetrad tot de Europese Unie’, zegt Jimenez. Er ontstond een migratieroute via de Noord-Afrikaanse enclaves, de nieuwe poorten van Europa. In 1993 kwam er een hogere omheining, in 2005 de huidige zes meter hoge hekken met traangas sproeiers, warmtecamera’s en sensoren. De Spaanse Guardia Civil is van elke beweging aan de grens op de hoogte. ‘Soms bellen ze het Marokkaanse leger, omdat ze aan de andere kant iets zien bewegen. Meestal gaat het dan om een groepje geiten’, zegt Jimenez lachend.

   Een paar minuten later komen twee groen-witte jeeps in hoge snelheid aangereden en worden we omsingeld. Hoewel we een vergunning hebben om de grens te fotograferen, ondervragen ze ons met walkietalkie in de hand en willen ze onze beelden zien. Enkele telefoontjes en een identiteitscontrole later mogen we onze tocht voortzetten.

   Territoriale doctrine

   Het huidige hek kronkelt langs dorre heuvels en dwars door dorpen, om te eindigen in de zee. Aan Marokkaanse kant torenen wachtposten met geblindeerde ruiten boven de prikkeldraad uit. Sinds 2018 gaf de EU Marokko ruim 343 miljoen euro om de Europese buitengrens te bewaken. Veel geld en met reden, want Europees migratiebeleid aan de buitengrenzen berust op samenwerking met landen in de regio zoals Marokko. ‘Sindsdien zien we daar steeds meer zwaarbewapende grenswachters en legerbarakken’, zegt Jimenez. Normaal houdt Marokko in ruil voor financiering migranten tegen. ‘Daar gebruiken ze vaak geweld voor.’ Eind april was er zo in Melilla ook een oversteekpoging van zestig migranten, die toen wel werden tegengehouden door de Marokkaanse grenswachters.

   

   Ook de grensovergangen tussen Melilla en de omliggende Marokkaanse dorpen liggen er verlaten bij. Tot enkele jaren geleden staken duizenden handelaars dagelijks vlot deze knooppunten over om goederen in te kopen en te verhandelen. In maart 2020 sloot Marokko eenzijdig de grens waardoor de handel tussen Melilla en omliggende dorpen stilviel en mensen in de regio hun werk kwijtraakten. Volgens Rabat om corona te bestrijden, volgens de inwoners van Melilla om druk te zetten op de Spaanse gebieden, die Marokko al decennialang claimt. ‘Melilla en Ceuta zijn Spaanse steden in Noord-Afrika, wat op zich al een blamage is voor de territoriale doctrine van Marokko’, zegt Carlos Echeverria van het Observatiecentrum voor Ceuta en Melilla, een onafhankelijke Spaanse denktank.

   De diplomatieke relatie tussen Spanje en Marokko bereikte de laatste maanden een kookpunt. Eind vorig jaar herhaalde de Marokkaanse premier El Othmani dat Ceuta, Melilla en de Westelijke Sahara Marokkaanse gebieden zijn. De president van de Arabische Democratische Republiek Sahara, Brahim Gali, werd in april opgenomen in een Spaans ziekenhuis en verblijft sindsdien in het land. Marokko waarschuwde Madrid dat goede buren dit niet doen, aangezien het land de Westelijke Sahara als Marokkaans beschouwt en Gali niet erkent als staatshoofd.

   ‘Europa zal wel voor je jongens zorgen’

   De succesvolle oversteek is talk of the town op de terrassen van de lokale cafetaria op de Plaza de las Cuatro Culturas. Het drukbezochte pleintje in de oude stad kijkt uit op het 17de-eeuwse fort dat gebouwd werd om bescherming te bieden tegen de Berberse stammen. De schrik dat hier duizenden de oversteek zullen maken zit er goed in. ‘Marokko heeft gewoon de poort opengezet!’ roept een oudere vrouw verontwaardigd. Aan de rand van het plein kijken groepjes Marokkaanse jongeren oplettend toe. Ze wachten tot de klanten hun tafeltje verlaten, zodat ze een restje tapas en halfvolle bierflesjes weg kunnen graaien. De ober komt net te laat om twee jongens tegen te houden en weg te jagen.

   ‘Deze Marokkaanse jongeren komen naar Melilla op zoek naar een betere toekomst’, zegt José Alonso van de Vereniging voor Mensenrechten van Melilla. De stad is een veelgekozen oversteekplek, omdat de Marokkaanse omliggende dorpen zo dicht tegen de grens liggen. Vroeger verstopten de jongeren zich in de autokoffers of tussen goederen. ‘Sinds de sluiting van de grens proberen ze Melilla binnen te zwemmen. Vorige week spoelden hier nog vier lichamen aan op het strand. In realiteit zijn er waarschijnlijk meer die het niet halen.’

   

   Om niet gezien te worden door de Guardia Civil zwemmen de Marokkaanse jongeren vaak ’s nachts. ‘Ze hebben ongeveer één uur de tijd om het strand te bereiken. Duurt het langer, dan raken ze onderkoeld en zinken ze naar de bodem van de baai.’

   Als ze wel slagen, plaatst het stadsbestuur de minderjarigen dikwijls in opvangcentra zoals La Purisima, een oud koloniaal gebouw dat uitkijkt op de stad. De Spaanse krant Público onthulde in 2019 al dat de kinderen er te maken krijgen met problemen zoals drugsgebruik, overbevolking, onhygiënische badkamers, gebrek aan voedsel, onderdak en warm water, misbruik en zelfs aanranding. Menores migrantes of “menas”, zoals ze worden genoemd, werden ook gehuisvest in het tijdelijk opvangcentrum voor immigranten (CETI) aan de rand van de stad, en sinds 11 mei wordt ook de arena voor stierengevechten in het centrum van de stad gebruikt als geïmproviseerde toevlucht voor de menores migrantes. Ook daar wachten hun binnen erbarmelijke leefomstandigheden. Veel jongeren keren aan het einde van de dag dan ook niet terug naar de overbevolkte opvangcentra en kiezen noodgedwongen voor een leven op straat. Amnesty International, de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) en het Bureau van de Hoge Commissaris voor Vluchtelingen (UNHCR) veroordeelden in augustus 2020 die “abominabele levensomstandigheden” van minderjarigen. De organisaties benadrukken dat de coronacrisis de situatie alleen erger heeft gemaakt. Amnesty International maande de Spaanse regering dringend aan om transfers naar het vasteland te versnellen om overbevolking tegen te gaan. De IOM en UNHCR vragen het bestuur om betere opvang te voorzien. Tot dusver blijft de situatie in opvangcentra voor minderjarigen onveranderd. De lokale inwoners van Melilla zijn het intussen zat dat hun iconische stierenvechtarena gebruikt wordt om migranten te huisvesten.

   Dat het vooral jonge Marokkanen zijn die hun land ontvluchten, verbaast Carlos Eccheveria niet. Hij stelt dat Marokko de uitzichtloze economische situatie van minderjarigen aan de Marokkaanse kant gebruikt voor hun eigen buitenlandse politieke agenda. ‘Daar zegt men: stuur je jongens maar naar Europa, zij zullen voor hen zorgen. Marokko weet dat de EU als wereldwijd voorvechter van mensenrechten moeilijk minderjarigen kan terugsturen die Europees grondgebied hebben bereikt.’ Echeverria benadrukt dat minderjarigen die de enclaves bereiken vaak proberen door te reizen richting Duitsland, Frankrijk of België. ‘Het is dus niet alleen het probleem van Melilla, Ceuta of Madrid, het is een Europees probleem. Deze gebeurtenissen in de enclaves moeten een keerpunt zijn voor Europees migratiebeleid in Spanje.’

   Intussen sprak Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, steun uit aan de enclaves en Spanje. Von der Leyen benadrukt de nood aan Europese beleidsoplossingen voor migratie, maar ook de noodzaak aan samenwerking met ‘key partners’ in de regio zoals Marokko.

   ‘Alles is beter dan deze gevangenis’

   De Spaanse premier annuleerde een reis naar Frankrijk en bezocht in alle haast dinsdag de enclaves. Marokko reageert doorgaans verbolgen als hoge functionarissen of leden van de koninklijke familie de gebieden bezoeken en Spaanse vlaggen worden uitgehangen. In 2009 riep Marokko zijn ambassadeur terug uit Madrid nadat de Spaanse koning Juan Carlos een bezoek had gebracht aan Melilla. Ook nu valt de komst van Sanchez aan de enclaves niet in de smaak aan de andere kant van de grens.

   In Melilla leeft al lange tijd de frustratie dat Madrid hen vergeet. Op de Plaza de España verzamelen voor- en tegenstanders van de regering zich. Met Spaanse vlaggen in de hand roept de ene zijde: ‘Sanchez, jij schurk, let op het hek’, anderen scanderen: ‘Melilla is Spanje’.

   Geflankeerd door veiligheidsmensen belooft Sanchez ‘de orde te herstellen’ aan de grenzen. De regering waarschuwt Marokko dat als zij met deze opzettelijke acties van plan zijn Ceuta en Melilla onder druk te zetten, Spanje vastberaden en krachtig zal reageren. Na afloop spreekt een Marokkaanse jongen ons aan in gebrekkig Frans: ‘Alles is beter dan deze gevangenis.’

   Dit artikel is mede mogelijk gemaakt met de steun van het Fonds Pascal Decroos.

10. Toon

    Beeldverhaal 

    Afstuderen

    In ons land is het nog afwachten hoe afstudeerceremonies kunnen verlopen. In de Verenigde Staten, waar de mondmaskerplicht is afgeschaft voor mensen die gevaccineerd zijn, is meer mogelijk. Zo bleek in New London, waar president Joe Biden de nieuwe leden van de kustwacht kwam feliciteren.

    

    

    

    

    

    

    

    

    

11. Toon

     goochelen met cijfers

    Amazon maakt verliezen rendabel

    De megawebwinkel Amazon staat erom bekend weinig belasting af te dragen. Britse onderzoekers zochten uit hoe dat kan. Via gegoochel met buitenlandse verliescijfers wordt de fiscus op een afstand gehouden.

    Ruben Mooijman

    

    Ondanks een omzet van 44 miljard euro heeft het Europese hoofdkantoor van webwinkel Amazon in Luxemburg geen belasting betaald. De verklaring was volgens het bedrijf van multimiljardair Jeff Bezos helder: de Europese tak leed verlies. En omdat je alleen op winst belast kunt worden, kwam de fiscus van een koude kermis thuis.

    Achter die simpele vaststelling zit een systeem dat zo ingenieus is dat zelfs fiscalisten zich het hoofd erover breken. Drie onderzoekers van de City University London hebben op vraag van de fractie Verenigd Links in het Europees Parlement een onderzoek gedaan naar de fiscale rapportage van zoveel mogelijk Amazon-entiteiten. De conclusie is dat Amazon niet zozeer zijn winsten kanaliseert naar fiscaal vriendelijke jurisdicties, maar enorme boekhoudkundige verliezen inzet. Op die manier wordt niet alleen een belastingaanslag vermeden, ook worden kredieten opgebouwd waarvan in de toekomst gebruik kan worden gemaakt. Verliezen kunnen afgetrokken worden van latere winsten. Op die manier zou Amazon 13,4 miljard dollar aan belastingkredieten hebben opgebouwd, die in de komende jaren kunnen worden ingezet om de fiscus op een afstand te houden.

    Dat kan doordat Amazon zich nog altijd gedraagt als een groeibedrijf. Het zakenmodel is gericht op het vergroten van de omzet. Heel wat entiteiten geven op operationeel niveau meer uit dan ze binnenkrijgen. In één geval bedroegen de uitgaven het drievoudige van de inkomsten, ontdekten de onderzoekers. De operationele verliezen die op die manier worden geboekt, kunnen strategisch worden ingezet in de landen waar ze fiscaal het beste tot hun recht komen. Tax credit arbitrage, wordt die praktijk genoemd. Luxemburg, als consumentenmarkt verwaarloosbaar voor de e-commercereus, speelt in dat systeem een centrale rol in het web van de internationale geldstromen.

    De onderzoekers komen tot de conclusie dat de Europese Commissie het onderzoek naar de wanpraktijken van Amazon in 2017 verkeerd heeft aangepakt. Dat onderzoek leidde tot een naheffing van 250 miljoen euro, maar die werd deze maand door de Europese rechter teruggefloten. De Commissie nam maar twee entiteiten onder de loep, terwijl Amazon een spinnenweb van tientallen vennootschappen over de wereld heeft gespannen. Verder concentreerde de Commissie zich op de winsten, terwijl ze naar de verliezen had moeten kijken.

    De financiële rapportage van Amazon is zo complex dat het niet anders kan of het is de bedoeling de autoriteiten op een dwaalspoor te zetten. ‘Maar het staat vast dat het boeken van verliezen een algemene en terugkerende praktijk is bij heel wat onderdelen van de groep’, schrijven de onderzoekers.

    Aanzienlijke sommen

    Toch rapporteert Amazon elk kwartaal miljardenwinsten. Dat kan, omdat die cijfers betrekking hebben op de geconsolideerde resultaten. Met andere woorden: het saldo van alle winst- en verliesmakende activiteiten. Daarbij gaat het niet alleen om de webwinkel. Amazon heeft ook een belangrijke poot die clouddiensten aanbiedt, Amazon Web Services (AWS). ‘AWS is een puzzel op zichzelf’, schrijven de onderzoekers. ‘Hoewel het om 10 procent van de omzet gaat, is het onduidelijk hoeveel belasting dit onderdeel heeft betaald, en zelfs of het wel belasting betaalt.’

    In het geconsolideerde cashflowoverzicht moet Amazon bekendmaken hoeveel geld er daadwerkelijk naar de fiscus is overgemaakt. In het laatste kwartaal was dat 801 miljoen dollar, leert het kwartaalbericht. In het jaar 2020 was het 1,7 miljard dollar. Geen onaanzienlijke sommen. Dat is maar een schijntje in vergelijking met de 13,4 miljard dollar aan aftrekbare verliezen die via dochterbedrijven zijn opgestapeld, en de 17,2 miljard aan niet-gerepatrieerde buitenlandse winsten die tot nader order onbelast blijven zolang ze niet worden uitgegeven in de VS.

    Minimumbelasting

    De toename van die bedragen verloopt door de jaren heen in een vergelijkbaar tempo, dat bovendien gecorreleerd is met de omzet. Met andere woorden: er zit een methode achter. ‘Maar Amazon verklaart niet waarom de internationale tak zoveel verschilt van de binnenlandse, en evenmin hoe het kan dat er zowel verliezen als winsten worden opgebouwd’. Die vraag werd niet beantwoord na het onderzoek door de Europese Commissie. ‘Dat onderzoek slaagde er niet in de kernstrategie bloot te leggen: de grootschalige productie van verliezen die nuttige activa bleken om winstbelastingen te drukken.’

    De fractie Verenigd Links in het Europees Parlement wil dat de Commissie een nieuw onderzoek opstart. ‘We moeten hieruit de politieke consequenties trekken’, zegt parlementslid Martin Schirdewan. ‘Multinationals moeten een minimumbelasting van 25 procent opgelegd krijgen’.

12. Toon

    4 vragen Giro

    Hoe kwam de Giro eigenlijk op Eurosport terecht?

    Nu Remco Evenepoel aan zijn eerste grote ronde bezig is, stellen veel Vlamingen, soms tot hun ergernis, vast dat de Giro d’Italia enkel via Eurosport te bekijken is. Hoe komt dat?

    Valerie Droeven

    

    Op Twitter wordt er door Vlaamse wielerliefhebbers al eens gemord over de Giro. Die is in Vlaanderen dezer dagen alleen via Eurosport te bekijken. De beeldkwaliteit is daar minder goed dan bij pakweg De Ronde van Vlaanderen. Om nog maar te zwijgen van het commentaar. Vorige week wees de Sportzender de roze trui toe aan Remco Evenepoel. Niet dus. Bovendien wordt de wedstrijd veel vaker onderbroken door reclame dan op een Vlaamse zender.

    Waarom zenden VRT of VTM de Giro niet uit?

    Tot 2017 heeft de VRT jarenlang de Giro uitgezonden. Sindsdien haalde Eurosport, de sportzender van Discovery, de uitzendrechten binnen. De sportzender kocht die bij RCS MediaGroup, een van drie grote eigenaars van wielerwedstrijden in Europa. Die Italiaanse mediagroep bezit ook televisiezenders en kranten, waaronder de vermaarde ‘roze’ sportkrant La Gazetta dello Sport – de krant die in 1909 de Giro in het leven geroepen heeft. Het roze truitje van de leider in de wedstrijd verwijst nog altijd naar de krant. RCS bezit alle grote Italiaanse wielerwedstrijden – dus ook onder meer de Strade Bianche, Tirreno-Adriatico en Milaan-Sanremo – en verkoopt die in pakketten door de hoogste bieder. Dat is al vier jaar Eurosport. Onlangs maakte de zender bekend dat hij nog tot 2025 een rechtenovereenkomst onderhandeld had met RCS. Tot dan al zal Eurosport hoogstwaarschijnlijk de Giro blijven uitzenden.

    Hoe komt het dat VRT dan wel de Strade Bianche en VTM Milaan-Sanremo uitzendt?

    Omdat Eurosport de uitzendrechten kan doorverkopen. Eigenlijk werkt Eurosport ook voor de Giro met de VRT samen. Ruben Van Gucht presenteert dagelijks op Sporza: Giro, een kort magazine met de samenvattingen van de dag. De uitzendrechten daarvan heeft de VRT bij Eurosport gekocht. Hetzelfde gebeurt voor de Strade Bianche en Milaan-Sanremo: Eurosport heeft de VRT en VTM sublicenties verkocht. En Play4? Die zender speelt voorlopig niet mee in het wielrennen. Hij stelt zich tevreden met de voetbalrechten – zoals de samenvattingen van de Jupiler ProLeague – die hij in zijn portefeuille heeft.

    Waren VRT en VTM dan niet geïnteresseerd in de Giro?

    VTM zegt ‘geen gesprekken gevoerd te hebben over de live-uitzending van de Giro’. Bij de VRT klinkt het ongeveer even vaag dat ze ‘openstaan voor samenwerkingen’. Maar Eurosport heeft meerdere redenen om de live-rechten van de grote Italiaanse ronde niet zomaar door te verkopen. Om te beginnen wil de sportzender zich in Vlaanderen op de kaart zetten met wielrennen – na voetbal nog altijd de populairste sport. De Giro uitzenden betekent ook drie weken lang hele middagen live sport uitzenden. Voor gewone zenders heeft zo’n ronde dus grote impact. Maar voor een sportzender als Eurosport is dat welkom: sportzenders moeten hun zendschema 24 uur op 24, zeven dagen op zeven vullen met (liefst live-)sport. Zeker op weekdagen kan dat een uitdaging zijn. Tennis en wielrennen zijn daarom belangrijke sporten voor zulke zenders. Een ronde als de Giro betekent dat de programmadirecteuren zich al drie weken lang geen zorgen hoeven te maken. Tegelijkertijd staat de VRT al enkele jaren politiek onder druk om minder agressief op sportrechten te bieden. Dus moet de zender keuzes maken.

    Kan Eurosport er iets aan doen dat de kwaliteit van de beelden soms flink hapert?

    Neen. De sportzender kan niet kiezen welke facilitaire bedrijven ingeschakeld worden om de Giro in beeld brengen. Eurosport krijgt de beelden afgewerkt binnen van RCS, en RCS MediaGroup bepaalt met welke partner hij daarvoor samenwerkt. De slechte beeldkwaliteit is voor Italiaanse wedstrijden al jaren een notoir probleem. In Vlaanderen zijn we verwend met uitstekende facilitaire bedrijven, zoals Videohouse, die gespecialiseerd zijn in het in beeld brengen van evenementen op de openbare weg. De technologie die in Vlaanderen gebruikt wordt, is – net als de regisseur die die technologie bedient – wereldklasse.

13. Toon

     een longtest

    Een vals gevoel van veiligheid

    Kan jij 1 minuut en 10 seconden je adem inhouden? Dan heb je ‘superlongen’. Toch volgens een test die momenteel massaal op sociale media wordt gedeeld. Experts waarschuwen voor een vals gevoel van veiligheid.

    Sofie Geusens

    

    Hoelang kun jij je adem inhouden? Een halve minuut? Een minuut? Anderhalve? Het is iets wat heel wat mensen de afgelopen dagen uitgeprobeerd hebben. Aanleiding is een test die de Aziatische ziekenhuisgroep Zydus Hospitals via Twitter verspreidde. Het komt erop neer dat je je adem inhoudt terwijl er op het scherm een bolletje ronddraait. Per omwenteling – en die duurt zeven seconden – krijg je een punt. Wie twee punten haalt, heeft volgens het ziekenhuis normale longen. Vijf punten betekent sterke longen en tien punten – het equivalent van zeventig ademloze seconden – supersterke longen. Maar volgens experten is die conclusie te kort door de bocht.

    

    Longarts Ingel Demedts (AZ Delta) waarschuwt voor een vals ­gevoel van veiligheid. ‘Om een correcte inschatting van je long­inhoud te maken, heb je speciale toestellen nodig. Je adem inhouden kan dat nooit benaderen. Het zegt niets over je luchtwegvernauwing, je zuurstofopname, ... En dan nog. Zelfs met een tumor van tien centimeter in je longen kun je een normale longinhoud hebben’, zegt hij.

    Verdedigingsmodus

    Wat zegt de periode dat we onze adem kunnen inhouden dan wel over ons lichaam? ‘Als je je adem inhoudt, zit je lichaam zonder zuurstof. In je benen en armen gaan de bloedvaten zich sluiten en de zuurstof doorsturen naar vitale organen, zoals het hart en de hersenen. Je lichaam gaat eigenlijk in verdedigingsmodus’, zegt inspanningsfysioloog Jan Boone (UGent). ‘En dan is er ook nog je milt. Die heeft een voorraad zuurstofrijk bloed en zal die in de bloedbaan sturen.’

    Een sterke correlatie tussen gezondheid en je adem inhouden is er volgens Boone niet. Eigenlijk zegt het vooral hoe goed je ­lichaam in zuurstofbesparende modus kan overleven. En dat kun je perfect trainen. ‘Wij hebben het met studenten gedaan. Een tijd lang hebben ze elke dag vier tot vijf keer hun adem ingehouden. En niet altijd tot het maximum. Zo ga je die zuurstofconserverende functie van je lichaam trainen. Tussen 30 en 60 seconden is een normale waarde, maar met training kun je naar enkele minuten gaan’, zegt hij.

    Lang, langer, langst

    Denk bijvoorbeeld ook aan Lennart Driesen (26), de mol in het gelijknamige tv-programma. Hij kon zijn adem 2 minuten en 39 seconden inhouden en gebruikte daarvoor naar eigen zeggen de Wim Hof-techniek. ‘Eigenlijk zorgt die ervoor dat je door vooraf goed te ademen al met grotere hoeveelheden zuurstof in je ­lichaam begint’, zegt Boone.

    De prestatie van Lennart is klein bier vergeleken met het wereld­record van de Kroaat Budimir Buda Sobat (54). Die hield zo maar eventjes 24 minuten en 33 seconden zijn adem in. Dat terwijl hij in een zwembad lag. ‘In het water kun je je adem langer inhouden’, zegt Boone. ‘In ons voorhoofd hebben we zenuwbanen die getriggerd worden en die gaan de respons voor het sparen van zuurstof nog sneller inschakelen. Dat is iets wat we overgeërfd hebben van zeezoogdieren.’

14. Toon

    Het beeld 

    De lucht brandt

    (an)

    

    Als een wind van vuur raast de brandende lucht tussen de huizen. In de voorgrond tekent het silhouet van een inwoner zich af tegen de rode gloed. Zelfs de lantaarnpaal lijkt in brand te staan.

    In de bossen rond het dorpje Schinos, nabij Korinthe in Griekenland, brak een enorme brand uit. Tweeënzestig brandweerwagens en 182 brandweerlieden vechten tegen de gigantische vuurzee. Omringende dorpjes werden uit voorzorg geëvacueerd.

    

15. Toon

    podcast 

    Veel mooie beloftes, maar belastingaangifte blijft ingewikkeld

    Elk jaar weer belooft de minister van Financiën dat uw belastingbrief simpeler wordt en elk jaar weer lijkt die vooral ingewikkelder te worden.

    

    Kiest u voor Tax-on-Web of voor de bruine enveloppe met uw belastingbrief? Die wordt ook dit jaar weer een stukje complexer. U kunt het al raden: corona heeft daar iets mee te maken. En zou de overheid eigenlijk winst maken als dit gedoe zou worden afgeschaft?

    Voor de beste luisterervaring en meer podcasts: download gratis onze podcast-app ›

16. Toon

    het kookpunt bij de boer

    Zomerse couscoussalade met feta, aardbei, granaatappel, komkommer en munt

    Tot volgende zondag loopt de ‘Week van de korte keten’, waarin aandacht wordt besteed aan streekproducten en hoeveproducten. Deze week ook in DS Avond: koken met producten van ‘Bij de boer’.

    

    Ingrediënten:

    (voor 4 personen)

    - 300 g couscous
    - olijfolie
    - sap van 1 citroen
    - 1 komkommer
    - 250 g aardbeien
    - een handvol verse munt
    - 60 g feta
    - 100 g granaatappelpitjes
    - zout

    Bereiding:

    - Doe de couscous in een kom. Neem precies dezelfde hoeveelheid water, breng dit aan de kook en giet het over de couscous. Dek de kom af met een theedoek of deksel en laat de couscous wellen. De couscous is klaar als al het water is opgenomen.
    - Meng dan een scheutje olijfolie, het citroensap en een snuifje zout door de couscous en laat afkoelen.
    - Snijd ondertussen de komkommer in blokjes en de aardbeien in partjes. Hak de munt fijn en verkruimel de feta. Meng de komkommer, aardbeien, granaatappelpitjes, feta en munt door de couscous.
    - Serveer koud als bijgerecht of als lunch.

    

17. Toon

    Column De Mening

    De verheerlijking van hebzucht

    

    Marc Reugebrink

    Ik heb weleens de neiging om bij bepaalde netelige kwesties uit te roepen dat de oplossing niets met links of rechts zijn te maken heeft, maar alleen met eenvoudig fatsoen. Dat mijn haar overeind komt wanneer ik lees dat investeringssubsidies die de overheid aan een bepaald (en meestal een niet bepaald klein) bedrijf heeft gegeven, werden aangewend voor bonussen en de uitkering van dividenden, heeft niets te maken met overdreven linkse sympathieën. Ook ter rechterzijde zouden ze moeten zeggen dat zoiets onfatsoenlijk, immoreel is, en het bedrijf in kwestie dwingen de subsidie terug te storten. Maar bestaat fatsoen onafhankelijk van je politieke voorkeur, van ideologie?

    Toen meer dan een jaar geleden in Berlijn plannen werden gesmeed om een deksel te zetten op de ongebreidelde stijging van de huurprijzen (de ‘Mietendeckel’), kwam er veel tegenwind. De redenering was dat van bovenaf opgelegde huurmatiging uiteindelijk tot nog meer woningnood zou leiden. De reden? Omdat zij die investeren in het bouwen van nieuwe woningen, daar vanwege het ‘huurdeksel’ vanaf zouden zien. Niet genoeg winst. Dat wil zeggen: niet de verhoopte 30 procent, maar misschien maar 10 of zo. Daar komen projectontwikkelaars niet meer voor uit bed. Ik vind dat schandalig.

    Dezelfde hysterische reactie zie je als het gaat om de opheffing van patenten op covid-19-vaccins. Het zou ‘strategische en geopolitieke zelfverminking’ zijn, buldert professor Marc de Vos in Trends deze week – met altijd diezelfde redenering: big pharma maakt exorbitant veel winst, weet ook De Vos, maar die hebben ze dan ook nodig om voortdurend nieuwe medicijnen te blijven ontwikkelen (soms zelfs medicijnen waarvoor de ziekte nog moet worden uitgevonden, maar dat terzijde). Ik snap die redenering.

    Als schrijver die afhankelijk is van auteursrechten die door vrijwel iedereen genegeerd en geschonden worden, ben ik niet tegen de bescherming van geestelijk eigendom. En dat er winst gemaakt moet worden om te investeren in nieuwe medicijnen, een zoektocht met altijd onzekere uitkomst, lijkt me logisch. Maar bij deze wereldwijde pandemie, waarvan zoals te verwachten viel vooral de armere landen de grootste slachtoffers zijn, is een paar patenten opheffen toch niet het einde van de wereld? Het is een uitzondering op een praktijk die zijn eigen logica heeft, niet het einde van die logica, wat je daar verder ook op ideologische gronden van vindt.

    En het is ronduit onfatsoenlijk om het niet te doen. Immoreel. ‘Vaccinapartheid’, zeggen ze zelfs in Zuid-Afrika. Die opheffing lost niet meteen alle problemen op, maar is een eerste noodzakelijke stap in de enige juiste richting. Nu sterven er mensen vanwege die patenten. Je zou de ceo’s, maar ook de politici die aarzelen om de stap te zetten, of ze nu links of rechts zijn, daarvoor eigenlijk hoofdelijk aansprakelijk moeten stellen.

    Het is natuurlijk naïef om te denken dat mijn appel aan fatsoen ideologisch neutraal is als het onfatsoen in politiek en zakenwereld zo duidelijk te maken heeft met een van de kenmerken van de neoliberale ideologie: de verheerlijking van hebzucht, zelfs als het tot doden leidt. Dat hebzucht vroeger een van de hoofdzonden was, is zelfs de tegen opheffing stemmende christendemocratische EVP vergeten.

    Marc Reugebrink is schrijver. In ‘De mening’ geeft een gastschrijver een week lang zijn of haar visie op een actueel thema.

18. Toon

    Serieus?! 

    Verhalen die vreemd genoeg toch echt gebeurd zijn

    Alligator achtervolgt Amerikanen

    Een alligator heeft Amerikanen deze week achtervolgd op een parkeerplaats in Florida. Dat meldt de politie op sociale media. Agenten en natuurbeschermers rukten maandag uit na een melding over het dier in Lehigh Acres.

    ‘Hij had mogelijk gewoon zin in een cheeseburger, maar heeft veel mensen bang gemaakt!’, blikt de politie luchtig terug.

    De afgelopen tijd zijn steeds meer alligators gesignaleerd in bewoonde gebieden van Florida. Dat fenomeen kan nog wel even blijven duren. Het paarseizoen vindt plaats in mei en juni. Uiteindelijk leggen wijfjes eind juni of begin juli zo’n 30 tot 45 eieren, waarna de alligatorjongen eind augustus uit het ei zullen kruipen. Dan wordt het rustiger.

    Skyline Philadelphia blijft ’s avonds donker om vogels te redden

    

    De skyline van de Amerikaanse stad Philadelphia ziet er de komende weken in de avonden en nachten anders uit dan normaal. Hoge gebouwen dimmen namelijk de lichten in de hoop duizenden vogels te redden.

    De actiegroep Bird Safe Philly zet zich in voor de miljoenen vogels die jaarlijks boven de stad vliegen tijdens hun halfjaarlijkse migratie. Bird Safe Philly werkt daarvoor samen met bijna twintig hoge gebouwen in de stad. Tot zeker deze maand zijn die tussen middernacht en 6.00 uur ’s ochtends niet verlicht.

    Vorig jaar oktober kwamen duizenden trekvogels in Philadelphia in de problemen nadat ze door de felle stadsverlichting verblind en gedesoriënteerd raakten. De combinatie van regen en mist, in de lente en herfst in Philadelphia niet ongebruikelijk, leidden ertoe dat de vogels zich massaal te pletter vlogen tegen gebouwen.

    Bod van 2,8 miljoen dollar voor ticket ruimtereis

    Een vooralsnog onbekende deelnemer heeft er 2,8 miljoen dollar (2,3 miljoen euro) voor over om een ruimtereis te maken met Blue Origin, het commerciële ruimtevaartbedrijf van Amazon-oprichter Jeff Bezos.

    Op 12 juni komt er definitief een winnaar uit de bus. Die mag zich dan als eerste toerist opmaken voor een verblijf in de ruimte op 20 juli met het ruimtevaartuig New Shepard.

    New Shepard zal na de lancering in Florida naar een hoogte van ruim 100 kilometer gaan. Daar zal het een paar minuten gewichtloos rondzweven en is de kromming van de aarde zichtbaar. Vervolgens zakt het vaartuig met de passagiers terug naar het oppervlak van de aarde. Het vaartuig gaat niet hoog en niet snel genoeg om in een baan rond de aarde te komen.

19. Toon

    Column Naar Verluidt

    Leger terroriseert natuur

    

    Jo Van Damme

    (defensieve berichtgeving) Natuurliefhebbers hebben het gehad met het Belgische Leger: vorig maand brandstichting op heide in Brecht, nu weer schietoefeningen en dergelijke meer in het Nationaal Park Hoge Kempen.

    ‘Nachtelijke knallen, lichtflitsen, honderden militairen die de voorziene wandelpaden niet respecteren, met als gevolg zeldzame bloemen en planten die worden vertrappeld, doodzenuwachtige dieren die al dagen geen oog meer dichtdoen, wildkamperen, verkeersoverlast, voor flora en fauna is dit een ramp,’ klaagt Natuurpunt. ‘We hebben ondertussen begrepen dat de soldaten op zoek gingen naar een collega die na zijn werkuren enkele voorwerpen zou hebben ontvreemd uit de kazerne. Maar dat is nog geen reden om full force de oorlog te verklaren aan de natuur. ‘Pantservoertuigen? Wat is het volgende: bombardementen, vliegdekschepen?’

    De natuurliefhebbers zijn zich ervan bewust dat veel te maken heeft met de klopjacht op Jurgen Conings, de losgeslagen extreemrechtse beroepsmilitair die zich met oorlogswapens in het domein verschanst. Ze begrijpen dat het wenselijk is om deze persoon tot de orde te roepen. Maar ze betreuren dat het blijkbaar telkens weer de natuur is - en zangvogels in het bijzonder - die de dupe moet zijn van de stommiteiten van het Belgische leger.

    ‘Het is niet aan ons om uit te leggen hoe het kan dat een terrorist bij Defensie kan werken en dan nog doodgemoedereerd met oorlogswapens de kazerne kan buiten stappen,’ zeggen ze bij Natuurpunt. ‘Daar moeten het leger en de politiek zich maar eens over beraden. Maar wij hebben het wel gehad met die fratsen. Als ze willen knoeien, dan liever ergens anders. En al helemaal niet tijdens het broedseizoen.’

    Aanvulling 21/5: dit is een satirische column. Natuurpunt heeft bovenstaande uitspraken niet echt gedaan.

20. Toon

    Cartoon En nu iets totaal anders

    
21. Toon

    Televisie 

    

    Actua

    
    Terzake

    Canvas, 20.00 uur

    Aandacht voor de zoektocht naar Jurgen Conings uiteraard, met onder meer een gesprek met Kenneth Lasoen, een expert rond inlichtingendiensten.

    De afspraak

    Canvas, 20.35 uur

    Talkshow met Phara de Aguirre, volledig in het teken van de zoektocht. Gasten zijn journalist Jens Franssen, advocaat Abderrahim Lahlali en politicus Theo Francken (N-VA).

     

     

    

    Film

    
    Sicario (7,6)

    VTM3, 20.40 uur

    Misdaaddrama van Denis Villeneuve met Emily Blunt, Benicio Del Toro, Josh Brolin en Victor Garber.
    Kate Mercer, een vastberaden FBI-agente die in de grensstreek met Mexico strijd voert met de machtige drugkartels, wordt door haar overste toegevoegd aan de taskforce van haar collega Matt Graver. Die maakt al een tijdje vruchteloos jacht op Manuel Díaz, een van de kopstukken van het Sonora-kartel, en diens baas Fausto Alarcón. Het duurt niet lang voor de idealistische Kate zich ernstige vragen begint te stellen bij de brutale aanpak van Matt en diens partner Alejandro Gillick.

     

    Transformers: Dark of the moon (6,2)

    VTM4, 20.40 uur

    Sf-actiefilm met Shia LaBeouf, Rosie Huntington-Whiteley, Josh Duhamel en John Turturro.
    Sam Witwicky ontdekt dat de NASA tijdens de eerste maanlanding een gestrand ruimteschip heeft aangetroffen afkomstig van de planeet Cybertron, waar de moedige Autobots een bittere strijd voerden tegen de boosaardige Decepticons. Wanneer Optimus Prime, de leider van de Autobots, hoort van het ruimteschip op de maan, plant hij een missie om de waardevolle Zuilen aan boord veilig te stellen. Sam ontdekt echter dat de Decepticons hem voor zijn geweest en met de Zuilen een ruimtebrug maken die een heel leger naar de aarde brengt.

     

    De quoteringen zijn ontleend aan de filmsite IMDb.

22. Toon

    Weer 

    

    Vanavond en vannacht

    Vanavond en vannacht is het meestal bewolkt en kan er vooral in het noordwesten wat lichte neerslag vallen. Het koelt af tussen 8 graden in Hoog- België en 11 graden aan zee. De matige zuidwestelijke wind neemt geleidelijk in kracht toe en wordt aan zee zelfs vrij krachtig.

    Morgen

    Winderig met wisselende bewolking en buien. Er is daarbij kans op enkele donderslagen. De maxima schommelen tussen 12 graden in de Hoge Venen en 16 graden in de Kempen. De wind wordt vrij krachtig in het binnenland en krachtig of zelfs zeer krachtig aan zee uit zuidwestelijke richtingen. De rukwinden kunnen oplopen tot 60 à 80 km/u.

    Volgende dagen

    Zaterdag wordt een onstuimige dag met veel bewolking en geregeld regen of buien. Sommige buien kunnen intens zijn en gepaard gaan met onweer. Het is daarbij ook te fris voor de tijd van het jaar met maxima van 8 graden in de Hoge Venen tot 13 à 14 graden in Vlaanderen. Ook zondag is het wisselvallig met enkele buien en opklaringen. Met temperaturen tot hooguit 14 of 15 graden is het nog altijd zeer fris.

    Zondag is het aanhoudend fris en wisselvallig met enkele buien en opklaringen. Met temperaturen tot hooguit 14 of 15 graden is het nog altijd zeer fris bij een matige zuidwestenwind.

23. Toon