Avond

1. Toon

   kort  

   De tien nieuwsfeiten van de dag

   1 Reisverbod voor ‘rode zones’, verplichte test en quarantaine bij terugkeer

   

   De regeringen van ons land hebben beslist dat er een ‘formeel reisverbod’ komt voor ‘rode zones’. Dat zijn steden, gemeenten of regio’s die opnieuw in lockdown zijn geplaatst, zoals enkele regio’s in Noord-Spanje, of die door de federale evaluatiecel ‘Celeval’ tot een zone met een zeer hoog risico worden gerekend.

   Reizigers die uit een dergelijk gebied terugkeren worden behandeld als ‘hoogrisicocontacten’, wat betekent dat ze verplicht getest en in quarantaine moeten.

   De evaluatiecel zal regio’s in de 31 landen waar Belgen in principe naartoe mogen reizen (Europese landen en/of Schengenzone) kleurcodes geven: rood, oranje of groen. Als Celeval een ‘hoog gezondheidsrisico’ vaststelt, wordt die regio ‘oranje’. Reizen naar oranje zones worden sterk afgeraden. Wie terugkeert uit een oranje zone zal gevraagd worden om zich te laten testen en in quarantaine te gaan. Daar is geen verplichting aan de orde.

   Groene zones zijn regio’s of landen waar er geen of een laag gezondheidsrisico is.

   2 Beurswaakhond brengt modegroep FNG voor het gerecht

   De beurswaakhond FSMA breidt het onderzoek naar de modegroep FNG uit en maakt het dossier bovendien over aan het gerecht.

   ‘Vorig jaar startte de FSMA een onderzoek met betrekking tot aanwijzingen van mogelijke marktmanipulatie onder het bewind van het vorige management van FNG. Op basis van dat onderzoek besliste het directiecomité een dossier over te maken aan de auditeur wegens een mogelijke inbreuk inzake marktmanipulatie’, luidt het in een persbericht.

   Onder marktmanipulatie wordt onder meer verstaan de verspreiding van informatie waardoor de koers van een financieel instrument (aandelen, obligaties...) op een abnormaal of kunstmatig niveau wordt gebracht. Het voormalig management rond Dieter Penninckx wordt er dus van verdacht de aandelenkoers van FNG gemanipuleerd te hebben door de markt onjuist te informeren.

   3 Belgische coronacijfers: gemiddeld aantal besmettingen stagneert

   Het aantal bevestigde besmettingen met het nieuwe coronavirus lag volgens de recentste weekcijfers op gemiddeld 85,1. Daarmee is het aantal besmettingen stabiel gebleven in vergelijking met de voorgaande periode van zeven dagen. Dat blijkt op het online dashboard van gezondheidsinstituut Sciensano.

   Het totaal aantal bevestigde besmettingen in België staat nu op 62.123. De voorbije 14 dagen waren er 10,4 nieuwe besmettingen per 100.000 inwoners, tegenover 10,2 dinsdag.

   Het gemiddelde van 85,1 besmettingen per dag gaat over de periode van zeven dagen tot en met afgelopen zaterdag. Dinsdag was er nog sprake van een daling met 5 procent in de week tot en met vrijdag, in vergelijking met de voorgaande periode van zeven dagen.

   4 NMBS lanceert in september app die drukte toont op trein

   Tegen september, als de scholen opnieuw de deuren openen, wil de NMBS een app lanceren, waarmee reizigers op voorhand kunnen zien hoe drukbezet hun trein zal zijn. Dat heeft NMBS-ceo Sophie Dutordoir gezegd tijdens een hoorzitting in de Kamer. De lancering was eerst in november gepland, maar moet – ‘als alles goed gaat’ – reeds in september online, zei Dutordoir.

   De NMBS wil daarmee tegemoetkomen aan reizigers die in coronatijden de trein vermijden uit schrik dat die overvol zou zijn. Met de app zullen reizigers tot tien minuten voor vertrek kunnen zien hoe drukbezet de trein is, zei Dutordoir. Via, bijvoorbeeld, een kleurcode zal de reiziger snel kunnen zien hoeveel volk reeds op de trein zit.

   5 Geen aanvullend onderzoek in ‘minder Marokkanen’-proces tegen Wilders

   

   Het gerechtshof van Den Haag sluit het onderzoek in het ‘minder-Marokkanen’-proces tegen politicus Geert Wilders. De rechters vinden het niet nodig om nog aanvullend onderzoek te doen of meer informatie te vergaren. Een uitspraak in de zaak wordt op 4 september verwacht.

   Wilders staat terecht voor uitspraken die hij in maart 2014 deed. Tijdens een bijeenkomst in maart van dat jaar stelde de politicus zijn publiek drie vragen: of ze meer of minder Europese Unie, Partij van de Arbeid en ten slotte Marokkanen wilden. Het publiek scandeerde steeds harder ‘Minder! Minder!’ als antwoord. Daarmee zette de PVV’er volgens het Openbaar Ministerie aan tot haat.

   6 Record van 60.000 nieuwe besmettingen in Verenigde Staten

   De voorbije 24 uur zijn er in de Verenigde Staten ruim 60.000 nieuwe besmettingen met het coronavirus geregistreerd. Dat blijkt uit nieuwe cijfers waarover de Johns Hopkinsuniversiteit bericht. Het gaat om een nieuw record. Het vorige record dateert van donderdag. Toen werden 54.000 nieuwe gevallen opgetekend.

   In totaal telt het land nu net geen 3 miljoen besmettingen, en meer dan 131.000 overlijdens.

   Vooral de Amerikaanse staten Arizona, Californië, Florida, Georgia en Texas lijken getroffen door de nieuwe toename van het aantal besmettingen.

   7 Lydia Chagoll overleden

   

   Choreografe, auteur en cineaste Lydia Chagoll is gestorven. Chagoll werd geboren als Lydia Aldewereld. Ze werd Lydia Chagoll in 1951. ‘Ik had een Pools-Joodse danseres gezien, Chaja Goldstein’, zei Chagoll in een interview met De Standaard. ‘Ik zei: als ik ooit danseres word, neem ik van haar voornaam de cha en van haar achternaam de goll.’

   Van 1948 tot 1973 was Chagoll ballerina, choreografe en klassieke danspedagoge. Ze richtte haar eigen groep ‘Ballet Lydia Chagoll’ op. Als danseres en choreografe was ze werkzaam voor de Opera van Brussel, de KVS, de BRT, de RTBF en buitenlandse tv-stations.

   In de jaren zestig schreef ze over ballet, kindermishandeling en de Tweede Wereldoorlog. Nadien werd ze cineaste. Ze leerde de knepen van het vak van haar levensgezel, cineast Frans Buyens. Ze maakten samen de film Minder dood dan de anderen met Dora Van der Groen en Senne Rouffaer.

   8 Conner Rousseau praat morgen met ‘drie koningen’

   SP.A-voorzitter Conner Rousseau heeft morgen een afspraak met het partijvoorzitterstrio dat probeert onderhandelingen voor de vorming van een nieuwe federale regering op gang te brengen.

   Joachim Coens (CD&V), Egbert Lachaert (Open VLD) en Georges-Louis Bouchez (MR) proberen al een tijdje om hun minderheidscoalitie uit te breiden met N-VA, CDH en SP.A. In zo’n ‘Arizonacoalitie’ (genoemd naar de vlag van de Amerikaanse staat) zouden de Vlaamse socialisten dus zonder zusterpartij PS zitten.

   De SP.A heeft de deur daarvoor niet gesloten, maar vraagt garanties over de prioriteiten die Conner Rousseau aan de ‘drie koningen’ heeft overgemaakt. De partij vraagt onder meer een bijkomende versterking van de gezondheidszorg en een grotere fiscale bijdrage van grote vermogens en multinationals.

   9 Migranten die opgepikt werden door vrachtschip aan land gebracht in Malta

   Zo’n vijftig migranten die de afgelopen dagen in moeilijke omstandigheden doorbrachten op een vrachtschip, zijn aan land gekomen in Malta. Ze werden aan land gebracht door een schip van het Maltese leger, nadat ze in de nacht van dinsdag op woensdag werden overgedragen door de bemanning van het Libanese vrachtschip MV Talia 52. Dat schip had hen op vrijdag gered uit de Middellandse Zee. In Malta zijn de migranten intussen overgebracht naar een opvangcentrum.

   Volgens Alarm Phone, dat vluchtelingen in nood op de Middellandse Zee steun verleent, bevond de groep zich in Maltees reddingsgebied. De Maltese autoriteiten zouden echter ‘herhaaldelijk’ de telefoon opgehangen hebben toen Alarm Phone met hen contact opnam.

   10 Club Brugge en Charleroi openen nieuwe voetbalcompetitie

   De Pro League heeft de kalender bekendgemaakt voor het nieuwe seizoen. Kampioen Club Brugge en Charleroi trappen de nieuwe Jupiler Pro League op gang op zaterdag 8 augustus (om 16u30). Later die dag volgen nog Standard-Cercle Brugge en KV Oostende-Genk. Op zondag trekt Anderlecht naar STVV en is er nog de topper tussen Antwerp en Gent.

2. Toon

   Toerisme

   Op reis in rood gebied? Verplicht in quarantaine

   Koortsachtig werkt minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) aan een decreet dat terugkerende toeristen uit ‘rode gebieden’ een quarantaine oplegt tot ze een tweede keer negatief testen voor covid-19.

   Bart Brinckman

   

   Vanmiddag gaf Wouter Beke meer uitleg in het Vlaams Parlement over het akkoord dat binnen het overlegcomité werd bereikt over de aanpak van terugkerende Belgische toeristen. Sommigen onder hen zijn met vakantie in een gebied waar plots meer besmettingen zijn of dat zelfs opnieuw in lockdown gaat.

   De oppositie kwam erg kritisch uit de hoek. Al begin juni klonken er bezorgde geluiden over de gevolgen voor het toerisme. Pas begin deze maand ging Beke tot de actie over. Voor een decretale basis blijft het zelfs wachten tot volgende week. Een stappenplan moet vermijden dat terugkerende toeristen een heropflakkering van het aantal besmettingen veroorzaken.

   Drie codes

   Niet-essentiële reizen binnen Europa (31 landen) zijn toegelaten, maar de ‘onstabiele gezondheidssituatie’ in bepaalde landen, streken, steden en gemeenten noopt tot een gedifferentieerde aanpak. Drie kleurcodes maken dat duidelijk. Groene plekken vertonen een laag, oranje plekken een gemiddeld en rode plekken een hoog risico. Afreizen naar een rood gebied wordt verboden, afreizen naar een oranje gebied sterk afgeraden. Soms gaat het om regio’s, of slechts steden. Wellicht gaat het niet meteen om volledige landen.

   De afbakening gebeurt zowel door het land zelf als door de Belgische autoriteiten (de zogeheten evaluatiecel Celeval). Op de webstek van Buitenlandse Zaken krijgen potentiële reizigers meer informatie of kunnen terugkerende Belgen de situatie inschatten. Het spreekt vanzelf dat op elk moment de gebruikelijke voorzorgsmaatregelen (handhygiëne, afstand houden, contacten beperken, eventueel mondmasker) van toepassing zijn.

   Verplichte quarantaine

   De situatie kan niet alleen voortdurend veranderen, er zijn ook al heel wat Belgen vertrokken naar het buitenland. Wie uit een rode zone terugkeert, wordt beschouwd als een hoogrisicocontact en moet verplicht in quarantaine. Die wordt pas opgeheven wanneer een tweede covid-19 test negatief uitvalt. Beke benadrukte dat de maatregel verder gaat dan wat de GEES, de expertengroep die de exit begeleidt, zelf heeft voorgesteld. Die sprak niet over twee negatieve testen.

   Wie terugkeert uit een oranje zone wordt gevraagd om in quarantaine te gaan. Ook hier loopt de quarantaine af na de tweede negatieve test.

   Controle

   De maatregel staat of valt met de burgerzin van de toerist. Wie met het vliegtuig reist, zal een vragenlijst moeten invullen. Dat vereenvoudigt de controle. Maar toeristen die met de auto eropuit trekken, vallen door de mazen van het net. Er is geen sprake van grenscontroles, bovendien kunnen de toeristen liegen over de bestemming die ze hebben aangedaan.

   In principe kan iedereen de verplichting naast zich neerleggen. Maar wie uiteindelijk in een rood gebied een besmetting opliep en de quarantaine negeerde, kan achteraf aansprakelijk worden gesteld.

   Volgens de woordvoerder van Beke wordt er momenteel druk gewerkt aan de aanpassing van het preventiedecreet dat een decretale basis voor de verplichting legt. Volgende week kan het Vlaams Parlement dat goedkeuren.

   Kritiek

   

   De laatste weken beleeft Beke moeilijke tijden in het parlement, vandaag vormde daarop geen uitzondering. Daarbij werd onder meer gewezen op de uit skivakantie terugkerende Belgen. Die gaven na carnaval de verspreiding van corona een boost. Het leek erop dat de overheden door hun laattijdig optreden dezelfde fout opnieuw maakten: uit vakantie terugkerende Belgen fungeren als een hotspot voor de ziekte.

   De minister was het met die zienswijze niet eens. Zo werd hij pas begin deze maand door de bevoegde diensten op het probleem van de heropflakkering in sommige gebieden gewezen. In maart was er bovendien onvoldoende testcapaciteit aanwezig. Daarbij mochten volgens de virologen alleen mensen die symptomen hadden worden getest. Tegenwoordig is het besef gegroeid dat ook mensen zonder symptomen drager kunnen zijn van het virus. Verder is er nu voldoende testcapaciteit aanwezig. Dat laat stringentere maatregelen toe.

3. Toon

    Zorgsector

   Nog geen Vlaamse beloftes na federale injectie in de zorg

   Na de aangekondigde investering in de federale zorg, is het nu aan de Vlaamse regering om de Vlaamse zorgsector tegemoet te komen. Wat Vlaanderen concreet doet, zal afhangen van het nog onbekende budget.

   Stefanie Tuerlinckx

   

   De kern van de Vlaamse regering is woensdagochtend in overleg gegaan met de vakbonden en werkgevers in de Vlaamse zorgsector. Dat is de start van een reeks onderhandelingen voor betere arbeidsvoorwaarden voor het zorgpersoneel in onder andere de woonzorgcentra. Volgens de sociale partners toonde de regering alvast de intentie voor een stevig sociaal akkoord.

   ‘De Vlaamse regering is zich bewust van de enorme inspanningen die de voorbije maanden tijdens de coronacrisis in de zorg- en welzijnssector geleverd zijn en engageert zich om deze waardering concreet te maken’, klonk het na het overleg. Na het applaus van de voorbije maanden is het ook op Vlaams niveau tijd voor structurele maatregelen. Maar dat kan nog even duren. De Vlaamse regering wacht het budget en de begroting van september af. Ook federaal moet het budget nog goedgekeurd worden.

   In tegenstelling tot de federale regering die gisteren maatregelen ter waarde van een half miljard euro aankondigde, wacht de Vlaamse regering dus nog met beslissingen. Dat is niet per se negatief. ‘We zouden niet willen dat ze bijvoorbeeld het budget voor het wegwerken van de wachtlijsten verlagen’, zegt Mark Selleslach, Algemeen Coördinator van ACV Puls.

   De woordvoerder van Vlaams minister-president Jan Jambon zegt dat ze de paarden niet achter de wagen willen spannen en daarom eerst onderhandelen vooraleer ze maatregelen aankondigen. ‘Bovendien moet niet alles met euro’s worden aangepakt. We bekijken ook wat we efficiënter kunnen organiseren.’ Hij bevestigt dat de onderhandelaars willen afronden voor het einde van het jaar.

   Concurrentie

   Een goede timing en vooruitgang van de onderhandelingen zijn niettemin belangrijk, omdat de maatregelen op Vlaams niveau moeten gelijklopen met de federale injectie in de zorg. Dat zeggen de sociale partners. Zij maakten vanochtend duidelijk dat ze een loonsverhoging voor alle zorgwerknemers willen.

   ‘Als het federale niveau en de regio’s niet op gelijke lijn lopen, creëer je concurrentie’, waarschuwt Willy Van Den Berge, federaal secretaris van het ACOD Lokale en Regionale Besturen. Die concurrentie is nadelig voor het personeelstekort in woonzorgcentra. Werknemers zullen dan werken in een ziekenhuis, geregeld op federaal niveau, verkiezen boven een woonzorgcentrum onder Vlaamse bevoegdheid.

   Lise Vandecasteele (PVDA) maakte minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) er in het Vlaams Parlement op attent dat het ziekenhuispersoneel nu weet wat ze kunnen verwachten en het zorgpersoneel van woonzorgcentra niet. De oppositie begrijpt niet waarom Beke het sociaal overleg nu pas opstart en waarom hij nog geen budget voorstelt.

   Brede aanpak

   Naast de eis voor loonsverhoging, trokken de vakbonden en werkgevers woensdagochtend naar het overleg met andere prioriteiten, zoals betere arbeidsvoorwaarden, opleidingen en een draagbare werk-privébalans. Meer personeel is cruciaal om de werkdruk te verlagen. ‘We moeten het zorgberoep aantrekkelijker maken’, zegt Nathalie Debast, woordvoerder van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) dat in het overleg optreedt als werkgeversorganisatie voor de publieke zorg.

   ‘Dat kan door een betere verloning en werkbaar werk. Dat hangt inderdaad samen met meer personeel’, vult Debast aan. De VVSG is tevreden met de opstart van onderhandelingen en de intentie om aan een brede aanpak te werken.

   De focus ligt na de coronacrisis vooral op de woonzorgcentra, maar de sociale partners benadrukken dat ook gehandicapten-, gezins- en thuiszorg aandacht en structurele investeringen verdienen.

4. Toon

    Hartfalen bij sporters

   Sportartsen lanceren hulplijn voor sportgerelateerde hartstilstand

   De vereniging voor Sport- en Keuringsartsen lanceert vandaag een hulplijn voor familieleden, trainers en artsen van jonge sporters die een hartstilstand hebben gekregen. Bezorgde ouders kunnen er ook terecht voor vragen.

   (sgy)

   

   Afgelopen weekend stierf de jonge belofterenner Niels De Vriendt (20) na een hartstilstand. Twee weken daarvoor werd hij nog aan zijn hart gecontroleerd, zo bleek achteraf. De Vriendt is helaas niet de enige: jaarlijks overlijden vermoedelijk zo’n 30 à 40 jonge sporters aan hartfalen.

   Vandaag lanceren de Sport-en Keuringsartsen (SKA) een infopunt en hulplijn. Enerzijds kunnen familieleden, trainers en artsen van jonge sporters die een hartstilstand hebben gekregen, bellen als ze met vragen zitten. Anderzijds levert SKA informatie aan sportbegeleiders en sporters die vragen hebben over sportgerelateerde hartstilstand of die zich zorgen maken naar aanleiding van een incident.

   ‘Het infopunt wil mensen steunen en advies verlenen in een moeilijke tijd’, zegt Tom Teulingkx, voorzitter van SKA. ‘Het tragische overlijden van Niels De Vriendt is niet de reden van dit initiatief, waaraan al jaren wordt gewerkt, maar de jammer genoeg zoveelste concrete aanleiding.’

   Teulingkx pleit al lang om de sportgerelateerde hartaanvallen beter in de kaart te brengen. ‘Als een jonge renner in de koers overlijdt, staat het de dag erop in de krant. Maar “gewone sporters” die overlijden na een sportgerelateerde hartstilstand blijven onder de radar. Dat willen we veranderen.’

   Het is daarom de bedoeling om een meldpunt te installeren dat een wetenschappelijk doel moet dienen: in kaart brengen wanneer, hoeveel, hoe en waarom een sportgerelateerde hartstilstand voorkomt. ‘We willen de gevallen niet alleen registreren, maar ook onderzoeken. Zo kunnen we een databank installeren. Die puzzelstukjes kunnen ons misschien een verklaring geven,’ zegt Teulingkx.

   Maar zo’n meldpunt kost geld, en dat is er momenteel niet. ‘Op federaal niveau beweegt er ook niets,’ zegt Teulingkx. Onder meer daarom werd deze hulplijn, gericht op nabestaanden, gelanceerd.

   Het meldpunt vindt u hier.

5. Toon

   onderzoek dekolonisatie

   Meer dan helft van de Belgen wil Leopold II-standbeelden weg

   Bijna de helft van de Belgen vindt dat we meer goed dan kwaad hebben gedaan in Congo. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van de Universiteit Antwerpen.

   Kubra Mayda

   

   ‘Uit de resultaten leiden we in de eerste plaats af dat er een enorm gebrek aan kennis over ons verleden heerst’, zegt Zeger Verleye van de UAntwerpen. ‘Dat heeft geleid tot veel tegenstrijdigheid in de antwoorden van de bevraagden.’ Hij begeleidde negen studenten uit de opleidingen politieke wetenschappen, sociologie en communicatiewetenschappen bij het onderzoek dat in maart, nog voor de Black Lives Matterbetogingen, plaatsvond. ‘Het is puur toeval dat dit thema op dit moment actueel is.’

   In de kennistest die bij de bevraging werd afgenomen, scoorde de gemiddelde Belg 7,5 op 20. ‘Dat is een heel slecht resultaat’, reageert Verleye. Slechts 30 procent van de bevraagden behaalde 10 punten of hoger. ‘Hoogopgeleide mannen scoorden het best op de test, maar toch stellen we vast dat generatie Z (18 tot 24-jarigen) het iets beter deed dan de millennials (25 tot 30-jarigen). Zelf ben ik leerkracht geschiedenis geweest en weet ik dat het aanbod in het onderwijs tekortschiet. Zelfs met de nieuwe voorstellen, om dit thema verplicht op te nemen in de eindtermen, is het niet voldoende.’

   Hoewel drie kwart (72 procent) van de Belgen, die deelnamen aan de representatieve steekproef, wil dat België haar excuses aanbiedt aan Congo, vindt de helft dat we Congo meer goed dan kwaad hebben gedaan. ‘Het lijkt wel alsof mensen het verband tussen Congo Vrijstaat van koning Leopold II en Belgisch Congo niet inzien. Het gruwelbewind van Leopold II in Congo wordt veeleer als iets negatiefs beschouwd. Belgisch Congo roept daarentegen positieve gevoelens op, want: “we hebben daar toch goede dingen gedaan?”’, verklaart Verleye.

   Positieve dekolonisatie

   Rowan Brouwers, student politieke wetenschappen, focuste op‘positieve’ en ‘negatieve’ dekolonisatie. ‘Meer dan drie kwart van de bevraagden (77 procent) wil extra inspanningen rond structurele maatregelen om het straatbeeld te dekoloniseren. Dat kan bijvoorbeeld gaan over contextualisering van standbeelden. Het is ook treffend dat bijna 60 procent de koloniale standbeelden liever in een museum wil terugzien’, zegt Brouwers. ‘Ze zijn minder fan van het wijzigen van straatnamen, maar vinden de contextualisering ervan prima. Het is alsof mensen het gevoel hebben dat er anders iets van hen wordt afgenomen’, verklaart Verleye.

   ‘Uit eerdere literatuur bleek ook dat de Afrikaanse diaspora in België niet zozeer geïnteresseerd is in die symbolische dekolonisatie. Ze verwachten structurele veranderingen vanuit de staat. Dat kan gaan over het gelijkstellen van diploma’s die in Afrika behaald werden of het vergemakkelijken van reizen naar hun land van herkomst vanuit België.’

   Geen voelsprieten

   Voor het eerst in ons land keken de onderzoekers van de UA naar hoe onze parlementsleden inhoudelijk praten over het koloniale verleden. ‘Dat hebben we gedaan door parlementaire teksten van 2007 tot 2020 te lezen’, vertelt Brouwers. De nieuwste voorstellen in het dekolonisatietdebat konden niet meer opgenomen worden in het onderzoek, omdat de bevraging ondertussen was afgerond.

   ‘De manier waarop de Belgische bevolking naar het debat kijkt, verschilt enorm met hoe onze parlementsleden dat doen. We stellen vast dat de heersende opinie bij de bevolking is dat er excuses moeten komen en dat contextualisering en actieve dekolonisering meer dan welkom zijn. Maar als je dan kijkt naar hoe onze volksvertegenwoordigers hiermee omgaan, is het alsof ze geen voelsprieten hebben voor wat leeft bij de burgers.’

   ‘Uit onze analyses blijkt dat de politieke partijen wel beseffen dat dit een gevoelig onderwerp is en het daarom erg neutraal proberen te houden. Het mag niet emotioneel worden, terwijl het dekolonisatiedebat dat wel is’, zegt Brouwers. ‘De parlementairen proberen vooral tot een consensus te komen en besteden daar het meeste tijd aan, in plaats van actie te ondernemen’, gaat Verleye verder. ‘We hopen dat we met dit onderzoek kunnen aantonen dat de bevolking klaar is voor een actief dekolonisatiebeleid.’

   De kennistest op de bevraging van UAntwerpen, kun je hier op onze site ook afleggen.

6. Toon

    Donald Trump

   ‘Fred Trump was een sociopaat, zijn zoons moesten killers worden’

   Donald Trumps nichtje Mary noemt haar oom een emotioneel beschadigd mens, en diens ‘sociopathische’ vader Fred senior de hoofdschuldige daarvoor.

   Steven De Foer

   

   ‘Donald Trump is een kind in het lichaam van een volwassene, emotioneel nooit gerijpt en constant hongerend naar aandacht’; ‘Al sinds zijn jeugd is liegen en bedriegen en afdreigen zijn natuurlijke manier van doen’; en ‘hij ziet mensen alleen in termen van hoeveel geld ze waard zijn.’

   

   Het zijn citaten uit Too much and never enough: How my family created the world’s most dangerous man van Mary Trump, die gisteren uitlekten via diverse kranten zoals de New York Times, de Washington Post en The Guardian.

   De familie Trump probeert de publicatie van het boek, aangekondigd voor 14 juli, via de rechter tegen te houden. Hoewel een rechter in New York het verzoek tot censuur al heeft afgewezen, is er vrijdag opnieuw een hoorzitting. Door de lekken verzekert Mary Trump, een nichtje van de president, dat ze nooit meer volledig de mond gesnoerd kan worden.

   Too much and never enough is een mix van een bittere familiegeschiedenis en een pyschologische analyse van de president. Mary Trump is de dochter van Fred Trump jr, Donalds oudere broer: het zwarte schaap van de familie dat al op zijn 41ste stierf aan een hartinfarct, veroorzaakt door zwaar alcoholisme. Ze is bovendien klinisch psychologe van beroep, wat haar inschattingen van oom Donalds psyche wat geloofwaardiger maakt, al heeft ze die nooit onderzocht.

   Het boek is in voorverkoop al een bestseller, omdat veel mensen de polariserende president haten als de pest. Maar het probleem met het boek van zijn nichtje lijkt – op basis van de hoogtepunten – dat er niet veel in staat dat niet al eerder gepubliceerd is. Trumps levensverhaal is al vele keren beschreven in vaak ontluisterende boeken, en zijn karakteranalyse als een amorele narcist die alleen aan geld, macht en zelfbewieroking denkt, kan bezwaarlijk baanbrekend genoemd worden.

   Slimmere schoolmakker

   Het meest opvallende nieuwsfeit is bovendien iets wat Mary Trump beweert, maar niet kan bewijzen. De president onderlijnt vaak dat hij een genie is. Hij voert dan aan dat hij aan de Wharton School of Economics van de University of Pennsylvania heeft gestudeerd – ‘de moeilijkste school ter wereld’. Daar zijn al vaker vragen bij gesteld: heeft hij daar ook iets gepresteerd? Michael Cohen, Trumps voormalige privé-advocaat, verklaarde onder eed dat hij alle instellingen waar Trump ooit studeerde moest afdreigen om nooit resultaten te publiceren. De New York Times ploos ook uit dat zijn toelating aan die instelling gebeurde in aanwezigheid van vader Fred Trump, en dat de man die de beslissing nam ‘een vriend van de familie’ was.

   Niettemin gaat de beschuldiging van Mary Trump, dat Donald een hyperintelligente schoolmakker heeft betaald om zijn SAT-toelatingstests voor de elite-universiteit in zijn plaats te doen, nog een stap verder. Het nichtje levert daarvoor echter geen bewijzen aan. De betrokkene, ene Joe Shapiro, is overleden. Zijn weduwe – tennisster Pam Shriver, die als dubbelpartner van Martina Navratilova 21 Grand Slamtitels behaalde – zegt dat ze ‘hierover nooit iets gehoord heeft en dat haar man zoiets nooit zou doen’.

   De kracht van Mary Trumps boek, zo lijkt het op basis van de gelekte fragmenten, is hoe ze haar grootvader Fred Trump aanduidt als de hoofdschuldige voor wat Donald Trump is geworden. ‘Die dreigende, dominante man heeft Donald karakterieel vernietigd, door al vroeg in het leven diens kansen te kortwieken om een normaal spectrum aan menselijke emoties te ontwikkelen.’

   Volgens Mary Trump was Fred senior niet in staat tot enige liefde. ‘Hij eiste alleen maar absolute gehoorzaamheid, en wilde dat zijn zoons killers werden net als hij.’ De oudste zoon, Fred jr, zeven jaar ouder dan Donald, had dat niet in zich. Hij had een passie voor vliegen, werd piloot en trouwde met een stewardess. Hij toonde geen interesse in het onroerendgoedimperium van zijn vader, waardoor Fred senior een hekel kreeg aan zijn zoon en hem constant vernederde.

   De zwakke zoon

   Volgens Mary Trump was Donald al van kindsbeen af doodsbang om dezelfde verachting te beurt te vallen, en wapende hij zich tegen het gebrek aan liefde door een voorliefde voor liegen, pesten en agressief gedrag te ontwikkelen. Geleidelijk aan begon Fred sr. waardering te krijgen voor ‘het zelfvertrouwen en de branie van Donald, en diens onverzadigbare verlangen om regels en principes aan zijn laars te lappen. Zo gaat dat met sociopaten: ze coöpteren andere sociopaten, die net als zij meedogenloos zijn en geen tegenspraak dulden.’ Volgens Mary Trump verklaart dat hoe Donald de rechterhand werd van zijn vader. Tegen zijn oudere broer zou Donald ooit gezegd hebben: ‘Pa heeft gelijk. Je bent een piloot, niets meer dan een veredelde buschauffeur.’

   Mary Trump zal ongetwijfeld kritiek over zich heen krijgen. Een woordvoerster van het Witte Huis reageerde al dat ze dit boek alleen heeft geschreven voor het geld. Andere bezwaren zeggen dat ze uit wrok handelt. Ze schrijft zelf dat op de avond dat haar vader stierf, niemand hem naar het ziekenhuis wilde brengen. Donald ging liever naar de bioscoop. Oom Donald maakte haar vader, in zijn ogen een zwakkeling, voortdurend belachelijk.

   Maar Mary Trump was wel degelijk een lid van de familie, en had tot zowat 20 jaar geleden veel contact met de andere Trumps – ook al was ze niet bepaald de lieveling van opa. Uiteindelijk geraakten zij en haar broer pas écht gebrouilleerd met de rest van de familie toen de erfenis van Fred senior bekendgemaakt werd. De twee kinderen van de ‘zwakke zoon’ kregen 200.000 dollar – een habbekrats in vergelijking met het familiefortuin.

   Na lang juridisch gehakketak werd er uiteindelijk wel een regeling getroffen binnen de familie. Volgens een andere broer, die het voortouw heeft genomen in de poging het boek te laten censureren, hield die regeling de verplichting in om nooit over de familiegeschiedenis uit de biecht te klappen.

7. Toon

    protesten

   Servisch parlement bestormd vanwege zwalkende president

   Demonstranten beschuldigen president Vucic van zwak beleid in de coronacrisis en het doordrukken van de verkiezingen. In Servië bereikte het aantal coronadoden dinsdag een record en lopen de ziekenhuizen over.

   Emilie van Outeren, NRC

   

   In Belgrado zijn dinsdagavond duizenden mensen de straat op gegaan om te protesteren tegen het coronabeleid van de Servische president Aleksandar Vucic. Toen een aantal van hen met succes het parlement bestormden, werden alle demonstranten met traangas verdreven. Bij de protesten zijn ook enkele politievoertuigen in vlammen opgegaan.

   Directe aanleiding voor het protest was de aankondiging van de president dat hij de hoofdstad komend weekend op slot doet. Van vrijdagavond tot maandagochtend mag niemand de deur uit. Maar de onvrede heeft er vooral mee te maken dat Vucic tot de verkiezingen van 21 juni deed alsof de pandemie voorbij was, terwijl het aantal besmettingen en doden in werkelijkheid opliep.

   ‘Wekenlang zei die idioot: ga naar je werk, ga in een vol voetbalstadion zitten, er is niets aan de hand’, zegt student David (24), nadat hij in een fontein in de buurt van het parlement het traangas uit zijn ogen heeft gespoeld. Hij wil niet met zijn achternaam in de media verschijnen. ‘Ik ben banger voor politici dan voor het coronavirus.’

   

   Spontaan protest

   Ook Nasta (24) – een bijnaam – is bang dat ze problemen krijgt als bekend wordt dat ze hier is. Vanachter een roze mondmasker dat haar moeder heeft gemaakt zegt ze: ‘Vucic heeft mensen misleid om de verkiezingen te houden en te winnen. Maar hij is schuldig aan elke dode die er door het gebrek aan restricties is gevallen. En voor deze chaos hier vanavond.’

   Uit beelden die op sociale media zijn verspreid, blijkt dat de politie een groepje ongewapende mensen op een bankje in een park voor het parlement hardhandig met wapenstokken uiteen heeft geslagen.

   Sinds eind 2018 zijn er regelmatig protesten tegen Vucic, maar die verlopen over het algemeen vreedzaam. Het protest deze dinsdag leek spontaan te zijn ontstaan, mensen hoorden erover in de kroeg of zagen het via vrienden op sociale media.

   Premier Ana Brnabic veroordeelde de demonstranten en beschuldigde politici van de oppositie ervan dat zij het parlement hadden bestormd.

   Toen de covid-19-pandemie Europa bereikte, kondigde Vucic vrij strenge beperkingen af. Maar in aanloop naar de verkiezingen werden die in mei teruggedraaid. Horeca mocht open, grote evenementen konden doorgaan en zelfs sportwedstrijden werden met publiek gespeeld. Daarbij raakte onder anderen toptennisser Novak Djokovic besmet.

   Ziekenhuizen overbelast

   Nadat Vucic’ Servische Progressieve Partij bij de parlementsverkiezingen vorige maand een tweederdemeerderheid haalde, lekte uit dat het aantal coronaslachtoffers hoger was dan de regering bekendgemaakt had. Dinsdag bleek dat binnen 24 uur 299 besmettingen en 29 doden geconstateerd waren, een record.

   Ziekenhuizen in Belgrado kunnen het aantal patiënten niet meer aan. In totaal stierven tot nu toe – officieel – 330 Serviërs aan covid-19, op een bevolking van zeven miljoen mensen.

8. Toon

   Het beeld 

   De onbekende technicus

   (kdw)

   

   De basiliek Saint-Michel in Bordeaux is 114 meter hoog. Op de toren, tussen hemel en aarde staat een man op z’n dooie gemak de stad te bekijken. Als wij beelden krijgen van een man op zo’n gevaarlijke plaats weten we normaal hoe hij heet, wie hem sponsort, welke gebouwen hij vroeger heeft beklommen, welke hij nog zal beklimmen. Van deze man weten we dat allemaal niet. Hij is geen stuntman, hij zoekt geen persaandacht. Hij is gewoon een technicus die zijn job doet: de torenspits inspecteren op barsten. Pas als hij zijn werk in stilte gedaan heeft, kan later een showman met veel tromgeroffel op dezelfde plaats gaan staan.

9. Toon

   Spoorwegen

   Corona slaat krater in investeringsbudget NMBS

   De NMBS zocht tot nog toe 351 miljoen euro om haar investeringsplan voor de volgende tien jaar te financieren. Maar door de coronacrisis kan dat gat tot 1,2 miljard euro groeien. ‘Het zou verleidelijk zijn om de buikriem aan te halen, maar we moeten ook vooruitkijken’, zegt ceo Sophie Dutordoir.

   Korneel Delbeke

   

   ‘Voor deze ongeziene crisis lag geen enkel draaiboek klaar’, zei Sophie Dutordoir, de ceo van de NMBS, vandaag in de Kamer, waar ze uitleg kwam geven over de impact van covid-19 op de spoorwegen. ‘In minder dan een maand tijd werden gewoontes van mensen en reizigers volledig overhoop gehaald.’ Dat zal niet alleen dit jaar maar ook de volgende jaren invloed hebben op de spoorwegen.

   De alarmbellen over de oprukkende coronapandemie gingen al vroeg af bij de NMBS, toen eind februari reeds een trein van Venetië naar München werd gestopt omdat er twee reizigers met symptomen aan boord waren. De NMBS legde onmiddellijk crisisvergaderingen in, om een robuust aanbod te kunnen blijven garanderen.

   Zeker het ziekteverzuim bij personeel was al vroeg een zorgenkind. Na een eerste besmetting op 4 maart ging dat op enkele dagen fors de hoogte in. Tegen midden maart – toen het land op slot ging – was het ‘normale’ ziekteverzuim van ongeveer 5 procent meer dan verdrievoudigd tot 18 procent. ‘Als de kaap van 15 procent wordt gerond, kunnen we het aanbod niet verzekeren en gebeuren er wilde schrappingen’, zegt Dutordoir. Bij het personeel dat in de ‘frontlinie’ staat, zoals treinbegeleiders en veiligheidspersoneel, meldden op een bepaald moment zelfs bijna één op de drie zich ziek.

   Publieke dienstverlening

   Dutordoir benadrukt dat de NMBS doorheen de lockdown als ‘publieke dienstverlener’ een ruimer aanbod bleef hanteren dan veel buurlanden. De Belgische spoorwegen bleven zo’n 50 procent van het aanbod voorzien, terwijl dat in Nederland maar 20 procent was en in Frankrijk een kwart. De NMBS was nodig om essentiële werkers ter plaatse te brengen.

   

   Tijdens de lockdown viel het aantal reizigers terug tot zo’n 90.000 per dag, waar dat er op normale dagen 923.000 zijn – een daling van meer dan 90 procent. Het herstel is ondertussen ingezet, maar precair. Eind juni telde de NMBS alweer zowat de helft van haar normale reizigers. Volgend jaar verwacht de spoorwegmaatschappij dat niveau verder op te krikken tot 85 procent, maar het groeipad van de afgelopen jaren zal zich pas tegen 2023 of zelfs 2024 weer voortzetten, denkt Dutordoir.

   De financiële impact blijft dan ook niet beperkt tot dit jaar. Behalve het verlies aan inkomsten door het verminderde aantal reizigers, lopen ook de kosten voor sanitaire maatregelen op. Bovendien worden compensaties voorzien voor winkeluitbaters in stations, die weken moesten sluiten en nog steeds lijden onder het verminderde aantal reizigers. Door die opeenstapeling zal de NMBS dit jaar een verlies van 290 miljoen euro slikken, in plaats van 108 miljoen winst (ebitda) te maken – zoals voorzien.

   Buikriem aanhalen

   ‘Het zou verleidelijk zijn om op zo’n moment de buikriem aan te halen’, zegt Dutordoir. ‘Maar we moeten ook vooruitkijken.’ De NMBS wil niet alleen haar vervoersplan voor 2020-2023 onverminderd uitvoeren, maar houdt ook vast aan het investeringsplan voor de komende tien jaar.

   Tussen 2018 en 2030 zijn voor zo’n 8,25 miljard euro investeringen nodig, onder meer in rollend materiaal, digitalisering en onthaal. De NMBS rekent daarvoor op een dotatie van meer dan 7 miljard euro, maar zet zelf ook systematisch een deel van haar winst aan de kant om de overige 1,2 miljard euro te financieren.

   In de huidige prognoses ging de NMBS ervan uit dat ze zelf tussen 2018 en 2030 in totaal 839 miljoen euro winst zou kunnen opzijzetten om alvast een deel van die resterende 1,2 miljard op tafel te leggen. Er was dus nog een gat van 351 miljoen euro, legt cfo Olivier Henin uit. Maar de coronacrisis heeft de winstprognoses voor de volgende jaren helemaal op zijn kop gezet, waardoor de NMBS nu een investeringstekort verwacht van de volle 1,2 miljard euro. ‘De vooropgestelde winsten zullen er niet zijn’, aldus Henin. ‘En dan houden we nog geen rekening met een tweede lockdown.’

10. Toon

    postenpakker  the old guard

    Matthias Schoenaerts is een superheld

    Wie komt daar aangesnord op een opgefokte brommer door de stoffige straten van een niet nader genoemde Marokkaanse stad?

    Jeroen Struys

    

    Als dat Matthias Schoenaerts niet is, ongetwijfeld nog met zijn graffitispuitbussen in de jaszak. Wanneer hij stopt, draait Charlize Theron zich even om en overhandigt hem een eerste druk van Don Quixote, waar hij ongeïnteresseerd snel doorbladert.

    Dit is The old guard, een film die je wil trakteren op verrassende wendingen, maar uiteindelijk vooral een doffe anticlimax uitdeelt. Al is het wel verrassend om Schoenaerts te zien in een superheldenfilm, na zijn paardentemmende hoofdrol in het bloedmooie The mustang en zijn bijrol in Terrence Malicks onderschatte A hidden life. De acteur die ooit bedankte voor de eer om Batman te spelen, zei wel ja aan The old guard. Misschien omdat de film niet bepaald is wat je zou verwachten van dat genre.

    Meer zelfs: de film wijkt zo ver af van het begane pad dat het in feite geen superheldenfilm is, maar een actiefilm met onsterfelijken. Alleen niet zo’n heel goeie.

    Voor de Amerikaanse regisseuse Gina Prince-Bythewood is het een kans om van kleinere onafhankelijke films als Beyond the lights over te stappen naar wat grootser werk. Alleen is de vraag of het budget wel toereikend was? Het ziet er wat goedkoop en vrij lelijk uit, ook al is het ten minste deels gefilmd door de chef camera van The hurt locker. De regisseur probeert humor en actie te vermengen, maar in tegenstelling tot Kathryn Bigelow weet ze in geen van beide de juiste toon te vinden. Misschien is het omdat de hele opzet zo ridicuul is.

    Charlize Theron speelt Andromache van Scythië - Andy voor de vrienden. Zij is frontvrouw van ‘de oude garde’, onsterfelijken die strijden voor wat zij zelf als het goede beschouwen. Zo lang al doet ze dat, dat ze intussen alle hoop op een betere wereld heeft laten varen, als een Anuna die het strijden beu is. Het doet denken aan de vampieren in Only lovers left alive van Jim Jarmusch: ondoden in een stervende wereld. Maar in plaats van stijl en rock-’n-roll krijg je hier ongeïnspireerde actiescènes en dreunende, plastic popsongs.

    En toch. Dan trakteert Prince-Bythewood plots op een prachtig beeld, haar aangereikt door de comic waar de film op gebaseerd is. Andy rouwt om een voormalige medestrijdster, die ooit in een kooi werd gevangen en in zee gegooid. Daar ligt de onsterfelijke op de bodem van de oceaan, voor eeuwig verdrinkend. Een mooie metafoor voor bingewatchen.

    The Old Guard, op Netflix.

    

11. Toon
12. Toon

     rijk, rijker, rijkst

    American Football-vedette ondertekent het grootste contract uit de sportgeschiedenis

    Move over Lionel Messi, LeBron James en Roger Federer. Het grootste contract uit de sportgeschiedenis behoort Patrick Mahomes toe, de quarterback van de American Football-kampioen Kansas City Chiefs. Tussen 2022 en 2031 zal zijn team hem in totaal 445 miljoen euro uitkeren, wat hem tien jaar lang een weekloon van bijna een miljoen euro bezorgt. Of 109.563 euro per dag.

    Marc Vermeiren

    

    In België zou hij ongehinderd over de Antwerpse Meir of de Brusselse Louizalaan kunnen flaneren, maar in de States hoort American Football-vedette Patrick Mahomes bij de atletische aristocratie. Hij werd als jongste speler ooit de twee voorbije seizoenen verkozen tot MVP. Dit jaar leidde hij zijn team naar winst in de Super Bowl. En op zijn 24ste haalt hij al cijfers die een verdere dominantie doen vermoeden. Vandaar dat contract van tien jaar, vandaar dat recordbedrag. Sinds de jaren tachtig heeft de NBA een forse inhaalbeweging gemaakt, maar American Football blijft tussen New York en Los Angeles sporttak nummer 1. Ook dat loont. Mahomes’ overeenkomst biedt bovendien nog ruimte voor extraatjes. Zijn nieuwe deal is gekoppeld aan de salary cap, een primeur voor de NFL. Als die bovengrens de volgende jaren zou verhogen, verhoogt ook Mahomes’ loon.

    Fortuin

    De coronacatastrofe veroorzaakte de eerste terugval sinds 2015 in het fortuin van de topatleten. TV-rechten droogden op. Evenementen vielen weg. Sponsors aarzelden. Het economische magazine Forbes stelde vast dat de honderd grootverdieners van de internationale topsport het afgelopen jaar samen 3,1 miljard euro opstreken, een inlevering met negen procent vergeleken met een jaar geleden. Het nieuwe recordcontract van de diepgelovige quarterback (een soort spelverdeler) geeft evenwel aan dat niet iedereen moet bezuinigen.

    Lionel Messi

    Voorheen was baseballer Mike Trout de eigenaar van het meest lonende arbeidscontract in de internationale sport. (zie onderaan) In 2018 ondertekende hij een overeenkomst bij de Los Angeles Angels, die hem 380 miljoen euro bezorgt. In de NBA staat James Harden helemaal bovenaan met zijn zesjarige deal bij de Houston Rockets, ter waarde van 202 miljoen euro. In het Amerikaanse sportsysteem wordt die informatie publiek gemaakt. In het Europese topvoetbal is het raden naar de deals van de übervedetten. Vermoed wordt dat het contract van Lionel Messi bij Barcelona het zwaarst weegt. De 33-jarige Argentijn zou per seizoen in Nou Camp zo’n 70 miljoen euro aan loon en premies opstrijken.

    Naast salarissen stofferen atleten hun bankrekening uiteraard ook op andere manieren. Voor zowat alle individuele sportlui (tennissers, golfers, boksers…) komen de voornaamste inkomsten uit sponsordeals. Daarom overtroeft Roger Federer met zijn 94 miljoen euro dit jaar de voltallige concurrentie. Zelfs Mahomes moet daarvoor buigen.

    

13. Toon

    Beeldverhaal 

    Na de regen

    Bij overstromingen in de Japanse prefectuur Kumamoto zijn tientallen doden gevallen. Wat nu overblijft, is ravage. En veel werk om die op te ruimen.

    

    

    

    

    

    

    

    

14. Toon

     documentaire

    Pijnlijke maandstonden kunnen op ziekte wijzen

    Tien jaar lang heeft Ellen Andries moeten vechten tegen de pijn tijdens haar maandstonden. Vijf gynaecologen later weet ze dat ze lijdt aan de ziekte endometriose. Met haar vriend maakte ze er een documentaire over.

    Christine De Herdt en Marc Klifman

    

    Een modern liefdesverhaal. Zo noemen Ellen Andries (36) en Thomas Maddens (29) uit Gent de docu MyEndo waar ze 4,5 jaar met hart en ziel aan hebben gewerkt. Daarin tonen de filmmakers hoe ze worstelen met een ziekte waar ze geen flauw benul van hadden dat die bestond. ‘De weg naar een oplossing is lang geweest. Maar we zijn er altijd geweest voor mekaar. Dat geeft ons verhaal een positieve twist, ondanks de miserie.’

    De zoektocht begon voor Andries al in het middelbaar. ‘Ik had altijd enorm veel bloedverlies tijdens mijn regels. Omdat iedere vrouw tegen me zei dat het erbij hoorde, stelde ik me er geen vragen bij. Maar ik weet nog dat ik op mijn veertiende al tussen de lessen door pijnstillers nam. Soms tot vijf per dag. Rond mijn achttiende werd de pijn erger. En moest ik langer thuisblijven. Vier, vijf, soms zes dagen in bed. Ik voelde dat er iets niet klopte. Het deed zeer toen ik naar het toilet ging, ik had pijn tijdens het vrijen.’

    Diagnose na tien jaar

    Haar eerste bezoek aan een gynaecoloog draaide uit op een ontgoocheling. ‘Hij nam een echo, maar zei: “Alles in orde. Die pijn is normaal.”’ Maar normaal was het allerminst. ‘Mijn maandstonden waren zo hevig dat ik soms flauwviel van de pijn. Het voelde alsof ze met naalden in je buik staken. Een echte martelgang was het. Mijn levenskwaliteit was nul.’

    ‘Het pad naar een diagnose was enorm frustrerend en heeft tien jaar geduurd’, zegt haar vriend Thomas Maddens. ‘Om de pijn te stillen, kregen we ook meer ­opiaten voorgeschreven. Dat begon met codeïne, waarvan je er maximaal vier per dag mag nemen. Ellen zat al aan zes. Morfine mocht ze nemen als het te erg zou worden. Absurd was het. Een straatje zonder einde. Na veel research zijn we terechtgekomen bij professor Christel Meuleman, onze vijfde gynaecoloog, wereldtop op het vlak van endometriose.’

    ‘In het UZ Leuven kregen we de diagnose. Ellen bleek de zwaarste vorm van endometriose te hebben. Haar organen – darm, baarmoeder, eierstokken en eileiders – plakten aan mekaar. Ze bleek onvruchtbaar, en moest geopereerd worden. Een zware ingreep van zeven uur lang. Officieel krijg je drie maanden om te revalideren, maar na zeven maanden was het nog altijd niet in orde.’

    De klachten zijn gelukkig verminderd. ‘Het littekenweefsel, dat zich nadien gevormd heeft, blijft pijn doen en kan zelfs leiden tot obstructies. Het is iets wat opgevolgd moet blijven worden. Daar kunnen we niet om heen. Endometriose is en blijft een chronische ziekte.’

    Happy end

    

    Hun lijdensweg was loodzwaar. Niet overal kregen ze gehoor. Een verzekering om Andries’ inkomen als zelfstandige veilig te stellen was onmogelijk omdat ze endometriose heeft. En toch kreeg hun film onverhoopt een happy end. Hoewel de prognoses om zwanger te worden uiterst slecht waren, is acht maanden geleden hun dochter geboren. ‘De dokter vertelde ons dat we minder dan 10 procent kans maakten om natuurlijk zwanger te worden. We hebben het geprobeerd, maar het is niet gelukt. Na de operatie zijn we een ivf-behandeling opgestart. Ik was als bij wonder meteen zwanger.’

    ‘We vonden het aanvankelijk een spoiler. Ons kindje is niet de insteek van de docu. Tegelijk is het ook zo ontzettend belangrijk dat we het van de daken schreeuwen. Want dankzij de juiste behandeling en de juiste dokters is Jazz nu in ons leven. Die naam is bewust gekozen. Net als ons kindje is ook het muziekgenre geboren uit een lange, moeilijke strijd.’

    ‘Endometriose is een ziekte die nauwelijks bekend is en toch duizenden vrouwen treft. Als de diagnose al in de pubertijd zou kunnen vallen, bespaar je jonge meisjes heel wat leed en later een zware ingreep. Die boodschap willen we koste wat het kost brengen.’

    

    Zwaar onderschat
    Endometriose wordt door artsen en gynaecologen zwaar onderschat. Dat zeggen professoren Steven Weyers (UZ Gent) en Christel Meuleman (UZ Leuven).

    ‘Over het algemeen gaat men ervan uit dat 10 procent van alle vrouwen in de loop van hun leven geconfronteerd wordt met endometriose’, zegt professor Meuleman. Waarom de ene vrouw het wel krijgt en de andere niet, is niet geweten.

    Endometriose is een ziekte die beïnvloed wordt door de hormonen die door de eierstokken geproduceerd worden. Hoewel ze frequent voorkomt, blijft de aandoening onderschat. ‘Er zijn nog altijd huisartsen en gynaecologen die vinden dat de helse klachten eigen zijn aan je regels’, zegt professor Weyers. ‘Maar als je over de grond kruipt van de pijn, niet meer naar school of naar je werk kunt en zware pijnstillers moet nemen, is dat allesbehalve normaal. Dan is de kans dat je endometriose hebt wellicht meer dan 50 procent.’

    Omdat endometriose niet altijd herkend wordt, blijven vrouwen er soms jaren mee rondlopen. ‘En dat kan problematisch worden.’ Temeer omdat endometriose een impact kan hebben op de vruchtbaarheid, zegt Weyers. ‘Van alle vrouwen die in ons ziekenhuis terechtkomen voor fertiliteitsproblemen heeft 1 op 4 endometriose.’ In Leuven gaat het over 1 op 2. ‘Als je het te ver laat woekeren en het in de darmen of op de blaas zit, heb je een darmchirurg of uroloog nodig.’

    Er is bovendien een licht verhoogde kans op kanker. ‘Maar de grootste bezorgdheden zijn de functionele stoornissen. De ontstekingen veroorzaken pijn bij het plassen, bij de stoelgang en bij seksuele betrekkingen.’

    Kan je het voorkomen? ‘Jonge meisjes geef ik de pil. Die legt je cyclus plat en neemt dus ook de pijn weg’, vertelt Meuleman. ‘Vrouwen tussen de 20 en 40 jaar die zwanger willen worden opereer ik. Twee derde van mijn patiënten is er dan van af.’ Weyers: ‘Toch blijft het een chronische aandoening. In de menopauze verdwijnt de endometriose, maar van de littekens in je buik heb je voor altijd last.’

15. Toon

    het kookpunt het snelste allermakkelijke kookboek ter wereld

    Tabouleh met meloen

    Snel, eenvoudig maar toch heerlijke maaltijden. Dat belooft dit boek. Eén keer boodschappen doen en dan heb je alles in huis om vijf dagen lang lekker te koken. In de praktijk duurt het misschien net even langer, maar het is het proberen waard.

    

    Ingrediënten:

    - 2 meloenen (groot)
    - 2 kopjes fijne couscous (200 g)
    - 20 kerstomaatjes
    - 4 el olijfolie
    - 1 flinke bos munt

    Bereiding:

    8 min. voorbereidingstijd
    - Halveer de meloenen, hol ze uit, wikkel de halve schillen in plasticfolie en leg ze in de koelkast.
    - Snijd het vruchtvlees in blokjes en meng ze in een goed afsluitbaar bakje met de gehalveerde kerstomaatjes, de couscous en olijfolie. Voeg zout en peper toe en zet in de koelkast.
    5 min. bereidingstijd
    - Roer 1 fijngeknipt bosje munt door de tabouleh, verdeel over de uitgeholde halve meloenen en serveer.

    

16. Toon

    Column De Mening

    Heerlijke onvoorspelbare wereld

    

    Tom Struyf

    Ik groeide op in een warm nest met duidelijke kaders. Ik leerde dat je niet mocht liegen en dat vliegen iets was voor rijke mensen, ik leerde zwemmen en mijn veters strikken, deed mijn eerste en plechtige communie, kreeg bijles wiskunde en een beugel die rechtzette wat krom was. Behalve ikzelf veranderde er niet veel: mijn ouders voedden mij op met het verhaal en de waarheid waarmee ze zelf waren opgevoed, en ik werd zorgeloos voorbereid voor de klaar en duidelijke wereld die zij kenden. Ik leerde wat de bedoeling was, zij kenden die al.

    Toen ik groot was, waren sommige dingen al veranderd. Vliegen was betaalbaar geworden, dus boekte ook ik vliegtickets. Heen en terug, want dat was blijkbaar wel nog te voorspellen. Ik bepaalde maanden van tevoren dat ik op een bepaalde dag op een bepaald tijdstip vanaf een bepaalde luchthaven ergens aan de andere kant van de wereld het vliegtuig terug naar huis zou nemen, en het gebeurde precies zoals van tevoren bedoeld – op een kleine vertraging na, die ik vreemd vond, maar waarmee ik kon leven.

    Na verloop van tijd bleken nog dingen die ik geleerd had anders te zijn dan ik dacht, en steeds meer leek het verhaal waarin ik zat niet meer te stroken met hetgene waarop ik was voorbereid – terwijl sommigen nog steeds hetzelfde bleven vertellen, het heter en heter werd onder onze voeten, en veel dingen toch niet zo klaar en duidelijk bleken te zijn als werd beweerd.

    Het leek wel een voorbode. Een paar maanden geleden stak een ‘klein griepje’ een dikke stok in ons (al tamelijk vierkant) draaiende wiel. Het verhaal van voorspelbaarheid werd in één keer van tafel geveegd – sneller en met een grotere impact dan wie dan ook ooit had kunnen denken. Inschattingsfoutje.

    Voorspelbaarheid is in crisis. Wat we eigenlijk altijd al wisten, maar het liefst wilden ontkennen – dat je niet echt kunt weten wat er volgende week gebeurt – was nog nooit zo voelbaar.

    Nu ik zelf een kind ga krijgen, ben ik in de war, omdat ik niet meer weet welk verhaal ik moet vertellen, en op welke wereld ik dat kleintje moet voorbereiden. Want hoe bereid je iemand voor op iets wat totaal niet te voorspellen is?

    Ik doe een poging: niet.

    De onvoorspelbaarheid van de toekomst is een horizon van kansen en mogelijkheden. Door je over te geven aan het niet weten openbaart zich een hele nieuwe wereld. When nothing is sure, everything is possible.

    Tom Struyf is theatermaker en landschapsontwerper

17. Toon

    Serieus?!  

    Verhalen die vreemd genoeg echt gebeurd zijn

    Mediamarkt levert dure iMacs voor een paar euro

    Door een fout op de website van Mediamarkt in Nederland konden klanten daar vorige week voor een paar euro een Apple iMac kopen ter waarde van zo’n 2.000 euro. De winkelketen eist nu dat kopers de iMacs terugsturen, of bijbetalen. Sommige kopers willen de computer niet terugsturen omdat de koopovereenkomst in hun ogen definitief is.

    Mediamarkt laat in een reactie weten dat het aantal iMacs dat met de foute prijs is verkocht ‘op twee handen te tellen is’. ‘Zodra we erachter kwamen dat de prijs niet klopte, hebben we contact gezocht met de kopers. Met bijna iedereen konden we tot een oplossing komen, want ook de klanten begrepen dat dit te mooi was om waar te zijn’, zegt een woordvoerder van de winkelketen.

    Limburgs Natuurhulpcentrum redt Franse circusleeuwen

    

    Het Natuurhulpcentrum van het Limburgse Oudsbergen verzorgt vijf leeuwen uit een Frans circus, meldt Het Belang van Limburg. De dieren waren onrechtstreeks slachtoffers van de coronacrisis. Het circus kon niet optreden, er waren daardoor geen inkomsten en de dieren werden verwaarloosd. In mei werd al een leeuw aan de Limburgse zorgen toevertrouwd, nu zijn daar vier leeuwinnen bijgekomen.
    Jon, de leeuw, is intussen goed op weg naar herstel: hij kwam weer twintig kilo bij en leeft nu in een natuurpark in Zuid-Afrika. Nu wordt voor de vier leeuwinnen een vergelijkbare oplossing gezocht.

    Tanzaniaanse komiek aangeklaagd na uitlachen president

    Mensenrechtenorganisatie Amnesty International roept de Tanzaniaanse autoriteiten op om aanklachten tegen de komiek Idris Sultan in te trekken. Volgens Amnesty is Sultan het slachtoffer van een politiek gemotiveerde aanklacht.

    Sultan moet officieel voor de rechtbank verschijnen omdat hij een simkaart die eerder van een andere persoon was, niet zou hebben geregistreerd. Dat is in Tanzania verplicht. De aanklachten werden evenwel ingediend nadat de komiek een video op sociale media had gezet waarin hij lacht om een oude foto van president Magufuli in een pak dat te groot voor hem is.

18. Toon

    column naar verluidt

    Hoe depri is de eenzame fietser?

    

    Jo Van Damme

    BRUSSEL (Eigen berichtgeving): De Tour de France houdt deze zomer rekening met trossen neerslachtige, jammerende renners.

    Een echte verrassing is het niet meer, maar de Tour zal dit jaar lichtjes verschillen van andere edities: de start is – in het beste geval – pas eind augustus en er gelden allerlei coronaveiligheidsvoorschriften. Dat zet de renners aan het denken. Ben Hermans (ploeg Israel Start-Up Nation) die dit jaar zijn debuut zou maken, trekt zich terug: ‘Het sociaal isolement waarin wij gaan terechtkomen, is niet te onderschatten.’

    Hermans heeft het uitgerekend: hoogtestage van 3 weken voorafgaand aan de Tour, dan twee weken alleen maar familie zien, vervolgens nog eens vier weken binnen de bubbel van de ploeg. ‘Je naasten weken niet zien, tenzij via videochat, dat zal een enorme impact hebben op de mentale toestand van de renners en dus op hun prestaties.’ Daarom haakt Hermans af.

    De vrees bestaat dat een deel van het peloton zijn redenering zal volgen. Voor een profcoureur is de Tour naar verluidt mentaal nog zwaarder belastend dan een verblijf in een Vlaams woonzorgcentrum. Je ziet wekenlang alleen maar gasten die over de koers zeuren. Je moet eten wat de pot schaft, vroeg naar bed, samen op een kamer met een kerel die je nauwelijks kent. In het peloton wordt dan ook gemopperd: ‘We willen het lot van de bejaarden in de wzc niet minimaliseren, maar wij worden elke dag de straat opgejaagd, in een land dat je niet kent, waar ze een vreemde taal spreken, bergop, bergaf, in weer en wind. En dan nog op de fiets! Sorry, hé.’

    Organisator ASO relativeert: ‘Kijken ze dan liever heel de zomer thuis naar Vive la vie, met Karl Vannieuwkerke? Komaan zeg, het is voor niemand gemakkelijk.’

19. Toon

    Cartoon En nu iets totaal anders

    
20. Toon

    Televisie 

    

    Actua

    
    Terzake

    Canvas, 20.00 uur

    Steven Van Gucht gaat in op de quarantaine-regeling zoals die nu bestaat. Terzake ging ook op Brussels Airport kijken hoe terugkerende reizigers daar nu worden gecontroleerd. Van Gucht reageert ook op de uitspraken van Marc Wathelet en Philippe Devos die al vroeg waarschuwden voor corona. 

    Terzake docu: Secrets of Amazon

    Canvas, 20.25 uur

    Online shoppen en het pakketje thuis laten leveren. Tijdens de lockdown hebben we dat massaal gedaan. En een van de grootste spelers ter wereld is Amazon. Maar achter dit gigantische succes schuilen duistere geheimen. De Britse reporter Sophie Morgan trekt op onderzoek. En al snel merkt ze dat het vooral grote baas Bezos en de aandeelhouders zijn die van het succes genieten.

    

    Film

    
    Mine (5,9)

    Q2, 20.35 uur

    Drama met Armie Hammer, Annabelle Wallis, Tom Cullen en Clint Dyer.
    Na een mislukte missie in Noord-Afrika raakt Mike Stevens, een sluipschutter bij het Amerikaanse leger, gestrand in een woestijn vol mijnen. Wanneer hij ongewild zelf op een actieve mijn stapt, moet hij 52 uur in barre omstandigheden overleven tot een konvooi hem kan oppikken.

     

    The English teacher (5,8)

    Vitaya, 20.35 uur

    Tragikomedie met Julianne Moore, Michael Angarano, Greg Kinnear en Lily Collins.
    Linda Sinclair is lerares Engels in het kleine stadje Kingston. Ze is ongehuwd en vult haar tijd met het lezen van boeken. Het eenvoudige leven van Linda krijgt echter een onverwachte wending wanneer haar voormalige leerling Jason Sherwood naar Kingston terugkeert, nadat hij het in New York probeerde te maken als toneelschrijver. Jason is inmiddels een twintiger en wordt door zijn vader verplicht om een ‘echte’ opleiding te volgen. Linda wil echter niet dat hij zijn droom opgeeft en besluit een van zijn theaterstukken op te voeren in haar middelbare school.

     

    The expendables 2 (6,6)

    VTM, 22.05 uur

    Actiefilm met Sylvester Stallone, Jason Statham, Jet Li en Dolph Lundgren.
    Barney Ross, Lee Christmas, Yin Yang, Gunnar Jensen, Toll Road en Hale Caesar, samen met nieuwe leden Billy the Kid en Maggie, worden door de louche CIA-agent Church naar Azië gestuurd voor een simpele klus. Het geld lijkt snel verdiend voor de oude rotten in het vak, maar de missie loopt vreselijk uit de hand en een van hen wordt genadeloos vermoord. De Expendables zweren wraak en vechten zich een bloedig spoor dwars door de vijandige linies. Maar dat is nog niets vergeleken met de wraakactie die ze in petto hebben voor de tegenstander die hun partner vermoordde. Daar hebben ze zo hun Expendable-methodes voor.

     

    Meet the parents (7,0)

    Q2, 22.40 uur

    Komedie met Robert De Niro, Ben Stiller, Teri Polo en Blythe Danner.
    Verpleger Greg Focker zou niets liever willen dan met kleuterleidster Pam Byrnes in het huwelijksbootje te stappen. In haar familie is het echter de traditie dat de aanstaande echtgenoot de vader van de bruid plechtig om de hand van zijn dochter vraagt. Dit is niet zomaar een formaliteit: de familie Byrnes is nogal excentriek en als voormalig CIA-agent onderwerpt vader Jack zijn toekomstige schoonzoon zelfs aan een test met een leugendetector. Het resultaat van de test maakt weinig uit: Jack heeft de pest aan iedereen die iets met zijn oudste dochter wil beginnen. Uiteraard kan ook Greg niets goeds doen. Hoe harder hij probeert een goede indruk te maken op Jack, hoe meer Greg de mist ingaat.

    De quoteringen zijn ontleend aan de filmsite IMDb.

21. Toon

    Weer 

    

    Vanavond en vannacht

    Bewolkt en vaak regenachtig met regen bij tussenpozen. In het uiterste zuiden van het land wordt het tijdelijk droger met kans op enkele korte opklaringen. De minima liggen tussen 13 en 15 graden.

    Morgen

    Donderdagvoormiddag blijft de golvende storing het weerbeeld bepalen met perioden van regen en buien, vooral over het noorden van het land. In de loop van de namiddag wordt het overal droger met enkele opklaringen. De maxima liggen tussen 17 graden aan zee en 22 graden in het uiterste zuiden van het land.

    Volgende dagen

    Vrijdag is het voor de middag betrokken en kan er af en toe nog wat regen vallen. In de namiddag komen er geleidelijk meer opklaringen vanaf het noordwesten. Enkele lokale buien zijn niet uitgesloten. De maxima liggen tussen 15 graden in de Hoge Ardennen en 21 graden in het centrum.

    Het weekend wordt overwegend droog en iets zonniger. Zaterdag klimt het kwik naar 19 graden in het centrum, zondag stijgt de temperatuur tot 21 graden.

22. Toon