Een Europese tocht langs de nieuwe fronten en brandpunten

Op de kaart hierboven staan de verschillende locaties waar de journalisten van De Standaard de voorbije tijd neerstreken. De verhalen die ze er optekenden, staan hieronder.

Kirkenes is een geopolitieke broeihaard in de noordpoolcirkel. De Standaard trok naar de Noorse stad aan de Russische grens. Sinds de oorlog in Oekraïne beleeft de bevolking een identiteitscrisis. ‘Als we het aanmeren van Russische boten verbieden, gaat de scheepswerf failliet en zonder de werf dreigt de stad te verdwijnen’

• Lees het artikel: ‘De Russen waren mijn vrienden. Wat is er toch gebeurd?’

De Finnen beleefden hun Oekraïne-moment in 1939, toen Rusland onverwacht binnenviel. De Winteroorlog deed hen beseffen dat ze weerbaar moesten zijn. ‘We hebben geleerd onszelf te verdedigen, maar nu is het tijd om Navo-lid te worden.’ Op stap in Finland, het land dat overal op voorbereid is, ook op oorlog.

• Lees het artikel: ‘We hebben geprobeerd om pragmatisch samen te werken met de Russen. Die tijd is voorbij’

Door Kiev aan te vallen, deed Vladimir Poetin een historisch taboe binnen de EU sneuvelen. In 48 uur tijd werden de Europeanen, die altijd van Venus waren, ook van oorlogsplaneet Mars. ‘Het is fenomenaal hoeveel wapens er naar Oekraïne vloeien.’

• Lees het artikel: De EU besefte plots dat macht meetelt in internationale politiek

Op de Nord Stream 2-pijpleiding ligt een deksel. Duitsland probeert af te kicken van Russisch gas. In het oosten van het land blijkt hoe innig de relatie met de Russen vaak nog was, zelfs op het hoogste politieke niveau. ‘Wir haben einen Fehler gemacht.’

• Lees het artikel: ‘Bijna indrukwekkend, die nauwe banden tussen de Duitse politiek en Rusland’

Hoe herstelt een stad zich die is vernield door wat voor velen een broedervolk was? Wat doe je met die grote centrale laan die nu nog de Moskouboulevard heet? De geschokte inwoners van Charkov moeten hun wereldbeeld herschikken. ‘Poesjkin is toch niet ­verantwoordelijk voor de daden van Poetin?’

• Lees het artikel: ‘Na de Russische inval wil niemand nog iets met de Russen te maken hebben’

De oorlog in Oekraïne maakt ook de oorlogsdemonen in Bosnië en Herzegovina opnieuw wakker. Door Poetin gesteunde Servische nationalisten poken de etnische haat aan en dreigen ermee om het land uit elkaar te doen spatten. De rest van de Bosniërs houdt zijn hart vast, vertrekt naar het buitenland of koopt een wapen.

• Lees het artikel: ‘De extremisten staan klaar om ons opnieuw uit te moorden’

Geen enkel EU-land heeft een meer zichtbare Russische aan­wezigheid dan Cyprus. Russen protesteren op het eiland voor én tegen de oorlog in Oekraïne, onderlinge vriendschaps- en familiebanden worden doorgesneden, en allemaal zien ze in de toekomst alleen onzekerheid. ‘Wat als de EU alle Russen buitengooit?’

• Lees het artikel: ‘Ik voel me schuldig ­tegenover mijn fantastische Oekraïense vrienden’

Als Rusland de oorlog in Oekraïne wint, zal het zijn pijlen op Litouwen richten. Daar zijn de Litouwers heilig van overtuigd. Al sinds 2008 luiden ze de alarmbel over het imperialistische Rusland. ‘Het gebrek aan actie is voor Moskou een uitnodiging om iets te proberen. Naast Rusland wonen is gevaarlijk. Sinds 2014 weten we dat oorlog in deze regio mogelijk is’

• Lees het artikel: ‘Dat sommige Europese leiders aansturen op een diplomatieke oplossing, baart ons zorgen’

Mario Draghi leidt Italië met vaste hand weg van Rusland. Dat is een grote bocht voor een land dat traditioneel als een ‘oude vriend’ van Moskou werd beschouwd. Houdt die ommezwaai ook stand als hij straks geen premier meer is?

• Lees het artikel: Dat Rome de banden met Moskou zou kunnen verbreken, louter door elders gas te kopen, is een illusie