In het onwaarschijnlijke verhaal van de 33Chileense mijnwerkers die al meer dan twee maanden vastzitten, mogen helden niet ontbreken. Eerst zijn er de mijnwerkers zelf natuurlijk. Maar andere kandidaten voor een toekomstige filmrol zijn de twee uit de kluiten gewassen Amerikanen die de reddingsschacht hebben geboord: de roodharige veertiger Jeffrey Hart en zijn timide collega Matt Staffel.

De twee potige kerels in overalls stonden zaterdagmorgen in het middelpunt van de belangstelling en werden omhelsd door moeders en zussen van de mijnwerkers. Hart genoot duidelijk van de belangstelling en liet breed lachend foto's van zich trekken, als was hij een rockster.

'Ik voelde iets raars op het eind, een duidelijke vermindering van de weerstand en heb meteen de snelheid verminderd', vertelt Hart zelfverzekerd. 'Ik wilde absoluut vermijden dat de boor ging afbreken of dat er puin op de mijnwerkers zou vallen. We maakten een zachte landing.'

Toen de situatie van de mijnwerkers begin augustus duidelijk werd, deed de nationale mijnbouwmaatschappij Codelco een beroep op het Chileens-Amerikaanse bedrijf Layne-Christensen. Dat had in Chili een boor van het vereiste zware kaliber staan en kon snel starten. 'Daarnaast zocht men operatoren die ervaring hadden met het boren van brede gaten en zijn ze bij ons terechtgekomen', zegt Jeffrey Hart.

'Ik zat met Jeff in Afghanistan. We werkten er voor het Amerikaanse leger, we moesten waterputten boren en dan kwam het telefoontje van Andrew Schmitt, de baas van Layne: we moesten onze kont zo snel mogelijk naar hier krijgen. En dat hebben we dan maar gedaan', zegt Matt Staffel grijnzend.

Spectaculaire vorderingen

Sinds hun aankomst in Chili hebben de twee buddy's weken non-stop gewerkt op het platform van het zogenaamde Plan B, de tweede grote boor die moest proberen een weg te banen naar de tunnel van de mijnwerkers. De eerste boor (Plan A), een Strata 950 van Australische makelij en geschonken door Zuid-Afrikanen, was vastgelopen op 370 meter. Daarna werd alle hoop gevestigd op de Amerikaanse Schramm T-130, die Staffel en Hart bedienden.

De T-130 maakte de voorbije weken zulke spectaculaire vorderingen - soms 50 meter per dag - dat de kompels mogelijk morgen al naar boven gehaald kunnen worden: een stuk sneller dan Kerstmis, de reddingsdatum die eerst naar voren werd geschoven.

Nochtans was het werk niet zonder risico. De San José-mijn is overgeëxploiteerd, er zijn kriskras overal galerijen gegraven en er ligt te veel puin in de mijn dat weegt op de steunmuren. Elke foute beweging kon een instorting veroorzaken. 'Het was de moeilijkste klus die ik al heb meegemaakt', vertelt Hart. 'We moesten geconcentreerd blijven en tegelijkertijd doorwerken, want de druk was enorm.'

De firma's Geotec en Layne Christensen delen in het kamp nu vlaggen, T-shirts en petten uit met de beeltenis van de boormachine van het zogenaamde Plan B, de T-130 gemaakt door het Amerikaanse bedrijf Schramm. De T-130 wordt nu gebruikt om de zogenaamde 'casing' of stalen pijpen aan te brengen, die de nieuwe schacht moeten bekleden om de reddingscapsule beter te doen glijden. 'Ik blijf op het platform tot er 100meter pijpen gestoken zijn. Of als de regering anders beslist', zegt Jeff Roten, die als mechanisch ingenieur voor Schramm werkt en op de site verschillende boorkoppen heeft moeten vervangen.

Roten, die eerder in de VS naar olie boorde en daarna in China naar steenkool, is dus nog niet thuis. En als een goede Amerikaan is hij niet alleen gevoelig voor zijn morele plicht, hij heeft ook een paar mooie oneliners klaar. 'Ik ben enorm trots dat een in de VS gebouwde machine hier levens kwam redden. Het was een fantastisch gevoel dat we deze wanhopige mensen een lach op hun gezicht hebben kunnen doen toveren. Het einde van hun lijdensweg is nabij: Go Chile en Go Schramm!'