BRUSSEL -- Tachtig jaar al worden in de fabriek van Tabacofina-Vander Elst aan de Vaartkaai in Merksem Belga-sigaretten gemaakt. Maar daar komt volgend jaar een einde aan. De verouderde productievestiging gaat dicht. Meteen sluit de laatste sigarettenfabriek in België de deuren. En Merksem is een symbool kwijt.

De Antwerpse gebroeders Alphonse en François Vander Elst lanceerden het sigarettenmerk Belga in 1923. De naam en de Belgische driekleur op het sigarettenpakje appelleerden aan het toenmalige patriottisme van de burgers en waren een sterk staaltje van productmarketing, vóór die term was uitgevonden. Later zou de slogan ,,een Belga rook je nooit alleen'' de centrale reclameboodschap worden.

Belga was jarenlang de nummer één op de Belgische sigarettenmarkt, met een marktaandeel tot 30%. Bovendien produceerde de gefuseerde groep Tabacofina-Vander Elst ook de merken Richmond en Johnson. In 1994 werkten er nog 800 werknemers in de Belga-fabriek in Merksem.

Die dominantie is al jaren voorbij. Met een marktaandeel van 13% staan de acht varianten van de Belga-sigaret nu op de derde plaats in de verkoopslijst, na Marlboro en L&M. Het Belgische bedrijf Tabacofina-Vander Elst zelf kwam in buitenlandse handen, eerst van het Britse Rothmans, later van Britisch American Tobacco (BAT). En van sigarettenproductie is binnenkort helemaal geen sprake meer.

De stopzetting van de Belga-productie in Merksem is de zoveelste episode in de geleidelijke afslanking van de tabaksgroep. In 1999 gingen er bij de fusie tussen Rothmans en BAT vooral jobs verloren in de commerciële vestiging van Edegem. Toen telde BAT in België nog ruim 1.400 personeelsleden, waarvan bijna 1.000 in de voormalige vestigingen van Tabacofina-Vander Elst.

In maart 2001 maakte BAT een saneringsoperatie bekend waarbij 360 jobs verloren gingen. De productie van roltabak in Merksem en Molenbeek verdween naar Nederland, de productie van de BAT-sigarettenmerken Lucky Strike en Barclay ging weg van Molenbeek naar andere Europese vestigingen van BAT.

Nu Merksem dichtgaat, blijft van de vroegere Tabacofina-groep alleen de sigarenfabriek in Leuven over (300 jobs), de distributiecentra plus het commerciële hoofdkantoor in Edegem (250 jobs). Bij BAT werken nog 160 personeelsleden. Samen goed voor 710 jobs, of ongeveer de helft van vier jaar geleden.

Wist je dat je ook zonder abonnement elke maand 3 betalende  plus-artikels kunt lezen?

Lees gratis ›

Vul je e-mailadres en wachtwoord in