Na eigen journalisten intimideert de Indiase regering nu zelfs de Britse BBC omdat die een kritische documentaire over premier Modi maakte. De gelijkenis tussen China en India wordt steeds duidelijker.
De kantoren van de Britse zender BBC in Delhi en Mumbai zijn dinsdagochtend belegerd door ambtenaren van de Indiase dienst voor belastingen. Werknemers mochten het pand niet verlaten en de afdeling boekhouding werd lang ter plaatse ondervraagd. Tegelijkertijd kwamen Indiase nieuwsploegen voor de gebouwen van de BBC filmen om de ‘raid’ live te verslaan. Een woordvoerder van de hindoenationalistische regeringspartij BJP stond meteen klaar met duiding bij de gebeurtenissen. ‘De BBC is de meest corrupte organisatie in de wereld’, zei Gaurav Bhatia. ‘Ze zijn een antinationale kracht die gif spuwt tegen India.’
Wie dat ziet op televisie, zou denken dat de Britse zender zich schuldig maakte aan zware fiscale fraude of zelfs propaganda. Niets is minder waar. ‘De gemediatiseerde aanval op de BBC is een vorm van bullying en intimidatie’, schrijft de hoofdredactie van de Indian Express. Wat de BBC vandaag overkomt, is namelijk wat eerder al de ngo Oxfam of de onafhankelijke Indiase redacties van NewsClick, Newslaundry, Dainik Bhaskar overkwam. Die schreven kritisch over de regering, en kregen vervolgens een (lang aanslepend) onderzoek voor belastingontduiking aan het been. Dat brengt hun werking in gevaar, ook al bereiken die onderzoeken nooit een definitieve conclusie. ‘Het proces zelf is een vorm van straf’, aldus Indian Express.
De documentaire die niet vertoond mocht worden
De BBC had een paar weken geleden de tweedelige documentaire India: the Modi question gelost, alleen te bekijken in Groot-Brittannië. De docu focust op de rol van Narendra Modi en de BJP in de bloederige moordpartijen op zeker 1.000 moslims in Gujarat in 2002. De BJP is gebeten op de Indiase moslimminderheid, een groep van zo’n 172 miljoen medeburgers.
• Modi moet smetteloos blijven, dus draait de censuurmachine overuren
Terwijl radicale hindoes moslimgezinnen aanvielen, keek Modi, toen deelstaatpremier in Gujarat, doelbewust de andere kant op. Die tolerantie voor mensenrechtenschendingen leverde hem jarenlang een inreisverbod in de VS op. Maar als leider van waarschijnlijk het meest bevolkte land ter wereld en als broodnodig tegengewicht voor China, is Modi in veel Westerse diplomatieke kringen niet langer zo verbrand als hij voor 2014 was. Modi heeft zich het imago aangemeten van een premier die India zakelijk vooruit helpt, maar zijn partij hanteert een extreemrechtse, soms zelfs theocratische agenda, waarbij de politiek religieuze regels van het hindoeïsme moet volgen.
De bewuste documentaire was in India alleen via private links op Youtube en Twitter te zien. Toch dwong de regering die bedrijven om alle links te verwijderen, en arresteerde ze studenten die de documentaire in eigen filmzaaltjes wilden vertonen.
‘Kwetst India’
De BBC zegt dat het ‘volledige medewerking verleent’ aan de regering en hoopt dat de kwestie snel opgeklaard raakt. Als de BBC op termijn zijn twee kantoortjes in India zou moeten afbouwen, zal de zender dat nog steeds overleven. Maar het zal een stevig signaal sturen naar het hele Indiase middenveld, dat zelfs een grote naam en buitenlandse paspoorten je niet kunnen beschermen tegen vervolging.
• India is nu het grootste land ter wereld: is dat een machtsfactor of grote last?
Daarmee volgt Delhi steeds meer het traject waar ook Peking jaren geleden aan begon. Net als in China beweren overheidsgezinde stemmen dat (correcte) kritiek op een regering gelijkstaat aan kritiek op een heel volk. Ook gelijkaardig is hoe het regime aanvallen op critici gebruikt om de aandacht af te leiden van interne problemen. In eigen land ligt de regering van Modi zwaar onder vuur, onder andere door het gebrek aan werkgelegenheid en de belangenverstrengeling met de omstreden bedrijfsleider Gautam Adani.
