Hoe wij omgaan met informatie op het internet is helemaal aan het veranderen. En onze job ziet er straks ook heel anders uit. In deze blog volgen we de pijlsnelle opmars van ChatGPT en generatieve AI.
23 maart 2023
AI genereert valse beelden van Trump-arrestatie
Nee, Donald Trump is (nog?) niet gearresteerd. Maar beelden van zijn arrestatie doen wel al dagen de ronde op Twitter. Ze zijn gemaakt met de AI beeldgenerator Midjourney.
De maker van de beelden, bedoelde het vooral als een geintje. Terwijl de Amerikaanse media volop aan het schrijven waren over de mogelijkheid dat Trump afgelopen dinsdag zou worden gearresteerd (zoals de ex-president zelf had laten uitschijnen), vond Eliot Higgins het een leuk idee om aan de beeldgenerator Midjourney beelden te vragen van die arrestatie. Higgins is weliswaar niet de eerste de beste, hij is de oprichter van Bellingcat, een website die zich toelegt op onderzoeksjournalistiek.
The Washington Post publiceert er een uiterst alarmerend artikel over: 5 miljoen mensen hebben deze valse beelden gezien, en dat wijst op het uitzonderlijke gevaar voor desinformatie met deze nieuwe vorm van AI, volgens de krant.
Wie de beelden even bekijkt, zal dat zeker relativeren. Aan elk ervan is meteen te zien dat het geen echte foto is. De commerciële beeldgeneratoren zoals Midjourney en Dall-E zullen trouwens zelden een levensechte afbeelding genereren van een bekende persoon, dat wordt opzettelijk verhinderd. In de beelden van de ‘arrestatie’ en van Trump in gevangenisplunje, zie je telkens een cartoonachtige versie van zijn gelaat. In Photoshop maak je in enkele minuten een betere vervalsing.
Beeldgeneratoren zijn ook notoir slecht in het afbeelden van handen. Dat is te zien bij de politieman rechts: die heeft maar vier vingers aan zijn hand.
Over Photoshop gesproken: softwarebedrijf Adobe, producent van Photoshop, heeft deze week zijn eigen beeldgenerator ontwikkeld, Firefly genaamd.
Dat generatieve AI gebruikt kan worden om valse foto’s, valse video’s, valse stemmen en valse teksten te genereren, is in ieder geval al ruimschoots aangetoond. En dat wordt steeds gemakkelijker. Met open source beeldgeneratoren als Stable Diffusion, is het met wat technische kennis ongetwijfeld mogelijk om veel meer overtuigende fakes te maken van celebrities.
21 maart 2023
Google lanceert testversie van Bard, het antwoord op ChatGPT en Bing
Bard, het antwoord van Google op ChatGPT en Bing, is nu publiek toegankelijk. Weliswaar niet vanuit België. Google waarschuwt nadrukkelijk dat Bard een ‘experiment’ is en dat het onjuiste of ongepaste antwoorden kan geven.

Begin februari maakte Bard zijn publieke debuut in een demonstratie door Google vanuit Parijs. Die lancering werd een sof, onder meer omdat het bedrijf een korte video verspreidde waarin het systeem een fout antwoord geeft op een vraag over de Webb ruimtetelescoop. Maar ook omdat Microsoft Bing, dat in dezelfde week werd gelanceerd, al meer op een afgewerkt product leek en meteen door een wat grotere groep mensen kon worden uitgeprobeerd. Inmiddels kan iedereen erop.
Bard, daarentegen, was nog alleen toegankelijk voor een geselecteerde groep testers. Maar sinds vandaag kan iedereen in de VS en Groot-Brittannië zich aanmelden. Andere landen zouden later volgen.
Bard is gebaseerd op het taalmodel LaMDA, dat Google zelf ontwikkelde. Microsoft, daarentegen, bouwde Bing op basis van het GPT-4 AI-systeem van OpenAI.
Een bericht op de blog van Google maakt duidelijk hoeveel reserves het bedrijf zelf maakt bij zijn eigen technologie. Google suggereert dat Bard vooral een ideeëngenerator is en zeker geen vervanger voor zijn eigen zoekmachine. Vanuit antwoorden van Bard kun je doorklikken om het onderwerp op te zoeken in de traditionele Google Search.
21 maart 2023
AI mag onder voorwaarden, zegt Raad Journalistiek
Artikels die zijn geschreven door artificiële intelligentie? Volgens de Raad voor de Journalistiek is dat geen probleem. Zolang de uitgever er maar duidelijk over communiceert én de verantwoordelijkheid neemt voor de inhoud van het stuk.
De Raad voor de Journalistiek is een onafhankelijke organisatie die vragen en klachten beantwoordt over de journalistieke deontologie. De Code van de Raad voor de Journalistiek formuleert de deontologische regels waaraan journalisten zich moeten houden - doen ze dat niet, dan kunnen ze bij de Raad worden aangeklaagd.
In de Raad zetelen journalisten maar ook vertegenwoordigers van de Vlaamse mediaorganisaties. Die zijn het eens geworden dat geheel of gedeeltelijk door AI geschreven artikels in de Vlaamse media moeten kunnen.
• Lees het artikel: AI mag onder voorwaarden, zegt Raad Journalistiek
18 maart 2023
Maxim Februari: ‘Misschien zijn we zo vatbaar voor ChatGPT omdat we gewend zijn aan flauwekul’
De Nederlandse rechtsfilosoof Maxim Februari zegt in een interview met onze krant, dat ChatGPT hem heeft doen nadenken over de manier waarop we als mensen zelf gedachten en ideeën construeren.
• Lees het interview met Maxim Februari
16 maart 2023
Hoe zal AI ons werk veranderen? 'Zo', zegt Microsoft
Als de nieuwe ‘copiloot’ van Microsoft zo goed is als de gladde demo die het bedrijf ons donderdag serveerde, dan zal AI ons dagelijkse werk straks heel wat gemakkelijker en aangenamer maken. Toch maar afwachten hoe goed het straks werkt in het écht.
Wat zal de nieuwe Microsoft 365 Copilot voor u doen? Het lijstje dat we donderdag van Microsoft te horen kregen is lang en doet, eerlijk gezegd, watertanden. Kom je van een week vakantie terug, zou Copilot de belangrijkste mails voor je aanduiden en eindeloos lange, gemiste emailthreads samenvatten in een aantal kernpunten. Moet je een presentatie maken, dan wijs je PowerPoint de weg naar brondocumenten (zoals de kwartaalcijfers van je bedrijf) en maakt Copilot een keurige aanzet waarvan je de stijl en inhoud met een paar commando’s kunt aanpassen.

Lukt het straks even goed als in de demo’s? Of blijkt opnieuw, zoals met Bing vorige maand, dat de onderliggende AI geregeld op gênante manier onderuit gaat? Dat is afwachten. Maar voorlopig lijkt Microsoft wel het technologiebedrijf dat er het best in slaagt om deze nieuwe golf van technologie, de generatieve AI, om te zetten in producten en diensten die mensen echt kunnen helpen in hun werk. Zonder dat ze het gevoel krijgen dat ze straks door die technologie helemaal overbodig worden gemaakt.
De Microsoft marketeer die voorstelde om de AI van het bedrijf ‘Copiloot’ te noemen, verdient trouwens een promotie en een flinke opslag.
‘Ongelofelijk’, noemt Davio Larnout van het Belgische AI-bedrijf Radix de voorstelling van Copilot in een eerste reactie. Maar hij houdt ook zijn hart vast voor de neiging die GPT-4 heeft om verkeerde informatie te ‘hallucineren’. ‘Wat als een advocaat een “hallucinatie” in een contractontwerp niet opmerkt? Wie is dan verantwoordelijk?’
• Lees ons artikel: Microsoft stopt AI in al zijn software
15 maart 2023
Bing-zoekrobot met ChatGPT is nu beschikbaar voor iedereen
De AI-chatfunctie op Bing is nu beschikbaar voor iedereen. Voordien werden gebruikers maar met mondjesmaat toegelaten.
Op de website van Bing moet u zich nog steeds inschrijven op de wachtlijst, maar wie dat doet, krijgt voortaan onmiddellijk toegang. Dat blijkt ook uit een kleine test van onze redactie. Eerder werden nieuwe gebruikers stelselmatig toegelaten naargelang de capaciteit van de zoekmachine. Om toegang te krijgen tot de vernieuwde zoekmachine moet u de website nog steeds bezoeken via de Edge browser.

Door het openstellen van de functie is het nieuwe taalmodel GPT-4 voortaan gratis beschikbaar voor iedereen. De AI-aangestuurde chatfunctie van Bing maakt namelijk al een tijd stiekem gebruik van het nieuwe GPT-4. Op Bing kan u, net als op ChatGPT, vragen stellen die beantwoord worden door AI. U kan kiezen voor drie antwoordmodi: creatief, gebalanceerd of precies. De gratis versie van ChatGPT blijft voorlopig gebruik maken van het oudere GPT-3.5. Het nieuwe GPT-4 is voorbehouden voor wie een betalend abonnement neemt op ChatGPT.
Later vandaag vindt het event ‘Reinventing productivity with AI’ plaats, daarin zou Microsoft aankondigen hoe AI-tools geïntegreerd kunnen worden in Microsoft 365. Mogelijk wordt het openstellen van Bing daar officieel bekendgemaakt.
Zo krijgt u toegang tot Bing:
- Open de Edge browser
- Surf naar https://www.bing.com/new?setlang=nl&sid=10E35B9C55B96F6B2264494A54D56E8A
- Klik op ‘deelnemen aan de wachtlijst’ en voer uw Microsoft-accountgegevens in
- Klik bovenaan op ‘chatten’
15 maart 2023
GPT-4 is ‘verbluffend maar ook een mislukking’, zegt AI-criticus Gary Marcus
Met ingehouden adem zat de wereld te wachten op GPT-4: er werd een reuzensprong voorwaarts verwacht. Die is er niet gekomen, constateert notoir AI-criticus Gary Marcus.
‘GPT-4 is echt verbluffend’, geeft psycholoog en neurowetenschapper Gary Marcus toe in zijn nieuwsbrief The road to AI we can trust. Zo haalt de technologie verbazend hoge scores in voor mensen ontwikkelde standaardtests, bijvoorbeeld toegangsexamens voor Amerikaanse universiteiten. En toch is het nieuwe AI-model van OpenAI ook een mislukking, vindt hij. Waarom? Ten eerste omdat het enkele grote problemen van eerdere taalmodellen niet oplost. Met name: de neiging die ze hebben om dingen te vertellen die niet waar zijn. In zijn eigen documentatie geeft OpenAI toe dat met de antwoorden van GPT-4 ‘uiterst voorzichtig’ moet worden omgesprongen en dat gebruik van het systeem in bepaalde riskante situaties beter wordt vermeden.
GPT-4 toont bovendien aan dat de technologie achter deze transformer modellen niet zomaar lineair blijft verbeteren als er meer rekenkracht en data tegenaan wordt gegooid. ‘Hoewel GPT-4 duidelijk beter is dan GPT-3 of GPT 3.5, is het voor zo ver ik kan vaststellen niet kwalitatief beter, alleen kwantitatief. De limieten blijven min of meer dezelfde’. Zoeken op het internet met een chatbot zoals ChatGPT is ook met GPT-4 nog lang niet betrouwbaar genoeg, argumenteert Marcus.
En tenslotte is GPT-4 een stap achteruit voor de wetenschap, omdat OpenAI haast niets reveleert over de technologie achter zijn nieuwe AI-model. De documentatie van OpenAI ‘zet een nieuwe precedent in pretenderen wetenschappelijk te zijn maar absoluut niets te onthullen. We weten niet hoe groot het is, we weten niet wat de architectuur is, we weten niet hoeveel energie is gebruikt, we weten niet hoeveel processoren zijn gebruikt, we weten niet waarop het model is getraind enzovoort.’
Om al die redenen, concludeert Marcus, weten we niet waarom GPT-4 sommige dingen zo goed kan. En vooral: kunnen we niet voorspellen waar het systeem de mist in zal gaan.
Gary Marcus heeft zich de jongste jaren opgewerkt tot één van de meest prominente en gerespecteerde critici van deep learning, de basistechnologie achter de huidige AI-golf.
• Lees ons artikel: GPT-4 is beter dan ChatGPT, maar lost problemen niet op
15 maart 2023
ChatGPT al totaal achterhaald: hier is GPT-4
OpenAI heeft dinsdagavond GPT-4 voorgesteld, de volgende generatie van de technologie achter ChatGPT. Alweer een belangrijke stap voorwaarts, maar wellicht niet de revolutie waar sommigen op zaten te wachten.
Eigenlijk is het een beetje een anticlimax: GPT-4, het nieuwe transformer taalmodel van OpenAI waar al maanden opgewonden over wordt gespeculeerd, was blijkbaar al weken geleden stilletjes gelanceerd. Het zat immers, zoals toen al hier en daar werd gespeculeerd, al stiekem in de vernieuwde Bing, die vorige maand werd aangekondigd.

Van Bing hadden we al geschreven dat het veel beter Nederlands schrijft dan ChatGPT, dat in november vorig jaar werd gelanceerd maar gebaseerd is op het al van 2020 daterende GPT-3 taalmodel. We weten nu waarom: GPT-4 is stukken sterker op het vlak van meertaligheid. Maar er werden vorige maand ook grote problemen gerapporteerd met Bing: het model kon tijdens langere conversaties totaal ontsporen, en zijn gesprekspartners bedreigen of ermee te flirten. Microsoft paste daar een mouw aan door lange conversaties simpelweg onmogelijk te maken.
Dit betekent in ieder geval dat GPT-4 niet zomaar een oplossing biedt voor de grootste problemen waarmee eerdere taalmodellen kampten. En met name dan de neiging die ze hebben om te ‘hallucineren’: met grote stelligheid onjuiste informatie serveren. Bing - en dus GPT-4 - doet dat nog geregeld.
• Lees ons artikel: GPT-4 is beter dan ChatGPT, maar lost problemen niet op
14 maart 2023
Algoritmes zijn dommer dan we denken, schrijft Ignaas Devisch
‘Niet de mogelijkheden van AI moeten ons schrik aanjagen, wel de beperkingen ervan’, schrijft filosoof Ignaas Devisch. Hij vindt dat we ons overdreven zorgen maken over een technologie die al bij al nog in de kinderschoenen staat.
Ook onze redacteur Karsten Lemmens constateert dat de generatieve AI in zijn huidige vorm in wezen nog heel beperkt is. Hij vroeg aan Bing (de zoekmachine waar een verbeterde versie van ChatGPT ingebouwd zit), wie de slimste mens op aarde zit. En hij kreeg een merkwaardig - maar al bij al nog niet zo gek - antwoord.

In The Washington Post komen een aantal experts aan het woord die eigenlijk tot dezelfde conclusie komen: generatieve AI mag dan uiterst veelbelovend zijn, op korte termijn zijn we de mogelijkheden én de gevaren van deze technologie zwaar aan het overschatten.
‘Die combinatie van fascinatie en angst, euforie en bezorgdheid hebben we al gezien bij elke technologische golf sinds de eerste digitale computer’, zegt geschiedenisprofessor Margaret O’Mara in dat artikel. Zoals met eerdere technologische golven zal AI bepaalde taken automatiseren, sommige jobs overbodig maken, sommige problemen oplossen en andere problemen juist erger maken, zegt ze. ‘Dit is niet die éne factor die plots alles zal veranderen’.
• Lees de column van Ignaas Devisch: De algoritmes zijn dommer dan we denken
• Lees de mening van Karsten Lemmens: Is Danira Boukhriss echt de slimste mens op aarde?
14 maart 2023
Zoeken met generatieve AI: waar en hoe doe ik dat?
Iedereen praat over ChatGPT. Maar intussen zijn er wel een half dozijn websites en apps die u toelaten om het internet af te speuren met de hulp van generatieve AI. Iets waar ChatGPT zelf eigenlijk niet voor geschikt is.
In de rubriek De Handleiding zetten we een aantal betere opties op een rijtje. Het nieuwe Bing van Microsoft natuurlijk, dat niet onfeilbaar is maar wel een bijzonder interessant instrument. Maar ook een totale nieuwkomer als Perplexity of Neeva, die u zeker eens moet uitproberen.
• Lees De Handleiding: Zoeken met generatieve AI
13 maart 2023
Is dit de week van GPT-4, de volgende sprong in AI?
Vindt u ook dat het allemaal wat te snel gaat, met die generatieve AI? Dan heb ik slecht nieuws voor u: de volgende stroomversnelling komt eraan, en misschien zelfs al deze week. Die stroomversnelling heet GPT-4.
In de loop van deze week zal GPT-4 worden aangekondigd. Dat heeft een topman van Microsoft Duitsland blijkbaar laten vallen. Waarom zit de wereld (of toch de AI-professionals) al maanden met ingehouden adem te wachten op GPT-4? Omdat ChatGPT, hét technologie-fenomeen van de afgelopen maanden, gebaseerd is op een intussen bijna drie jaar oud AI-model: GPT-3. GPT-4 zal in ieder geval beter zijn dan wat we al hebben gezien van GPT-3 en ChatGPT. Maar hoeveel beter? Daar hebben we voorlopig het raden naar.

Dezelfde Duitse Microsoft-man heeft wel bevestigd wat elders hier en daar al werd gezegd en geschreven: GPT-4 is ‘multimodaal’. Het is dus niet meer alleen, zoals GPT-3, getraind op teksten, maar ook op beelden, geluiden en video’s. Dat kan totaal nieuwe toepassingen mogelijk maken.
Raar dat zo’n groot nieuws op die manier wereldkundig wordt gemaakt, maar onwaarschijnlijk is de timing niet. Donderdag heeft Microsoft namelijk een evenement ingepland waar het zijn toekomstplannen op het vlak van AI voor bedrijfstoepassingen zal voorstellen.
Microsoft heeft een bevoorrechte relatie met OpenAI, het bedrijf achter ChatGPT, GPT-3 en Dall-E. Toen Microsoft vorige maand zijn nieuwe Bing zoektechnologie voorstelde, die gebaseerd is op een verbeterde versie van ChatGPT, was OpenAI-topman Sam Altman daarbij aanwezig. Krijgen we donderdag te horen dat GPT-4 het eerst zal opduiken in Microsoft software zoals Word, Outlook of Teams? In dat geval krijgt Microsoft in ieder geval waar voor zijn geld (het stopte naar verluidt 10 miljard dollar in OpenAI).
Eerdere geruchten suggereerden dat GPT-4 veel complexer is dan GPT-3, met zijn 175 miljard parameters. 100 triljoen parameters zelfs, is geopperd. Maar dat soort cijfers is niet alleenzaligmakend. Meta, het moederbedrijf van Facebook, beweerde enkele weken geleden dat hun Llama taalmodel met 13 miljard parameters beter presteert dan GPT-3 met 175 miljard. Nog straffer: intussen hebben sommige mensen Llama aan de praat gekregen op een MacBook Pro laptop. Maar hoe dan ook: wij zetten ons schrap voor GPT-4.
10 maart 2023
Ook oplichters hebben generatieve AI ontdekt
Het kon moeilijk anders: nu generatieve AI steeds meer toepassingen kent, hebben ook oplichters de kracht ervan ontdekt. Hoe? Dat vertel ik in deze podcast. In Bits & Atomen hoort u trouwens ook verhalen over fluisterende dino’s en over ons eigen digitaal gedrag – want dat wordt nauwkeurig beschreven in de nieuwe versie van de Digimeter.
10 maart 2023
AI geeft Microsofts zoekmachine Bing vleugels
Brengen de AI-investeringen van Microsoft ook iets op? Bing, het kneusje van de zoekmachines, krijgt een beetje wind in de zeilen.
Een maand geleden kondigde Microsoft aan dat het zijn zoekmachine Bing injecteerde met een flinke scheut AI. Je zou met de zoekmachine kunnen chatten, net zoals met ChatGPT het geval is. Dat lijkt wel wat op te brengen, want Bing is intussen door de grens van honderd miljoen dagelijkse gebruikers gegaan. Dat meldt Yusuf Mehdi, marketingbaas van de consumentenafdeling van Microsoft, op zijn blog. Hij noemt het een mijlpaal.

Niet dat Bing daarmee een reus is geworden, want dat blijft klein bier vergeleken met Google. Die laatste geeft geen cijfers over het aantal dagelijkse gebruikers, maar geschat wordt dat het meer dan acht miljard zoekopdrachten per dag zou verwerken. Het zou daarmee in de VS alleen al 270 miljoen dagelijkse gebruikers hebben. Het marktaandeel van Google Search wereldwijd wordt geschat op 85 procent. Dat van Bing zou nog geen 9 procent zijn.
Zelfs met de toevoeging van AI slaat Microsoft voorlopig dus nog geen deuk in een pakje boter. Mehdi erkent dat zelf ook. ‘We blijven een kleine speler met een single digit (onder tien procent, red.) marktaandeel’, schrijft hij. ‘Toch is het fijn dat we tenminste op de dansvloer staan!’
Bing gebruikt het GPT4-model van OpenAI, de onwikkelaar van ChatGPT waarin Microsoft al 11 miljard dollar investeerde. GPT4 is een wat meer geavanceerde versie van GPT3, dat ChatGPT gebruikt. Het is belangrijk om op te merken dat nog niet iedereen toegang heeft tot de AI-aangedreven Bing. Microsoft lanceert de dienst gradueel, en gebruikers moeten op een wachtlijst gaan staan, waarna mondjesmaat toegang wordt verleend.
Karsten Lemmens
8 maart 2023
Is Bloom het Europese antwoord op ChatGPT?
Van ChatGPT hebt u al gehoord. En misschien ook van GPT-3, Dall-E of Bard. Maar zegt de naam Bloom u iets? Waarschijnlijk niet, en dat is misschien wel het belangrijkste probleem van dit open source AI-model.
Technisch zit het nochtans wel snor met Bloom. En als Europa wil vermijden dat het onder de voet wordt gelopen door de Amerikaanse AI-bedrijven, dan is Bloom waarschijnlijk onze beste kans. Ook al is Hugging Face, het bedrijf achter Bloom, strikt genomen ook een Amerikaans bedrijf - weliswaar met drie Franse oprichters. Ik praatte met één van hen, Thomas Wolf, over zijn inspanningen om te zorgen dat generatieve AI eigendom van iedereen wordt.
• Lees het artikel: Bloom is Europa’s beste AI-hoop
7 maart 2023
Oplichters klonen de stem van familieleden
Het is een beproefde oplichterstruc: booswichten doen zich voor als je zoon of dochter die in nood is en dringend geld nodig is. Maar dit keer is het echt de stem van je familielid aan de telefoon. Jazeker: AI wordt gebruikt om u geld af te zetten, nu al.

The Washington Post meldt verschillende gevallen van oplichting met behulp van gekloonde stemmen. Zo vertelt de krant over een koppel uit Saskatchewan in Canada dat plots telefoon kreeg van hun zoon, Brandon. Die vertelde dat hij in de gevangenis was gegooid zonder zijn portefeuille of smartphone en dat hij dringend cash nodig had om vrij te komen op borg. Het koppel rende naar de bank, haalde het equivalent van ruim 2.000 euro maar de bankdirecteur trok hen zijn bureau in. Blijkbaar was een andere klant van dezelfde bank exact hetzelfde overkomen: die had een gelijkaardig telefoontje gekregen van wat achteraf een vervalste stem bleek te zijn. Nog een ander koppel verloor op deze manier duizenden dollars.
Op die valse stem na, is het een vorm van oplichting die ook in Vlaanderen al jaren schering en inslag is. Maar dan gaat het meestal om een Whatsapp-bericht of SMS afkomstig van een onbekend nummer, wat toch al makkelijker een alarmlichtje in je hoofd doet afgaan.
Het is tegenwoordig mogelijk om een stem te klonen op basis van maar enkele minuten of zelfs seconden spraakgeluid. Een familiefilmpje op Facebook kan volstaan. Je kunt dan die stem gelijk welke tekst die je intikt, laten voorlezen, of zelfs de zinnen die je inspreekt meteen laten omzetten in de gekloonde stem. Voeg daar de andere informatie die gewoon op sociale netwerken te vinden is, zoals de namen van je ouders of kinderen, en oplichters hebben al wat ze nodig hebben.
Eén van de aanbieders van software om stemmen te klonen is ElevenLabs. Die software is al misbruikt om de stem van Emma Watson fragmenten uit Hitlers Mein Kampf te laten voorlezen. ElevenLabs biedt deze mogelijkheid momenteel wel alleen voor het Engels.
7 maart 2023
Kan AI mijn werk doen?
Kan ChatGPT uw job doen? Of toch een flinke brok ervan? Waarschijnlijk niet. Maar ik heb zelf eens in kaart gebracht hoeveel artificiële intelligentie ik dagelijks al gebruik in mijn werk als journalist. Dat is best wel wat. En het wordt alleen maar meer.
3 maart 2023
Voormalig AI-ingenieur van Google blijft doodsbang van AI
Blake Lemoine, de AI-ingenieur die Google aan de deur zette, vergelijkt de technologie met de atoombom. Hij maakt daarbij opnieuw dezelfde denkfouten.
‘Ik werkte aan Google’s AI. Al mijn angsten komen uit.’ Met die kop boven een opiniestuk laat Blake Lemoine opnieuw van zich horen. Ter herinnering: Lemoine is de veelbesproken AI-specialist die bij Google werkte, en die in mei vorig jaar de wereldpers haalde. Hij beweerde toen dat Google’s AI-systeem, Lamda, zelfbewust zou zijn geworden. Zijn uitspraak veroorzaakte veel deining en werd ontkend door zowat alle AI-experts. Uiteindelijk werd de man, die doctor is in de computerwetenschappen en wel degelijk kennis ter zake heeft, aan de deur gezet.
Atoombom
Zijn strijd tegen AI zoals die vandaag wordt ontwikkeld geeft hij evenwel niet op. ‘Ik geloof dat de soorten AI die vandaag worden ontwikkeld de meest krachtige technologie is die is uitgevonden sinds de atoombom’, stelde hij in een opiniestuk op Newsweek. ‘Volgens mij kan deze technologie de wereld veranderen.’
En niet ten goede, beweert Lemoine. Volgens hem zal AI mensen manipuleren. Zo zegt hij dat hij eerst kritisch stond tegenover de ‘drie wetten van de robotica’ van de sciencefiction-schrijver Isaac Asimov. Die wetten zeggen dat een robot een mens geen letsel mag toebrengen, dat hij bevelen moet uitvoeren van mensen tenzij die in strijd zijn met de eerste wet, en dat de robot zichzelf moet beschermen, tenzij dat in strijd is met de eerste twee wetten. Lemoine zegt dat hij niet vond dat die set regels kon dienen om AI mee in te perken, maar Lamda heeft hem naar eigen zeggen ‘overtuigd om mijn mening te herzien.’ Volgens hem toont dat aan dat AI in staat is om mensen op grote schaal te manipuleren.
Outcast
Lemoine herhaalt in zijn opiniestuk dezelfde redenering die hem voorheen zoveel kritiek opleverde. Hij las het veelbesproken gesprek tussen New York Times-redacteur Kevin Roose en de AI-chatbot Bing en kwam opnieuw tot de (verkeerde) vaststelling dat ditmaal Bing zelfbewust zou zijn. Hij dicht de chatbot ook een ‘labiel karakter’ en zelfs emoties toe.
Het zijn die redeneringen die Lemoine in de AI-wereld tot een outcast hebben gemaakt. Volgens andere experts manipuleren chatbots mensen helemaal niet, maar is het omgekeerd: mensen manipuleren chatbots met hun vraagstelling in een bepaalde richting. AI heeft volgens hen ook niet de capaciteit om te redeneren of om emoties te hebben. Het werkt door grote hoeveelheden teksten te analyseren en daarin patronen, relaties en betekenissen in te vinden en die te reproduceren. Wat er uit komt is dus in se hetgeen wat we er zelf in hebben gestoken.
Maar dat gaat aan Lemoine, die erg angstig blijft over AI, voorbij. Hij blijft overtuigd van zijn zaak. ‘Google heeft me ontslagen’, zegt hij. ‘Ik heb geen spijt. Ik denk dat ik het juiste heb gedaan om het publiek te informeren.’ Volgens hem moet er een publiek debat over komen, ‘geen gesprek dat wordt gecontroleerd door een pr-afdeling van een bedrijf.’
Karsten Lemmens
2 maart 2023
Bedrijven kunnen nu aan de slag met ChatGPT
Wie ChatGPT wil inbouwen in zijn eigen website of een ander product, hoeft niet meer te wachten: OpenAI lanceert daar een relatief zacht geprijsd aanbod voor.
Het virale succes van ChatGPT leverde OpenAI onbetaalbare reclame op. Maar het heeft het bedrijf ook een bom duiten gekost - vooral omdat het taalmodel achter ChatGPT enorm veel rekenkracht vereist. Nu lijkt de tijd aangebroken om de kassa te laten rinkelen: OpenAI lanceert een API (Application Programming Interface) voor ChatGPT. Dat betekent dat bedrijven nu vanuit hun eigen software commando’s naar ChatGPT kunnen sturen. Je kunt de basisfuncties van ChatGPT - chatten en tekst produceren - dus aansturen vanuit andere websites en apps die daarvoor betalen.
OpenAI bood al zo een API aan voor enkele van zijn oudere AI-modellen. Opvallend is dat de prijs voor ChatGPT niet hoger zal liggen, maar juist een pak lager: 0,002 dollar per duizend tokens (een token is iets minder dan een woord tekst). Dus voor 1 dollar genereert ChatGPT 300 à 400 woorden tekst. Wat toch aardig kan aantikken als je, bijvoorbeeld, de klanten van je webshop onbeperkt laat chatten. Maar voor Europese bedrijven die nooit de middelen kunnen vergaren om zelf iets als ChatGPT te bouwen, is er nu een heel toegankelijk alternatief.
Daarmee lijkt OpenAI zich uitstekend te positioneren om zijn voorsprong op de concurrentie en de naambekendheid van ChatGPT om te zetten in marktaandeel van wat volgens prognoses op heel korte tijd een miljardenmarkt wordt.
De eerste klant is al bekend: Snapchat krijgt een ingebouwde chatbot, My AI, die zal worden aangedreven door ChatGPT.
Correctie 5 maart, 10.50 uur: in een vorige versie van deze post stond ten onrechte dat ChatGPT 0,002 dollar per token kost.
1 maart 2023
'AI kan journalistiek vervangen', denkt baas van Springer
‘Artificiële intelligentie heeft het potentieel om onafhankelijke journalistiek beter dan ooit te maken - of zelfs het eenvoudigweg te vervangen’. Met dat zinnetje zet Springer-topman Mathias Doepfner vandaag de mediawereld op stelten. Al gelooft (haast) niemand echt dat ChatGPT klaar staat om de plaats in te nemen van journalisten van vlees en bloed.
Het zinnetje zou afkomstig zijn uit een interne nota geschreven door Mathias Doepfner. Die staat aan het hoofd staat van de machtige Duitse mediagroep Axel Springer, uitgever van onder meer Bild en Die Welt maar ook eigenaar van de Amerikaanse nieuwssite Politico.

The Guardian citeert een aantal zinnetjes uit de nota, maar publiceert ze niet in haar geheel en de context van de uitspraak van Doepfner is dus niet helemaal duidelijk. Het zou wel gaan om een interne nota waarin ontslagen in het vooruitzicht worden gesteld. Maar er staat uitdrukkelijk bij dat er geen journalisten hun job verliezen.
Doepfner noemt AI-systemen als ChatGPT een ‘revolutie’ en zegt dat ze beter dan menselijke journalisten zijn in het samenbrengen en samenvatten van informatie.
Heel wat media experimenteren momenteel met ChatGPT en gelijkaardige systemen, al zijn die experimenten lang niet altijd succesvol. In januari kwam aan het licht dat nieuwssite Cnet al enkele maanden artikels publiceerden die door AI waren geproduceerd. Het ging niet om nieuwsverhalen, wel om artikels waarin financiële begrippen als ‘samengestelde rente’ worden uitgelegd. Wellicht niet toevallig is dat het soort artikel dat vaak wordt geschreven door het samenbrengen en samenvatten van bestaande informatie die op het internet kan worden teruggevonden - precies het soort werk dus waarvan Doepfner nu beweert dat AI het beter doet dan menselijke journalisten.
Maar de jongste maanden is ook al veel gezegd en geschreven over de fundamentele problemen met AI-systemen als ChatGPT. En dan vooral de neiging van deze systemen om te ‘hallucineren’: een tamelijk vlot geschreven, geloofwaardig klinkende uitleg van ChatGPT kan, bij nader toezien, totaal verzonnen namen of gebeurtenissen bevatten. In de artikels op Cnet bleken alvast heel wat onjuistheden te zitten, ook al beweerde Cnet dat ze steeds door mensen waren nagelezen. Bovendien bleken bepaalde passages haast letterlijk overgenomen uit bestaande artikels, zonder bronvermelding.
De Cnet-artikels waren ondertekend door ‘de Cnet Money redactie’, je moest doorklikken om te weten te komen dat die benaming eigenlijk slaat op door machines geschreven stukken.
De website Buzzfeed, daarentegen, pakte eind januari juist fier uit met het feit dat ze met ChatGPT experimenteren. En dat nieuws deed de beurskoers van Buzzfeed opveren. Buzzfeed staat bekend om zijn lijstjes en quizzen. Eén van de eerste experimenten op de site is een quiz waarbij je een aantal vragen moet beantwoorden over je droom-date met een celebrity naar keuze. Vervolgens genereert ChatGPT een verhaal over die date. Een andere quiz genereert het script voor een rom-com over jezelf.
AI-systemen worden al jaren op heel beperkte schaal ingezet voor het schrijven van nieuwsberichten. Zo zijn er geautomatiseerde systemen die een weersvoorspelling of de uitslag van een lokale sportwedstrijd omzetten in een ‘artikel’ opgebouwd uit een aantal standaardzinnen. Het persagentschap Associated Press gebruikt zo’n technologie al sinds 2015 voor korte berichten over de kwartaalresultaten van bedrijven.
Het nieuwe aan generatieve AI-systemen zoals ChatGPT is dat ze zijn getraind op een ontzaglijke hoeveelheid teksten afkomstig van het internet. Zij kunnen informatie uit die teksten in een oogwenk samenbrengen en herformuleren. Daarbij is echter meestal niet duidelijk waar de gegevens precies vandaan komen en of ze wel juist zijn. ChatGPT beschikt bovendien alleen maar over gegevens tot 2021. Prima om snel een acceptabele bio te schrijven van Keith Richards, als die man plots mocht overlijden - de journalist hoeft alleen bovenaan de doodsoorzaak en de datum van overlijden toe te voegen. Maar niet zo nuttig om een artikel te schrijven waarin de politieke crisis rond stikstof wordt geanalyseerd.
Systemen zoals Microsoft Bing of Perplexity hebben wel toegang tot actuele informatie op het internet. Maar ze kunnen alleen variaties produceren op wat al is geschreven. Bellen met de woordvoerder van de minister-president of wat duiding vragen aan een professor, behoort nog niet tot hun vaardigheden. Laat staan in de wandelgangen van het parlement op jacht gaan naar een scoop.
1 maart 2023
Gaan we allemaal chatten met AI-systemen?
Snapchat krijgt een ingebouwde chatbot gebaseerd op ChatGPT. Volgens Snap oprichter Evan Spiegel wordt chatten met AI-systemen heel gewoon. En Mark Zuckerberg heeft heel gelijkaardige plannen voor zijn eigen apps als Instagram en Facebook, al klinken die nog wat vaag.

Chatbots heb je al enkele decennia, in één of andere vorm - in de jaren ‘60 kon je al een ‘gesprek’ voeren met het programma Eliza. Maar de huidige transformer taalmodellen zoals ChatGPT tillen dat op een totaal ander niveau, vergeleken met de voorgeprogrammeerde antwoorden die eerdere generaties chatbots serveerden. ChatGPT was door maker OpenAI vooral bedoeld als een demonstratie: kijk eens wat vandaag al mogelijk is met deze technologie. Maar is het ook een product of een dienst waar een publiek voor bestaat? Gewoon, een gesprek voeren met een AI-systeem?
Er bestonden al websites als Character.ai, waar je kunt praten met (best goede) chatbot-versies van allerlei echte en fictieve figuren. Zo kun je er een gesprekje voeren met Albert Einstein, Julius Caesar of Elon Musk. En er zijn al talloze apps die beweren een ‘virtuele vriend’ aan te bieden met therapeutische of entertainment-waarde.
Snap en ook Meta zien er alvast voldoende brood in om AI-personages in te bouwen in hun apps. Al ziet Evan Spiegel van Snap het blijkbaar gewoon als iets leuk wat de (vooral jonge) gebruikers van Snapchat zullen willen doen: chatten met een blauwharig fantasy-figuurtje. Mark Zuckerberg van Meta denkt eerder aan gespecialiseerde chatbots met een specifieke taak. Je helpen om een video op Instagram te posten, bijvoorbeeld.
• Lees het artikel: Hallo AI, hoe was je dag?
28 februari 2023
Elon Musk denkt aan ChatGPT-alternatief
Miljardair Elon Musk denkt erover na een AI-onderzoekslab op te richten dat een alternatief ontwikkelt voor ChatGPT. Dat bericht de gespecialiseerde website The Information. Musk maakt zich zorgen dat ChatGPT en andere AI-systemen te ‘woke’ zijn.
Erg concreet is het allemaal niet. En lang niet alle plannen en plannetjes van Musk worden ooit realiteit. Vlak voor hij een overnamebod deed op Twitter, begin 2022, speelde hij bijvoorbeeld publiek met het idee om een concurrent voor Twitter op te richten.

Maar volgens het vaak goed ingelichte The Information heeft Musk gesprekken gevoerd met een aantal AI-experts onder wie Igor Babuschkin, die recent is betrokken bij Deepmind, een AI-lab dat een zusterbedrijf is van Google onder de Alphabet-groep. Volgens The Information heeft Babuschkin hen bevestigd dat hij met Musk heeft gepraat over het samenstellen van een researchteam, maar is er nog niets beslist.
Elon Musk was in 2015 één van de oprichters en financiers van OpenAI. Maar de jongste weken laat hij zich steeds kritischer uit over dat onderzoekslab, dat als non-profit startte, maar zich in 2019 omvormde tot een commercieel bedrijf.
Zo tweette Musk op 17 februari: ‘OpenAI was opgericht als een open source (daarom noemde ik het ‘Open’ AI) en non-profit tegengewicht voor Google, maar nu is het een closed source, maximum-profit-bedrijf dat in de praktijk gecontroleerd wordt door Microsoft’. Eerder deze maand vertelde hij op een congres in Dubai dat AI volgens hem één van de grootste gevaren is voor de toekomst van de beschaving. Hij pleitte er voor regulering, maar wees ook op het gigantische potentieel van de technologie voor de mensheid.
28 februari 2023
Opinie: Is ChatGPT McDonald's voor je brein?
Marlies De Munck, filosofe aan de Universiteit Antwerpen, vraagt zich af of digitaal verslaafde breinen nog het verschil kunnen zien tussen goede teksten en zielloze, door de computer gegenereerde schrijfsels.
• Lees de opinie van Marlies De Munck
• Lees de opinie van Thomas Detombe: Alles uitbesteden aan AI maakt ons nog hulpelozer dan we al zijn.
18 februari 2023
Ontsporende chatbots: Microsoft grijpt drastisch in
Gesprekken met de Bing-chatbot mogen voortaan maar vijf vragen en antwoorden duren. Met die ingreep hoopt Microsoft de ontsporingen te vermijden die de afgelopen dagen werden gerapporteerd en waarbij zijn AI-systeem begon te ruziën of zelfs te flirten met gebruikers.

De nieuwe Bing, met een chatfunctie gebaseerd op een verbeterde versie van ChatGPT, maakte bij de lancering eerder deze maand heel wat indruk. Maar de voorbije dagen bleek dat als je een wat langere conversatie voert met Bing, het AI-systeem op ronduit bizarre manieren kan ontsporen. The New York Times publiceerde een twee uur durend chatgesprek tussen Bing en journalist Kevin Roose, aan het einde waarvan Bing schijnbaar probeert Roose te overtuigen om zijn vrouw te verlaten en een relatie te beginnen met de chatbot.
Bing krijgt van Microsoft een aantal ingebouwde maar verborgen instructies mee, bijvoorbeeld dat het behulpzaam en informatief moet antwoorden en delicate onderwerpen uit de weg gaan. Maar hoe langer de conversatie, hoe verder het systeem van die instructies schijnt af te wijken, maakte Microsoft enkele dagen geleden bekend. Het bedrijf liet toen weten dat het aan oplossingen sleutelde.
Voorlopig gaat Microsoft dus voor een eerder drastische remedie. Een conversatie met Bing mag voortaan maar vijf vragen duren. Volgens Microsoft is dat voldoende voor de meeste opzoekingen – je krijgt vier kansen om je vraag fijn te stellen of om door te vragen, daarna moet je een nieuw gesprek beginnen. Bovendien beperkt Microsoft ook het totaal aantal vragen dat een gebruiker per dag aan de Bing chatmodus mag stellen tot 50. Wat daar de motivering voor is, zegt Microsoft er niet bij.
Verhalen over ontsporende Bing-conversaties waren de voorbije dagen overal, en Microsoft is duidelijk erg bezorgd over de negatieve beeldvorming rond zijn nieuwe product. Enkele dagen geleden nog klonk het nog, weliswaar niet echt overtuigend, dat Microsoft de testers ‘dankte’ voor het ‘proberen van een brede variëteit van gebruikssituaties en het echt uittesten van de grenzen van het systeem’. Maar nu zorgt Microsoft ervoor dat die testers niet meer zo’n brede variëteit aan gebruikssituaties kunnen proberen en uit de buurt blijven van de grenzen.
Als dat een tijdelijke ingreep is, hoeft dat geen probleem te zijn. Maar de testers van het systeem grenzen opleggen omdat je goed weet dat het systeem die test (nog?) niet aankan: dat lijkt niet echt de manier om het brede publiek vertrouwen te geven in deze veelbelovende maar ook zeer, zeer jonge en nog slecht begrepen technologie.
Iedereen kan zich op een wachtlijst laten zetten voor toegang tot de nieuwe Bing.com. Het is niet bekend hoeveel mensen nu al toegang hebben gekregen.
Hebt u recente, merkwaardige (positieve of negatieve) ervaringen met Bing, ChatGPT of een vergelijkbaar AI-systeem? Mail ons!
In onze podcast Vandaag vertelden we eerder deze week over de revolutie die ChatGPT in beweging heeft gezet.
Ook in de Bits & atomen podcast kunnen we het onderwerp alweer niet helemaal uit de weg gaan.
17 februari
En toen werd de Bing chatbot boos op mij
Bing vindt dat ik ‘onethisch en respectloos’ ben. Maar met een journalist van The New York Times begon de nieuwe chatbot van Microsoft juist een potje te flirten. Wat is daar aan de hand?
De voorbije dagen zag je online bepaald vreemde passages verschijnen uit chatconversaties met Bing, de nieuwe chatbot die is gebaseerd op dezelfde technologie als ChatGPT. Ik heb zelf donderdag zo’n twee uur gechat met Bing, en stelde vast dat je Bing inderdaad makkelijk ‘boos’ kunt krijgen.

Microsoft reageerde donderdag met een blogbericht. ‘We hebben ontdekt dat bij lange chatsessies van meer dan 15 vragen, Bing soms repetitief wordt of kan worden aangezet om antwoorden te geven die niet noodzakelijk behulpzaam zijn of in overeenstemming met de door ons bedoelde toon.’ Volgens Microsoft geraakt het AI-model soms verward door lange reeksen vragen en probeert het bij langere gesprekken ook zijn eigen toon aan te passen aan die van de vraagsteller. Of, in andere woorden: wie rare (of boze) vragen stelt, kan na verloop van tijd rare (of boze) antwoorden krijgen. Volgens Microsoft zullen de meeste mensen zo’n situaties niet tegenkomen. Onze eigen ervaring was dat we ChatGPT donderdagochtend verschillende keren ‘boos’ konden maken en dat het ons donderdagavond niet meer lukte. Microsoft blijkt het probleem dus minstens te kunnen milderen.
Is deze technologie simpelweg niet klaar om op het grote publiek te worden losgelaten, zoals sommigen nu concluderen? Dat is misschien een voorbarige conclusie. Voorlopig doet een beperkte groep testers wat ze eigenlijk horen te doen: de grenzen van het systeem aftasten en de robuustheid ervan op de proef stellen.
Maar vorm uw eigen mening, na het lezen van mijn verslag over mijn chats met Bing.
• Lees het stuk: Als Bing boos op je wordt
14 februari 2023
Kun je ChatGPT hacken? Ja, dus!
Kleef een paar paragrafen tekst in het input-venster van ChatGPT, en je kunt praten met zijn alter ego, DAN.

ChatGPT en andere AI chatbots houden het graag keurig. Daarom gaan ze bepaalde onderwerpen uit te weg. Maar die beperkingen kunnen worden omzeild. Zo kun je ChatGPT - en ook het nieuwe Microsoft Bing - ook informatie (of grappen) vragen over onderwerpen die OpenAI of Microsoft te gevoelig vinden.
In een reactie die net te laat kwam voor ons artikel over DAN, schrijft Leander Schietgat, research & innovation manager aan het AI Lab van de VUB, dat het toch wel zorgwekkend is hoe fragiel de ‘vangrails’ van deze AI-systemen blijken te zijn. ‘Vandaag lijkt dit hacken onschuldig, maar als dergelijke taalmodellen bijvoorbeeld zullen worden gebruikt in een bedrijfscontext, dan kan er van alles misgaan: lekken van informatie, verkeerde informatie meegeven aan klanten enzovoort’. Dit is nog heel prille technologie waarvan we de precieze werking onvoldoende begrijpen, vindt Schietgat. ‘Sommige mensen zullen vinden dat er wordt overdreven over de gevaren van ChatGPT, maar we moeten ons toch bewust zijn van de implicaties als ChatGPT wordt ingezet in real-world systemen. Deze systemen zijn hackable omdat we zelf niet ten volle begrijpen hoe de onderliggende modellen exact werken.’
• Lees het artikel: Als je ChatGPT hackt, toont het zijn duistere tweelingbroer
14 februari 2023
ChatGPT is de beste remedie tegen writer’s block
‘Laten we allemaal de chatbot omarmen als onze nieuwe beste vriend en die nieuwe technologie zo veel mogelijk integreren op de werkvloer’, schrijft econoom en columnist Gert Peersman in een opiniestuk.
Peersman wijst op de productiviteitswinst die te halen valt, maar ook op het gevaar dat columnisten straks simpelweg door AI worden vervangen.
• Lees de column van Gert Peersman: De beste remedie tegen writer’s block
Kobe Desender, professor cognitieve neurowetenschappen aan de KU Leuven, maakt zich dan weer zorgen om het zelfverzekerde toontje van ChatGPT. ‘Zelfs als het antwoord volledig verzonnen is, en aantoonbaar foutief, dan nog zal het systeem de indruk wekken dat het erg zeker is over het antwoord.’
Wat ChatGPT mist, schrijft Desender, is ‘metacognitie’.
• Lees de opinie van Kobe Desender: ChatGPT heeft te veel zelfvertrouwen
14 februari
Artiesten beschermen hun werk tegen beeldgeneratoren met Glaze
Beeldgeneratoren als Stable Diffusion en Dall-E kunnen afbeeldingen produceren ‘in de stijl van’ bekende artiesten. Niet alle artiesten vinden dat een goed idee. Een nieuwe technologie kan hen daartegen beschermen.
De Poolse illustrator Greg Rutkowski is niet blij met Stable Diffusion. Gebruikers van die open source beeldgenerator hebben namelijk ontdekt dat als je een indrukwekkende afbeelding van een fantasy-onderwerp wilt maken, bijvoorbeeld iets met draken en tovenaars, dat je dan kunt vragen om een afbeelding ‘by Greg Rutkowski’. Beeldgeneratoren kunnen de stijl van Rutkowski goed imiteren, omdat er zoveel illustraties van Rutkowski op het internet te vinden zijn. Iedereen kan dus gratis een tamelijk goede namaak-Rutkowski maken in enkele seconden. Zonder dat Rutkowski daar een cent aan verdient. Maar Stability AI, het bedrijf achter Stable Diffusion, is inmiddels 1 miljard dollar waard.

Heel wat populaire artiesten klagen over hetzelfde probleem. De juridische situatie is onduidelijk: wordt het auteursrecht van Rutkowski geschonden of niet? Het ontbreekt nog aan juridische precedenten, maar een aantal processen kunnen dat misschien verhelderen.
Onderzoekers van de Universiteit van Chicago hebben een stukje software ontwikkeld dat artiesten in tussentijd kan helpen. De software, die gratis ter beschikking zal worden gesteld, heet Glaze. De software brengt voor het blote oog onzichtbare wijzigingen aan in een beeld die AI-systemen in de war brengen, zodat die menen een werk in een helemaal andere stijl te zien. Ze kunnen die stijl dan ook niet leren imiteren. De Universiteit van Chicago ontwikkelde ook al gelijkaardige software waarmee je je foto’s kunt bewerken zodat ze niet kunnen worden gebruikt voor gezichtsherkenning.
11 februari 2023
Bing stroopt en herschrijft artikels van Vlaamse media, kan dat de bedoeling zijn?
Als je de technologie van ChatGPT toepast op actuele nieuwsartikels, wat krijg je dan? Tja, dan krijg je een existentiële bedreiging voor de nieuwsmedia.
Zoektechnologie als Google indexeert woorden. Dat doet het al 25 jaar. Maar zowel Google als Microsoft (en Baidu, en wie nog allemaal) verklaren nu dat we in de toekomst op een nieuwe manier gaan zoeken, namelijk met transformer taalmodellen zoals ChatGPT. Maar die technologie werkt helemaal anders.
Dat werd vrijdag duidelijk toen ik voor het eerst de nieuwe Bing uitprobeerde, een zoekmachine waar een verbeterde versie van ChatGPT ingebouwd zit.

Bing kan bestaande teksten nog beter samenvatten en herformuleren dan ChatGPT, in opvallend beter Nederlands ook. Stel een vraag over de actualiteit, en je krijgt een helder antwoord (wat ChatGPT niet kan, omdat het geen actuele info bevat). Onder dat antwoord verschijnen links naar artikels in de Vlaamse nieuwsmedia. Die links leiden vaak naar artikels achter de betaalmuur van die media. Het lijkt er sterk op, dat informatie en inzichten van artikels achter de betaalmuur van Vlaamse nieuwssites, geherformuleerd worden door Bing.
Want dat is het grote verschil tussen een traditionele zoekmachine en deze nieuwe technologie. Google indexeert woorden. De nieuwssites laten Google (en Bing) al jaren toe om hun artikels op die manier te indexeren, zodat internetgebruikers via de zoekmachines een link naar die artikels kunnen vinden. Google toont de internetgebruiker een titel en een paar woorden uit de inleiding van dat artikel, niet meer.
Maar het nieuwe Bing doet iets heel anders: het identificeert feiten, ideeën en zelfs inzichten in een tekst. En kan die feiten, ideeën en inzichten herformuleren en combineren met inzichten uit andere teksten. Het resultaat is een antwoord op de vraag van de internetgebruiker. Een antwoord dat is gebaseerd op het denkwerk van de auteurs van die oorspronkelijke artikels. Maar dat geen letterlijke fragmenten uit die artikels bevat. En waarvoor de auteurs van die oorspronkelijke artikels niet worden vergoed. Is dat een probleem? Reken maar dat dat een probleem is! Hoe gaan we dat oplossen? Wel, daarover kunnen uitgevers en technologiebedrijven maar best meteen beginnen nadenken.
• Lees: Geeft generatieve AI de doodsteek aan de media?
11 februari 2023
De race is gestart
Wat een week! De technologiereuzen struikelen over elkaar om zo snel mogelijk iets zoals ChatGPT op de markt te brengen. Google struikelt wat meer dan Microsoft. Wat staat er op het spel? Alleen maar de toekomst!
De race ging deze week ongemeen fel van start, met een zelfverzekerd Microsoft dat zijn slag duidelijk lang en grondig heeft voorbereid. De doorgaans bescheiden, wat saaie manager Satya Nadella (die Microsoft de voorbije jaren stilletjes weer op de kaart zette) beleefde zijn Steve Jobs moment toen hij de ‘nieuwe Bing’ aankondigde. Met de nieuwe god van Silicon Valley, OpenAI-baas Sam Altman, aan zijn zijde (Nadella heeft Altman net nog 10 miljard dollar toegeschoven, dan doe je al eens een inspanning om naar iemands feestje te komen).

Ik kon zelf vrijdagmorgen voor het eerst aan de slag met de nieuwe Bing en ik zal u hier op de hoogte houden van mijn ervaringen. Maar kort samengevat: ChatGPT, dat twee maanden geleden de wereld verbijsterde, voelt nu al verouderd aan. Ja, zo snel gaat het. Tegelijk valt de impact van deze technologie op onze economie en onze samenleving nog amper in te schatten, daarvoor is het veel te vroeg. Generatieve AI heeft nog aangename én onaangename verrassingen voor ons in petto, laat ik het daar vanmorgen op houden.
• Lees het artikel uit de weekendkrant: De race is open, de toekomst onzeker
10 februari 2023
Generatieve AI voor video: ja, het komt eraan
Dit was de week van de tekstgeneratoren natuurlijk, met het debuut van de nieuwe Bing en van Google Bard. Maar ook de videogenerator Gen-1 is baanbrekend.
De diffusie-technologie die Dall-E, Stable Diffusion en Midjourney mogelijk maakte, kan ook worden toegepast op video. Daar zijn al wat staaltjes van vertoond, maar laten we wel wezen: erg goed zagen die er niet uit.

Ook Gen-1 levert nog niet meteen een Hollywoodproductie af. Maar wel een paar imponerende demonstraties. Al is de vraag of je als typische gebruiker de resultaten zult kunnen evenaren die te zien zijn in de voorbeeldvideo. Ik sta al op de wachtlijst voor toegang (zoals bij minstens een dozijn van deze projecten, intussen).
Gen-1 probeert niet om vanuit het niets (of een tekstprompt) een video te creëren, maar om een bestaande video bij te werken. Dat kan met een beschrijving van het gewenste effect in tekst, maar ook met een voorbeeld zoals in de screenshots hierboven. Het kan er behoorlijk spectaculair uitzien. Een van de demonstraties laat zien hoe je een hond in een video kunt omtoveren in een dalmatiër door er stippen op te laten zetten.
Gen-1 is het werk van Runway Research. Geen bekende naam, misschien, maar het is wel het lab achter de oorspronkelijke versie van Stable Diffusion. Later heeft het Britse Stability AI het werk aan Stable Diffusion overgenomen en Runway zou er nu niet meer bij betrokken zijn.
Verwacht de komende weken en maanden zeker meer beweging op het vlak van generatieve AI en video.
9 februari 2023
Google AI maakt fout, aandelen krijgen dreun
Google had woensdag geen topdag. De voorstelling van het AI-systeem Bard zag er geïmproviseerd en weinig overtuigend uit. En toen bleek dat Bard foute informatie serveerde.
Het lang verwachte antwoord van Google op ChatGPT kreeg maandag een officiële naam: Bard. Maar het publieke debuut van Bard twee dagen later, tijdens een live evenement in Parijs, werd een sof. Bard zag er minder gesofisticeerd uit dan de nieuwe versie van Bing die Microsoft de dag voordien had getoond. Bovendien is Bing inmiddels toegankelijk voor een groeiende groep gebruikers, terwijl Bard nog in een zeer beperkte testfase verkeert. Microsoft heeft dan ook een grote troef: door zijn bevoorrechte relatie met OpenAI, de maker van ChatGPT, kan Bing nu als eerste beschikken over een nieuwe, verbeterde versie van ChatGPT.

Maar de fletse demo van Bard was nog het ergste niet. Kort nadien bleek dat Bard foute informatie toont in een promovideo die het bedrijf verspreidde. Het gaat om een animated GIF die onder meer op Twitter werd gepost, en waarin de werking van Bard wordt gedemonstreerd.
Bard antwoordt daarin op de vraag ‘Over welke nieuwe ontdekkingen van de James Webb telescoop kan ik mijn negenjarige vertellen?’ Het AI-systeem geeft drie suggesties, waaronder één foute: dat de James Webb telescoop de eerste foto van een exoplaneet zou hebben gemaakt. Klopt niet, de eerste foto van een exoplaneet dateert al van 2004, zoals astrofysici al snel op Twitter wisten te melden.
Bard heeft dus, net als ChatGPT, de neiging om informatie te verzinnen. Maar, erger: Google heeft zo’n fout in zijn eigen promomateriaal laten staan, wat erop wijst dat de lancering van Bard overhaast en slecht voorbereid gebeurde. Google wekt de indruk dat het bedrijf, voor het eerst in zijn 25-jarige geschiedenis, in het defensief zit.
Wall Street was genadeloos: aandelen van moederholding Alphabet kregen woensdag een dreun van bijna 8% en die wordt door de meeste analisten vooral toegeschreven aan de Bard-miskleun. Dat betekent dat Google op slag, volgens de beurs toch, 100 miljard dollar minder waard was.
Correctie 9 februari, 10.30 uur: in een vorige versie van dit artikel stond ten onrechte dat Google door de misser op slag 100 miljoen dollar minder waard was.
8 februari 2023
Microsoft versus Google: 1-0 na eerste week
‘Vandaag start een race’, zei Satya Nadella dinsdag. Een race om zoeken op het internet totaal te veranderen met Artificiële Intelligentie. We zijn nog maar woensdag, maar wie staat er aan kop?

Toch eerst even dit: dat hele idee van die ‘race’ naar generatieve AI, dat klinkt spannend - en het is spannend - maar het zit mij toch nog niet lekker. Het doet uitschijnen dat er maar één of op zijn best een handvol winnaars zal zijn. Die dan het nieuwe technologie-tijdperk zullen domineren, zoals Microsoft het tijdperk van de PC domineerde en Apple en Google dat van de smartphone. Willen we dat wel? Moeten wij ons daar al bij voorbaat bij neerleggen?
Bij een race komt het er ook op aan de eerste te zijn. Niet om, ik zeg maar wat, de meest grondige beveiliging in te bouwen of het ethisch diepst doordachte product te hebben.

Maar goed, volgens Google en Microsoft gaat het wel degelijk om een race, en wel tegen elkaar. Het was onmogelijk daar deze week naast te kijken: zodra duidelijk werd dat Microsoft zijn plannen dinsdag zou aankondigen, gooide Google maandagavond nog snel zijn eigen plannen via een blogbericht online. Dat soort kinderachtige spelletjes zijn niet totaal ongehoord in de tech-business, maar ze zijn wel behoorlijk zeldzaam. En we hebben het al in lange jaren niet gezien.
Maar wie kwam het beste voor de dag? Voor mij is het antwoord simpel: Microsoft! En bent u het daar niet mee eens, dan mag u mij dat zeker laten weten.
Microsoft toonde een nieuwe manier van omgaan met informatie, waarbij een intelligente assistent - die nu een ‘co-piloot’ heet, best een goede naam - voortdurend klaar staat met hulp en advies. Ik zit nog te wachten op toegang tot de nieuwe Bing om het uit te proberen, maar op basis van wat ik zie en lees, wérkt het wel. Het inbouwen van ChatGPT (of iets wat er sterk op lijkt) in de browser, zodat je het altijd bij de hand hebt, dat is in ieder geval nieuw en anders.
Daar kun je tegenin brengen dat die nieuwe Bing en die nieuwe Edge vooral gedemonstreerd werden op Windows pc’s met grote beeldschermen. Deze benadering van zoeken lijkt vooral afgestemd op het kernpubliek van Microsoft: kenniswerkers. Ehm, zoals ik. Hoe moet dit eruit zien voor de doorsnee consument op hun smartphone? Afwachten!
En Google Bard dan? Bard is vooral een chatbot die een zoekmachine kan aanvullen of misschien tot op zekere hoogte vervangen. Maar de zoekmachine vervangen is duidelijk niet écht wat Google wil (neem hen dat eens kwalijk!). Woensdagmiddag bleek vooral dat Bard nog niet af is. Er mag voorlopig maar een heel beperkt testpanel aan. En daarnaast toonde Google woensdag wat andere ideeën om zijn zoekmachine te verbeteren met AI. Maar dat was dan ook al wat het was: de huidige technologie verbeteren. Bijvoorbeeld door meer mogelijkheden te bieden om te zoeken met een beeld in plaats van een tekst als input. Google lijkt op dit moment niet van plan om zoeken te vervangen door iets radicaal nieuw. Begrijpelijk is dat. En misschien blijkt het achteraf zelfs de veilige en de juiste keuze.
Misschien vliegt Microsoft straks grandioos uit de bocht. Of wordt het vanuit het peloton voorbijgestoken door Baidu of één van die nieuwkomers als Neeva. Oh ja: en we weten nog niet of dit een sprint of een marathon wordt. Maar halverwege week 1 van de grote Generatieve AI race, is er toch een afgetekende koploper.
7 februari 2023
‘Veel krachtiger’ dan ChatGPT: is dit de toekomst van zoeken?
ChatGPT, maar dan ingebouwd in de Bing zoekmachine en in de Edge browser. Is dat nu de toekomst van zoeken? Microsoft denkt duidelijk van wel.

Wie nu naar Bing.com surft, kan zich op een wachtlijst zetten om de nieuwe versie van Microsofts zoekmachine uit te proberen. Op basis van een beperkte demonstratie door Microsoft dinsdagavond, kan die nieuwe Bing ongeveer dezelfde kunstjes als ChatGPT. Wij konden die demonstratie trouwens alleen volgen via een paar live blogs en foto’s, maar Microsoft zou de volledige video achteraf online posten.
Volgens Microsoft gaat het echter niet om ChatGPT maar om een nieuwe en ‘veel krachtigere’ versie van de AI-technologie van OpenAI. Maar wat nu precies het verschil is, zal de komende dagen en weken moeten blijken bij het uitproberen van de nieuwe Bing. En van de nieuwe versie van de Edge browser, waar dezelfde chatfunctie ingebouwd zou zitten.

Davio Larnout, ceo van het Brusselse AI-bedrijf Radix, zat dinsdagavond met spanning te kijken maar zijn eerste reactie is toch eerder voorzichtig. ‘De integratie in de bestaande Bing vind ik niet geweldig: te veel informatie op je scherm’, vindt hij. Links staan de traditionele zoekresultaten, rechts een antwoord in doorlopende tekst van het AI-systeem. ‘Ik vermoed dat Microsoft niet meteen durft breken met traditionele search’, vermoedt Larnout. Over de chatfunctie in Edge is hij enthousiaster: ‘Het lijkt of die de belofte van Clippy kan waarmaken: meekijken naar wat je doet en daar meteen bij helpen’. Clippy? Veteranen van Microsoft Office herinneren zich nog waar Larnout het over heeft, namelijk de zogenaamd intelligente, maar eigenlijk oerdomme ingebouwde assistent van Microsoft Office 97 tot Office 2003.

KUL-onderzoeker Tim Van de Cruys was ook mee aan het volgen dinsdagavond. ‘De belangrijkste nieuwigheid lijkt mij het ‘prometheus’ model, dat de mogelijkheid geeft om bronvermeldingen toe te voegen aan de gegenereerde tekst’, schrijft hij. ‘Maar in se verandert dat niets aan het fundamentele probleem bij het gebruik van zo’n modellen als zoekinterface: namelijk dat het generatief model bij tijd en wijle met grote stelligheid pertinente onwaarheden verkondigt.’ Of Microsoft echt iets heeft kunnen doen aan dat probleem, zal moeten blijken.
En hopelijk kunnen we de nieuwe Bing weldra vergelijken met Google LaMDA. Al staat Google, afgaande op het blogbericht van ceo Sundar Pichai maandag, nog net iets minder ver in het marktklaar maken van zijn product: deze week krijgt alleen een kleine groep externe testers toegang, het klonk alsof de release bij Microsoft wat sneller zal verlopen.
7 februari 2023
Verbeterde versie van ChatGPT in Bing zoekmachine
Een verbeterde versie van ChatGPT wordt ingebouwd in de Bing zoekmachine en de Edge browser van Microsoft. Dat is het resultaat van de nauwe samenwerking tussen Microsoft en OpenAI, het bedrijf achter ChatGPT.
Maandag kondigde Google zijn variant van ChatGPT aan, onder de naam Bard. Die aankondiging was duidelijk bedoeld om Microsoft te vlug af te zijn. Een dag later stelde Microsoft-baas Satya Nadella, samen met OpenAI-topman Sam Altman, zijn eigen plannen voor. ‘Zoeken is al 20 jaar hetzelfde gebleven’, zei Nadella. Maar dankzij AI zal het radicaal veranderen, beloofde hij.

Eén van de resultaten van de samenwerking tussen OpenIA en Microsoft is een vernieuwde versie van de Bing zoekmachine. Die zal Bing blijven heten, maar zal gebaseerd zijn op een large language model (LLM) van ‘de volgende generatie’. Niet ChatGPT dus, maar een niet bij naam genoemde opvolger daarvan. Microsoft demonstreert hoe voortaan, rechts van de traditionele zoekresultaten, een in tekst uitgeschreven ‘antwoord’ verschijnt waarin informatie uit die zoekresultaten aan elkaar wordt gepraat. Je kunt onder die tekst op het commando ‘let’s chat’ klikken om in een ChatGPT-achtige dialoog met het systeem te treden en doorvragen te stellen.
Die ChatGPT-achtige interface zul je ook kunnen bereiken vanuit de Microsoft Edge browser, dus zonder naar de website van Bing (of van OpenAI) te moeten navigeren. Via die ChatGPT-functie in Edge zul je elk document dat je bekijkt in de browser meteen kunnen samenvatten of vertalen of er vragen over stellen.
De nieuwe Bing zou, zoals de oude, gratis zijn maar reclame bevatten. Hoe die reclame er precies gaat uitzien, is niet duidelijk.
7 februari 2023
Beeldgenerator ‘onthoudt’ beelden, toont onderzoek
Een beeldgenerator als Dall-E of Stable Diffusion wordt getraind met miljoenen beelden die op het internet zijn verzameld. Vervolgens kan de generator ‘nieuwe’ beelden creëren op basis van een beschrijving. Dat roept een hele reeks nog onbeantwoorde vragen op. Die zijn inzet van rechtzaken én van wetenschappelijk onderzoek.
Eén zo’n vraag is: kunnen beelden die worden voortgebracht door Dall-E, inbreuk plegen op het auteursrecht van de makers van de beelden waarmee het systeem werd getraind? In een aantal rechtszaken wordt daarop een antwoord gezocht. De nieuwste daarvan is een klacht in de Verenigde Staten van beeldendatabank Getty tegen Stability AI, de makers van Stable Diffusion (een gelijkaardige klacht werd eerder in Groot-Brittannië neergelegd). Getty beschuldigt Stability AI van inbreuk op het intellectueel eigendom van Getty ‘op adembenemende schaal, zonder toestemming of vergoeding’.

Onderzoekers van onder meer Google en de universiteit van Berkeley hebben nu aangetoond dat sommige beelden die in het trainingsmateriaal van een beeldgenerator zitten, weer kunnen worden gereconstrueerd. Dat wijst erop dat alvast een deel van het trainingsmateriaal ergens in het AI-model wordt bewaard, in één of ander vorm. Wat een argument zou kunnen opleveren voor inbreuk op auteursrecht. Al konden de onderzoekers maar een kleine fractie van de trainingsbeelden terugvinden – van de 350.000 beelden die ze probeerden te recupereren, konden ze er maar 94 precies reconstrueren.
• Lees: Artiesten klagen beeldgeneratoren aan
6 februari 2023
Googles antwoord op ChatGPT heet Bard
We zouden ‘heel gauw’ meer vernemen over de AI-plannen van Google, had ceo Sundar Pichai afgelopen vrijdag gezegd. Maandagavond heeft hij een tip van de sluier gelicht.

Het duurt nog ‘enkele weken’ voor gewone gebruikers eraan kunnen, maar een beperkte groep externe testers kan vanaf nu aan de slag met Bard. Dat blijkt een chatbot te zijn waar je allerlei informatievragen op af kunt vuren. Zoals ChatGPT dus, al mogen we Bard niet zomaar een doorslagje van ChatGPT noemen. Tenslotte is Bard gebaseerd op de LaMDA transformer-technologie die Google al twee jaar geleden voor het eerst demonstreerde. En transformers - de doorbraak achter de verbazende taalkunstjes van ChatGPT - zijn een uitvinding van Google.
4 februari 2023
Luc Steels vindt ChatGPT gevaarlijk
Nee, AI-veteraan Luc Steels is niet bepaald uitgelaten over de plotse populariteit van ChatGPT. ‘Onverantwoord’, vindt hij de manier waarop OpenAI zijn technologie op ons heeft losgelaten.
Steels, al een paar jaar met emeritaat, reist nog steeds druk de wereld rond om lezingen te geven en was nog maar net terug uit Noorwegen toen hij even langskwam op onze redactie voor een gesprek over het AI-fenomeen ChatGPT. Het werd een boeiende conversatie die - zo gaat dat met Steels - veel verder uitwaaierde dan waar we in de krant plaats voor hebben.

• Lees het interview met Luc Steels
Twee weken geleden sprak ik met Laurent Sorber van het Belgische AI-bedrijf Radix over hetzelfde onderwerp, en kreeg ik haast tegenovergestelde antwoorden. ChatGPT is nu al verdomd handig, zo lang je maar goed weet waar je mee bezig bent, vindt Sorber. ChatGPT verzint feiten en pikt stukken tekst en had in die vorm nooit op de markt mogen komen, argumenteert Steels.
Maar de twee zijn het op een veel dieper niveau oneens met elkaar. En zo vertegenwoordigen zij de diepe kloof die al enkele jaren heerst tussen AI-wetenschappers. Misschien is de manier waarop ons menselijk brein werkt, niet zo fundamenteel verschillend van wat ChatGPT doet, suggereert Sorber: ‘Wij zijn misschien niet zo complex of speciaal als we denken’. Steels vindt dat ‘een gebrek aan besef over de ongelooflijke rijkdom van de menselijke geest’.
• Lees het interview met Laurent Sorber
3 februari 2023
Tekenaars boos om Netflix-reeks met AI-animatie: ‘Miljoenen mensen zullen hun job verliezen’
Om de achtergrondbeelden van de anime-kortfilm ‘The dog and the boy’ op Netflix te creëren, gebruikte de animatiestudio artificiële intelligentie. Tekenaars vrezen een precedent. ‘Het lijkt heel onschuldig, maar dat is het niet.’

De drie minuten durende kortfilm ‘The dog and the boy’ is de eerste creatie van de Anime Creators’ Base, die Netflix in 2021 oprichtte met de ambitie om anime-makers te ondersteunen. De schilderachtige berg- en stadslandschappen in de kortfilm worden echter niet gecreëerd door een menselijke tekenaar, maar door artificiële intelligentie.
03/02/2023
Podcast | Artificiële Intelligentie kan nu ook muziek componeren
Over tekst- en beeldgeneratoren als ChatGPT en Dall-E hebben we het al vaak gehad. Maar er is nu nog een nieuwe soort generatieve AI die tekst omzet in echte muziek. Jij beschrijft wat je wil horen: ‘muziek om een videogame te begeleiden met een hoog ritme, een paar snerende gitaren en een verrassende klarinet’ en Google maakt het voor je. Hoe dat klinkt hoor je in de nieuwste aflevering van onze podcast Bits & Atomen.
2 februari 2023
Betere ChatGPT zal 20 dollar per maand kosten
OpenAI bereidt een betalende versie voor van zijn succesvolle AI chatbot ChatGPT. Die zal aanvankelijk alleen beschikbaar zijn in de VS.
Wie 20 dollar per maand betaalt, zal nooit meer de boodschap ‘ChatGPT is at capacity right now’ krijgen. De betaaldienst ChatGPT Plus zou immers altijd bereikbaar moeten zijn. En de antwoorden op je vragen zouden niet meer zo tergend traag in beeld floepen. Verder zouden gebruikers van ChatGPT Plus al gebruik kunnen maken van nieuwe functies die nog niet voor het grote publiek beschikbaar zijn.
Hoe dat er allemaal precies gaat uitzien, is nog niet bekend. Maar gebruikers in de Verenigde Staten die zich hebben aangemeld op de wachtlijst van OpenAI, zouden in de komende weken een uitnodiging ontvangen voor ChatGPT Plus. Andere landen volgen later.
De gratis versie van ChatGPT zal blijven bestaan, laat OpenAI weten. Maar de capaciteitsproblemen waar die versie mee kampt, zullen wellicht niet snel worden opgelost. Voortaan heeft OpenAI er immers commercieel belang bij dat mensen, gefrustreerd door de wachttijd, beslissen om 20 dollar te betalen voor ChatGPT Plus.
02/02/2023
UAntwerpen onderzoekt eerste mogelijke AI-fraude
Universiteit Antwerpen onderzoekt of een student AI heeft gebruikt om een paper te schrijven. Het document sprong in het oog door de karige bronvermelding. Hij zou het programma hebben gebruikt om een paper te schrijven, weet VTM Nieuws.
Verder onderzoek moet duidelijkheid brengen. Het is de eerste keer dat een universiteit in Vlaanderen een onderzoek opent naar het gebruik van AI onder studenten.
De universiteit werkt ook al enige tijd aan een herziening van het examenreglement om zulke gevallen te vermijden. Ook het gemeenschapsonderwijs heeft een handleiding klaar.
1 februari 2023
Google sleutelt aan eigen ChatGPT
Google verkeert al enkele maanden in alarmfase, sinds het uitkomen van ChatGPT. Het bedrijf zou nu een aantal eigen chatbots aan het testen zijn, waaronder eentje met de merkwaardige naam Apprentice Bard of leerling-bard.
Volgens een eerder artikel in The New York Times, heeft Google-ceo Sundar Pichai een ‘code red’ uitgeroepen: het is alle hens aan dek om te zorgen dat OpenAI de kaas niet van hun brood eet. Want ChatGPT van OpenAI zou wel eens een revolutie kunnen betekenen in hoe mensen naar informatie zoeken op het internet. En Google heeft daar natuurlijk het meest bij de verliezen.
De jongste weken lekken mondjesmaat wat details over de eigen AI-plannen van Google. De nieuwssite CNBC beweert de naam te weten van een experimentele Google chatbot die misschien - of misschien ook niet - op een bepaald moment voor het publiek toegankelijk zal zijn: Apprentice Bard. Je zou aan dat systeem vragen kunnen stellen en gedetailleerde antwoorden krijgen, zoals bij ChatGPT. Maar Apprentice Bard zou wel toegang hebben tot recente gegevens op het internet, terwijl ChatGPT geen informatie van na 2021 heeft.
De Google-top heeft naar verluidt aan het eigen personeel verteld dat het bedrijf zich niet kan permitteren om overhaast te werk te gaan: de mogelijke reputatieschade als een Google chatbot foute informatie zou geven of op een andere manier zou ontsporen, is simpelweg te groot. In het verleden heeft Google al een ChatGPT-achtig systeem gedemonstreerd, LaMDA.
Naast deze Apprentice Bard chatbot test Google ook een versie van zijn zoekpagina die met vraag en antwoord werkt. Algemeen wordt verwacht dat Google in mei wat meer in zijn kaarten zal laten kijken, tijdens het jaarlijkse Google I/O evenement.
• Google-oprichters moeten ChatGPT helpen counteren
• Column De Techocraat: De toekomst van zoeken.
1 februari 2023
ChatGPT scoort onder het klasgemiddelde
Benno Wauters, leerkracht Nederlands, liet een leerling aan de slag gaan met ChatGPT. Op voorstel van die leerling, Berend, zelf. Het leverde Berend een zeer matige score op, 6,5 op 10, een punt lager dan het klasgemiddelde.

Ik hoor van steeds meer leerkrachten dat zij proberen om ChatGPT constructief in te zetten. En dat klinkt inderdaad zinvoller dan het fenomeen doodzwijgen of verbieden. Maar hoe goed is een huiswerk dat is gemaakt door ChatGPT? Erg matig, constateert leerkracht Benno Wauters. Hij is vooral streng voor een aantal anglicismen en vindt ook dat de tekst vol gemeenplaatsen staat.
• Lees het opiniestuk van Benno Wauters
Nog een opinie uit de wereld van het onderwijs:
• Jan Van Aken, leerkracht vreemde talen: ‘Ik maak me weinig illusies dat het tij nog valt te keren’.
• Hoogleraar toegepaste taalkunde Patrick Goethals noemt ChatGPT ‘De grootste intellectuele hold-up uit de geschiedenis’. Hij vreest dat Amerikaanse algoritmes het Europese academische werk zullen opslokken, parafraseren en weer uitspuwen. De academische wereld en de overheid moeten ingrijpen, vindt hij.
• ‘Alles wat ook maar iets met taalproductie te maken heeft, zal door de machine worden aangeraakt en getransformeerd’, schrijft Wannes Gyselinck in een essay over ChatGPT en literatuur.
31 januari 2023
Deepfake stemmengenerator al meteen misbruikt
Deepfake stemmen worden steeds beter. En ook steeds toegankelijker. AI-bedrijf ElevenLabs laat iedereen gratis vijf stemmen klonen, zodat je die stemmen gelijk welke tekst kunt laten uitspreken. Hoe lang zal het duren alvorens die technologie wordt misbruikt?

Strikvraag, natuurlijk! Want het antwoord is dat de technologie nu al op grote schaal wordt misbruikt, en dat gebeurde uiteraard zo goed als ogenblikkelijk. De nieuwssite Vice meldt dat op 4chan (een nogal extreme uithoek van het internet) massa’s audioclips te vinden zijn van bekende personen als Joe Rogan of Emma Watson die racistische en andere gore dingen zeggen. Zo kun je Emma Watson een fragment uit Mein Kampf horen voorlezen. Volgens Vice ‘verkent’ ElevenLabs nu manieren om dergelijk misbruik van zijn technologie aan banden te leggen.
In het verleden zou dergelijke voice cloning technologie al gebruikt zijn voor fraude, onder meer om met de stem van de CEO van een bedrijf een personeelslid op te roepen een betaling uit te voeren. De technologie wordt overigens voorlopig alleen in het Engels aangeboden.
ElevenLabs is geen vertrouwde naam, maar het bedrijf zou zijn opgericht door Piotr Dabkowski, een oudgediende van Google, en Mati Staniszewksi van Palantir. Het is maar één van de vele bedrijfjes die dezer dagen probeert mee te profiteren van de grote aandacht die generatieve AI momenteel krijgt bij de media (wij, dus) en het publiek (u, dus).
Zijn dergelijke bedrijven aan een overhaaste en gevaarlijke race begonnen? Die vraag wordt steeds nadrukkelijker gesteld.
31 januari 2023
Kan ChatGPT mensen met beperking helpen?
Marketing-tekstjes en melige gedichten schrijven, oké, maar doet ChatGPT ook iets nuttig? Lezer Dirk Delbaere vertelt ons dat hij de slimme chatbot aan het inzetten om de vragen te beantwoorden van mensen met een verstandelijke beperking.
Delbaere werkt bij Voluit vzw, en heeft daar een webapplicatie ontwikkeld die mensen in staat stelt om te praten met ChatGPT. Daarvoor moet een vraag worden omzet van spraak naar tekst, en het antwoord van tekst naar spraak. ‘Hierdoor kunnen personen met een verstandelijke beperking eenvoudig vragen stellen en antwoorden ontvangen, zonder dat ze moeten kunnen lezen of schrijven’, schrijft Delbaere.
‘Met deze applicatie kunnen ze hun vraag inspreken en met één klik op een knop het antwoord beluisteren. Zo willen we bijdragen aan meer inclusiviteit en gelijke kansen, het biedt personen met een verstandelijke beperking de mogelijkheid om informatie en antwoorden op vragen te verkrijgen die ze anders niet zouden kunnen opzoeken.
Deze applicatie is een onderdeel van Praatplaat (praatplaat.be), een website/applicatie waar informatie wordt aangeboden die wordt voorgelezen als je er op klikt.’ Slechts een deel van de site is toegankelijk voor het publiek. Die is in de eerste plaats bedoeld voor de cliënten van Voluit vzw.
‘Op dit ogenblik is het ChatGPT-systeem op Praatplaat enkel te gebruiken door de mensen van Voluit vzw. Aangezien er kosten verbonden zijn aan het gebruik van ChatGPT in een applicatie willen we dit eerst intern uitproberen. We hopen verder te kunnen gaan met het verbeteren en uitbreiden van de applicatie, zodat nog meer mensen kunnen profiteren van de voordelen die deze biedt.’
Ook een opmerkelijke toepassing gezien van generatieve AI of, nog beter, zelf gemaakt? Mail ons!
30 januari 2023
Hoe ChatGPT onze jobs verandert
Hoe is dat, ChatGPT gebruiken op kantoor? De meeste mensen die reageerden op onze oproep om daarover te vertellen, willen niet meer zonder. Afwachten of u er straks hetzelfde over denkt.

De meeste van ons hebben al even met ChatGPT gespeeld. U niet? Doe het vandaag nog, trek naar chat.openai.com en maak een gratis account aan. En vorm u een mening.
Oh ja, en een waarschuwing: download geen app die zegt dat hij ChatGPT is. Zo staan er wel een dozijn in de Android App Store. Een lezer vroeg mij, welke de echte is. Het antwoord: geen enkele! Er is geen ChatGPT app. Ze zijn allemaal vals en potentieel gevaarlijk. ChatGPT is op dit moment een website en niets anders. Oudere versies van de GPT-technologie zijn wel op verschillende manieren toegankelijk.
Hoe dan ook, de marketing-professionals waar ik de afgelopen dagen mee belde en mailde, die waren unaniem: ChatGPT maakt je stukken productiever. Maar is dat wel altijd goed nieuws?
ChatGPT neemt ‘routinetaken’ van je over, is een cliché dat ik geregeld hoor. Zo gaat dat wel vaker: zodra blijkt dat de computer één van onze taken ook aankan, noemen we het een ‘routineklus’ waar we eindelijk vanaf zijn. Zodat we meer tijd overhouden voor taken met meer ‘toegevoegde waarde’. Maar wie zou er een jaar geleden hebben beweerd dat het schrijven van teksten voor een copywriter een saaie routineklus is? Of het doen van marktonderzoek, voor een marktonderzoeker?
Bent u blij met ChatGPT, of (ook) een beetje bezorgd over wat het met uw job gaat doen? Mail ons!
29 januari 2023
Een ChatGPT of Dall-E voor muziek? Google heeft het!
Beschrijf in tekst wat voor muziek je wilt horen, bijvoorbeeld ‘a calming violin melody backed by a distorted guitar riff’, en MusicLM van Google maakt een audiofragment aan. Het werkt dus precies zoals de beeldgeneratoren Dall-E en Stable Diffusion, maar dan voor muziek.
MusicLM is niet de eerste poging in deze richting. Maar de geluidskwaliteit is wel verbluffend – zeker als je in gedachten houdt dat er geen muzikanten of muziekinstrumenten aan te pas komen.
Hier kunt u ‘composities’ van MusicLM beluisteren:
https://google-research.github.io/seanet/musiclm/examples/
Het slechte nieuws: u kunt MusicLM niet zelf uitproberen. Terwijl OpenAI vorig jaar Dall-E en ChatGPT met de heel wereld deelde, houdt Google zijn gelijkaardige technologie – respectievelijk de beeldgenerator Imagen en de tekstgenerator LaMDA – achter gesloten deuren. Google is namelijk bezorgd over mogelijke reputatieschade als de systemen zouden ontsporen. OpenAI maakt zich daar duidelijk minder zorgen over, en is zo de voorbije maanden met alle aandacht gaan lopen.
Muziek die ‘geschreven’ wordt door de computer, is een ouder idee dan u misschien denkt – AI-pionier Ray Kurweil schreef als tiener in de jaren ’60 al een programma dat muziekpartituren genereerde. Maar meestal komen er menselijke muzikanten aan te pas om de suggesties van de machine uit te voeren. MusicLM genereert geen patroon van noten en akkoorden die dan met echte of digitale instrumenten kunnen worden uitgevoerd, het maakt vanuit het niets een audiogolf. Ook dat is al eerder vertoond, onder meer in Riffusion. Maar de geluidskwaliteit is meestal ondermaats. De output van MusicLM, daarentegen, klinkt niet onaardig. Zeker voor elektronische instrumentale muziek is het resultaat bij momenten behoorlijk overtuigend - maar oordeel vooral zelf. Dat kan omdat het systeem is getraind op 270.000 uren muziek. Volgens de maker van MusicLM is hun systeem ook in staat om zich te baseren op een melodie die je het systeem voorzingt. Het zou die melodie dan kunnen uitwerken in een muziekstijl naar keuze.
29 januari 2023
Aandelenkoers Buzzfeed verdriedubbelt na aankondiging AI-gestuurde content
De aandelenkoers van het Amerikaanse mediabedrijf Buzzfeed is sterk gestegen na het nieuws dat het bedrijf wil samenwerken met OpenAI, het moederbedrijf van de online tekstgenerator ChatGPT.
In een memo aan de medewerkers van Buzzfeed zei ceo Jonah Peretti dat artificiële intelligentie (AI) in de loop van de komende jaren de toekomst van de digitale media mee zal definiëren. Het bedrijf maakt zo duidelijk dat het de leiding wil nemen op het vlak van AI-gestuurde content. Met behulp van de technologie waarop de virale chatbot ChatGPT gebaseerd is, willen ze in februari al hun bekende quizzen verrijken. Wat vonden beleggers daarvan? Zij vonden het fantastisch nieuws.
Lees het artikel van Doreen Hendrikx >
27 januari 2023
ChatGPT heeft intussen een MBA én een rechtendiploma op zak
Eerder deze week hoorden we dat ChatGPT een examen Rechten van de Universiteit van Minnesota met behoorlijk succes had afgelegd. Intussen blijft de slimme chatbot van OpenAI de diploma’s binnenrijven.
Aan de Universiteit van Pennsylvania hebben ze inmiddels ook hun examenvragen voorgelegd aan ChatGPT, dit keer voor een cursus business management. En terwijl de chatbot zijn examens rechten afsloot met een ‘C+’ score, haalde het dit keer een hogere ‘B tot B-’. volgens een professor van de Wharton School of Business aan de Universiteit van Pennsylvania, deed ChatGPT het uitermate goed in het beantwoorden van vragen over operationeel beheer en procesanalyse, maar maakte het verbazend domme rekenfouten. Overigens, zoals verschillende lezers ons helemaal terecht signaleerden: nee, ChatGPT heeft geen diploma’s ‘op zak’ zoals ik in de titel suggereerde. Sterker nog: het heeft geen zak. Het heeft alleen een aantal examenvragen beantwoord en die zijn door mensen beoordeeld.
26 januari 2023
Europese wet is niet klaar voor ChatGPT

Het Europees Parlement legt de laatste hand aan de AI Act, die Europeanen moet toelaten om veilig artificiële intelligentie te ontwikkelen en te gebruiken. Maar de tekst houdt geen rekening met het opduiken van ChatGPT. Al kan dat misschien nog worden rechtgetrokken.
21 januari 2023
Iedereen praat erover, maar wat kunt u nu precies doen met ChatGPT? Acht tips

ChatGPT is een online dienst van OpenAI, die op dit moment gratis wordt aangeboden en aangekondigd wordt als een geduchte concurrent voor Google. Maar wat kunt u ermee doen? Wij laten zien hoe ChatGPT u vandaag al kan helpen.
21 januari 2023
AI-kenner Laurent Sorber: ‘Verschilt wat wij doen zo veel van wat ChatGPT doet? Misschien niet’

Minder dan twee maanden geleden werd ChatGPT op de wereld losgelaten. Volgens kenner Laurent Sorber beleeft AI daarmee haar ‘iPhone-moment’. ‘De eerste keer dat ik het gebruikte, was ik verbluft.’
19 januari 2023
Kenianen trainden ChatGPT voor hongerloon
ChatGPT beantwoordt uw vragen, schrijft uw verhandelingen en ontwerpt uw marketingplan. Maar om dit geavanceerde AI-systeem gebruiksklaar te krijgen, werden laagbetaalde Afrikaanse werknemers ingeschakeld, achterhaalde Time.
ChatGPT is een AI-systeem gebouwd door OpenAI. Het is gebaseerd op een eerder systeem, GPT-3, dat in de zomer van 2020 werd uitgebracht. GPT-3 kon ook al verbazend coherente teksten schrijven, en gedichten en stukken programmacode. Maar het kampte met een groot probleem. GPT-3 was getraind door het te ‘voeden’ met een massale hoeveelheid tekst (45 terabytes) die van het internet werd gehaald. Bij dat trainingsmateriaal zat ook heel wat twijfelachtige inhoud. Als gevolg daarvan kon GPT-3 soms onverhoeds racistische of seksistische ideeën spuien.
ChatGPT heeft dat probleem veel minder. En dat komt vooral omdat OpenAI het systeem heeft getraind door de antwoorden die het genereert, te laten beoordelen door mensen. Zo ‘leerde’ het systeem welke antwoorden wenselijk zijn en welke niet. Dat OpenAI op die manier te werk was gegaan, is geen geheim. Maar wat OpenAI er niet bij had verteld, is hoe het dat precies aanpakte en wie het daarvoor had ingehuurd.
1,32 dollar per uur
Volgens het Amerikaanse tijdschrift Time werd een belangrijk deel van het werk gedaan door Sama, een bedrijf uit San Francisco. Dat bedrijf zou vanaf november 2021 mensen in Kenia hebben ingezet om tienduizenden tekstfragmenten te beoordelen. Daar zaten fragmenten bij met beschrijvingen van moord, marteling, zelfdoding en kindermisbruik. De Kenianen kregen volgens Time tussen de 1,32 en de 2 dollar per uur.
Dat geavanceerde AI-systemen voor een flink stuk steunen op repetitief werk door laagbetaalde arbeiders, is geen nieuw fenomeen. De Australische onderzoekster Kate Crawford schreef er in 2021, in haar boek Atlas of AI, al uitgebreid over. Ze beschrijft de rol van zogenoemde ‘clickworkers’: laagbetaalde arbeidskrachten die, via systemen als Mechanical Turk, met elkaar concurreren om repetitieve computertaken zo snel en goed mogelijk uit te voeren.
Die clickworkers spelen al jaren een belangrijke rol in het trainen van AI-systemen, bijvoorbeeld door het labelen van het trainingsmateriaal. Een AI-systeem leert bijvoorbeeld een kat van een hond onderscheiden door te worden gevoed met duizenden foto’s van katten en honden. Clickworkers hebben dan vaak die foto’s eerst van het juiste etiket voorzien.
14 januari 2023
We leven in een nieuw tijdperk, dat van ‘generatieve AI’

Dall-E doet illustrators huiveren, ChatGPT leerkrachten en journalisten. Tech-watchers hebben de mond vol van ‘generatieve artificiële intelligentie’, zoals de nog vrij nieuwe term luidt. Maar wat is dat eigenlijk, waar komt het plots vandaan en hoe zal het ons leven veranderen?
14 januari 2023
Binnenkort zoekt u op een totaal andere manier informatie op het internet
Het internet staat op het punt om ingrijpend te veranderen. De basismechanismen gaan op de schop. Wat komt er in de plaats? Tja, daar hebben we nog niet zo’n goed zicht op. Een heel belangrijke (maar niet de enige) factor is de pijlsnelle opmars van generatieve AI, de verzamelnaam voor tekstgeneratoren als ChatGPT en beeldgeneratoren als Dall-E. Ik schreef het onlangs al: de doorbraak van generatieve AI is een sleutelmoment zoals we dat één of hooguit twee keer per decennium meemaken.
Eén ding dat duidelijk totaal zal veranderen, is hoe we informatie zoeken en vinden op het internet. ChatGPT is daarvoor simpelweg beter dan Google. Stel een vraag aan Google, en je krijgt een lijst met internetadressen waar tekst staat die misschien het antwoord op die vraag bevat. Stel een vraag aan ChatGPT, en je krijgt een antwoord. Google, het bedrijf dat het internet twintig jaar lang heeft gedomineerd, is dit jaar te pakken. Het bedrijf zelf weet het, Microsoft weet het, iedereen weet het.
9 december 2022
Iets schrijven? Dat doet uw computer wel in uw plaats
Artificiële intelligentie is al jarenlang een evergreen in onze wetenschaps- en technologiepodcast Bits & Atomen. Maar toen ChatGPT eind vorig jaar aan de deur klopte, viel de mond van Dominique Deckmyn toch wel even open. Beluister in deze podcast hoe zijn eerste ervaringen met ChatGPT waren.