De vraag naar woonkredieten daalde in het vierde kwartaal van 2022 met een kwart. De duurdere rente eiste zijn tol. Toch is er over het hele jaar 2022 nog sprake van een record op het vlak van ontleende bedragen.
Of en wanneer het record uit 2022 terugkomt, is moeilijk te zeggen. De stijgende rente en de energiecrisis die vooral in de zomer ongewone vormen aannam, eist zijn tol. Toch valt op dat de vraag naar woonkredieten al sinds het derde kwartaal van 2021 onder druk staat, ook al was dat nog een goed jaar voor de woningmarkt. Tussen een vraag naar het woonkrediet en de effectieve verstrekking ervan zit een belangrijk tijdsverschil.
De terugval van de markt van woonkredieten in 2022 blijkt vooral uit het aantal kredietaanvragen. Die lagen het afgelopen jaar 14 procent lager dan in 2021. De daling was het meest uitgesproken in het vierde kwartaal, toen de vraag met een kwart terugviel.
In verstrekte bedragen is er wel nog een stijging van 3 procent, goed voor een record. Het gaat om 43 miljard, verdeeld over 255.000 woonkredieten. Het aantal verstrekte woonkredieten toonde wel een daling met 5 procent. Die daling was overal zichtbaar: bij wie een huis kocht, wie wilde bouwen of voor wie renoveerde.
Huizenmarkt koelt af
Dat er dan toch nog in ontleend bedrag sprake is van een record, is omdat huizenjagers meer geld leenden bij de aankoop. Een toename van 10 procent. Opvallend: er was wel een daling voor wie ging bouwen of renoveren.
Dat de huizenmarkt afkoelt, was in het vierde kwartaal goed zichtbaar. De kredietaanvragen daalden zowel in aantal als inzake bedrag met vrijwel een kwart. De stijgende rente uit zich ook in een andere statistiek: de markt van herfinancieringen klapte in elkaar met een daling van het aantal vragen naar financiering met 62 procent.
Opvallend is dat in het vierde kwartaal mensen minder leenden voor de aankoop met verbouwing. Voor aankoop zonder verbouwing was er een lichte daling. Huizenjagers ontleenden gemiddeld 194.000 euro bij de aankoop van een huis.
De daling van de ontleende bedragen betekent dat de betaalbaarheid van vastgoed afneemt. Door de duurdere rente stijgt de maandelijkse financiële last. De meeste kopers bleven kiezen voor een tarief met vaste rente.
Ook het aantal verstrekte kredieten in het vierde kwartaal, wat voor een groot stuk de weerspiegeling is van eerdere aanvragen in het derde kwartaal, daalde zowel in aantal en bedrag. Samengevat blijkt dat de tweede jaarhelft de ommekeer inluidde, een ommekeer die in het vierde kwartaal aan snelheid won.
Over de hele tweede jaarhelft werd er 4 procent minder krediet verleend dan in de tweede helft van 2021. De energieprijzen vallen ondertussen wat terug maar de Europese Centrale Bank (ECB) gaat voorlopig nog door met het duurder maken van geld. De depositorente van de ECB zou medio dit jaar pieken. Het verder verloop hangt af van de strijd tegen inflatie.
