Het is een terugkerend fenomeen, vooral in Brussel. Telkens als betogers, manifestanten of feestvierders door de straten van de hoofdstad trekken, maken relschoppers of ‘casseurs’ van de gelegenheid ­gebruik om de confrontatie aan te gaan met de politiediensten, ruiten in te slaan en auto’s in brand te steken. Het gaat vaak om dezelfde jongeren die alleen maar keet willen schoppen en in de clinch willen gaan met de ordehandhavers.

Burgemeester van Brussel ­Philippe Close (PS) vroeg daarom al eerder meer wettelijke middelen om te kunnen optreden. Vandaag kan de burgemeester wel preventief een administratief betogingsverbod opleggen, maar alleen voor een beperkte periode en op zijn grondgebied.

Een wetsontwerp van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD), dat de federale regering vrijdag goedkeurde, breidt dat uit: Justitie kan een ­gerechtelijk betogingsverbod opleggen als iemand voor de rechtbank moet verschijnen na bal­dadigheden tijdens een betoging. Het verbod geldt voor maximaal drie jaar, voor het hele land en kan door elke politieagent gecontroleerd worden. Wie het verbod overtreedt, kan opnieuw voor de rechter gebracht worden.

Recht op betogen

Van Quickenborne beseft dat de ingreep niet vanzelfsprekend is en dat het recht op betogen en de vrijheid van meningsuiting niet in het gedrang mogen komen. Maar volgens hem ondermijnen net de ‘casseurs’ het recht op protest van de betogers die het wel vreedzaam houden.

‘Zij zijn alleen uit op keet schoppen en de confrontatie aangaan met de ordediensten’ zegt Van Quickenborne, en hij wijst meteen op de verantwoordelijkheid van de gewesten: ‘Dit gedrag duidt op een breder maatschappelijk probleem, waarbij Justitie maar kan optreden als er strafbare feiten zijn gepleegd en bewezen. Alle relevante partners zullen zich moeten ­inspannen om deze spiraal van ­geweld te doorbreken.’

Het wetsontwerp moet nu nog naar de Raad van State, die zich moet uitspreken of de regeling niet in strijd is met het recht op betogen. Burgemeester Close reageert alvast tevreden. ‘Deze maatregel houdt een goed evenwicht tussen het recht op betogen en het bewaren van de openbare orde’, vindt hij. ‘Na verschillende incidenten, vooral tijdens de coronabetogingen, moesten we wel optreden.’