Minister van Justitie Vincent Van Qui­ckenborne (Open VLD) heeft een wetsontwerp klaar dat het mogelijk moet maken om zittingen in de rechtbank, zowel burgerlijk als strafrechtelijk, digitaal te laten plaatsvinden. ‘We willen de klassieke zittingen niet afschaffen, maar videoconferenties zijn een handig hulpmiddel om effi­ciënter te werken en verhogen de toegankelijkheid van Justitie’, zegt de minister. Het moet leiden tot meer flexibi­liteit en minder onnodige verplaatsingen. De ministerraad buigt zich vandaag over het ontwerp.

   • Processen Sky ECC lopen vast door oude software

Een digitale of hybride zitting zal alleen mogelijk zijn met toestemming van de rechter. Alle partijen in de zaak moeten ook individueel en vrijwillig beslissen of ze fysiek of digitaal aanwezig zullen zijn. Alleen een pandemie of een uitzonderlijk gevaarlijk daderprofiel kunnen een digitale zitting afdwingen. Een videoconferentie is dan weer niet mogelijk bij de eerste zitting na een aanhouding. De rechter zal een beklaagde dus minstens één keer in het echt moeten zien.

Eén onlineplatform

De demarche kadert in een bredere poging om Justitie de 21ste eeuw in te loodsen. Digitale zittingen maken het ­mogelijk om mensen met een beperkte mobiliteit deel te ­laten nemen. Gehoopt wordt dat bijeenkomsten voor puur procedurele aangelegenheden sneller afgehandeld kunnen worden.

   • Databank met alle vonnissen en arresten in 2023

Tijdens de pandemie waren videozittingen al bij uitzondering mogelijk. Sommige rechtbanken maakten er bovendien al langer gebruik van. Maar eerdere wetgeving, uit 2016, werd twee jaar later vernietigd door het Grondwettelijk Hof. Van Quickenborne hoopt nu op een nieuwe doorstart.

En het blijft niet bij woorden. De afgelopen maanden werden 115 videokits uit­gedeeld in de verschillende ­hoven en rechtbanken. Ook ­gebruikt justitie ondertussen overal hetzelfde onlineplatform, Microsoft Teams. Daardoor zou iedere rechtbank van eerste aanleg vandaag in staat moeten zijn om ook zittingen online te laten plaatsvinden.