‘Op de weg naar Luik zijn we twee keer moeten uitstappen aan een tankstation. Na de tweede stop is onze bus onder politiebegeleiding voortgereden naar het stadion. Ik vind dat niet meer normaal’, zegt Mathias Haesaerts. Als trouwe Anderlecht-supporter stapte hij afgelopen zondag op een supportersbus voor de risicowedstrijd tegen Standard Luik. Op de bus voorspelden zijn medesupporters al dat de wedstrijd zou worden stilgelegd met een forfait in hun nadeel. Ze kregen gelijk.

‘Ik zat bij de rustige supporters in het uitvak, met boven ons de harde kern’, legt Haesaerts uit. ‘Na het derde doelpunt voor Standard is het ontploft. Op de beelden zie je hoe supporters pyrotechnisch materiaal op het veld gooien, maar wat je niet ziet, is hoe mannen stoelen kapot stampen en in het rond smijten. Achteraf gezien vraag ik me af waarom ik er niet tegen ben opgekomen, maar ik was bang om zo’n stoel in mijn gezicht te krijgen.’

Wijzen naar elkaar

Nadat de wedstrijd was stilgelegd, ontstonden er rellen in en rond het stadion. Rivaliserende supporters schoten vuurpijlen op elkaar af en gingen met mekaar op de vuist. Twintig fans en drie politieagenten raakten gewond. ‘Ik voelde me niet veilig en ben me als een van de enigen in de bus gaan verschansen’, zegt Haesaerts. ‘Het heeft nog twee uur geduurd voor we konden vertrekken.’

Een belangrijke vraag is hoe de vuurpijlen het stadion binnenraken. Stewards voeren een oppervlakkige fouille uit, maar zijn niet gemachtigd op intieme plaatsen te fouilleren (zoals aan ondergoed). Daarnaast schort het ook aan de naleving van de stadionverboden. Op de meeste plaatsen is er geen identiteitscontrole, waardoor supporters met een stadionverbod toch op wedstrijden binnenraken.

Clubs wijzen vaak naar elkaar. De thuisspelende ploeg is verantwoordelijk voor de veiligheid rond het stadion, de uitspelende ploeg zet stewards in om de bezoekende supporters te controleren. ‘Fans zijn de grootste inkomstenbron voor clubs. Door mensen te weren, snoeien ze ook in hun inkomsten’, zegt Inge Derom, professor sportmanagement aan de VUB. ‘Dat kan een van de redenen zijn dat clubs onvoldoende initiatief nemen om de hooligans op te sporen en uit te sluiten.’

Tickets op naam

Lorin Parys, ceo van de Pro League, zegt dat een nieuw veiligheidsplan het fouille-probleem zal aanpakken. ‘Bij risicomatchen zoals afgelopen zondag zullen we inzetten op strengere fouilleringen door stewards en politie. Als supporters een kaartje kopen, zouden ze niet de bedenking mogen maken: zullen we veilig zijn of niet?’

Het plan, dat in het begin van dit seizoen in werking trad, moet ook het probleem van het omzeilen van stadionverboden oplossen. Parys wil samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken de voetbalwet aanpassen, waardoor de databases van de overtreders kunnen worden gelinkt aan de ticketverkoop. De tickets zouden dan ook op naam komen te staan. Parys: ‘In tegenstelling tot vandaag wordt het ook mogelijk om bij risicomatchen de identiteit van supporters ter plaatse te controleren. Op die manier is de cirkel rond.’

Het valt op dat het geweld altijd weer oplaait rond enkele specifieke affiches. Zo werd Standard-Anderlecht al voor de tweede keer in vier jaar stopgezet. Een verbod op uitsupporters bij sommige risicomatchen kan een ultiem middel zijn, erkent Parys. ‘Niks is taboe, alles komt op tafel’, zegt hij. ‘Al zijn we voorzichtig. Zo’n verbod op uitsupporters treft ook de goedmenende fans.’

‘Beschaamd’

Hoe dan ook blijft het afwachten of een repressief beleid alleen volstaat om zware incidenten in te dijken. ‘Een top-downbeleid van de politiek en de Pro League is nodig om de straffeloosheid aan te pakken, maar er moet ook gekeken worden hoe er met positieve aspecten bottom-up vanuit de clubs kan worden gewerkt’, zegt Inge Derom.

Anderlecht-voorzitter Wouter Vandenhaute zegt zich te schamen voor ‘het gedrag van een klein deel van de supporters’. ‘Als club staan we machteloos tegenover het geweld. In de jaren 80 en 90 ging Michel Verschueren (de onlangs overleden Anderlecht-manager, red.) voor de fans staan om hen te bedaren. Maar die tijd is voorbij. De hooligans zijn beter georganiseerd dan de politie. Er zijn moderne middelen nodig om het probleem op te lossen.’