Terwijl veel mensen snakken naar een economisch lichtpuntje en hopen dat de ergste pijn stilaan achter de rug is, is de harde realiteit dat de grootste schok nog moet komen. ‘Fasten your seatbelts’ waarschuwt Johan Geeroms. ‘Er komen ongezien veel negatieve factoren samen. Die versterken elkaar én dat leidt tot een negatief domino-effect.’

De energiecrisis die hoge inflatie veroorzaakt met als gevolg hoge loonstijgingen, energie-intensieve bedrijven in Europa die daardoor in de problemen komen, een sterke dollar die de grondstoffen duurder maakt waardoor inflatie ingevoerd wordt, centraal bankiers die het geld duurder maken, bedrijven die hun facturen steeds later betalen waardoor andere bedrijven in de problemen komen, banken die bedrijfsfinanciering veel duurder maken en zelf de wanbetalingen zien toenemen. ‘Het beïnvloedt elkaar allemaal’, zegt Geeroms. En zolang de oorlog blijft duren en ook corona voor onzekerheid zorgt, wordt het niet beter.

U zegt dat dit erger wordt dan de coronacrisis, veel erger? Veeleer een zware crisis, zoals tijdens de financiële crisis?

‘Je kan het inderdaad beter met de omvang van de financiële crisis vergelijken. Tijdens corona zag je de vraag in elkaar storten omdat je niet meer kon consumeren. Daardoor steeg het spaarvermogen van de gezinnen sterk. Iedereen potte geld op. Nu zie je gezinnen worstelen om de facturen te betalen, het spaarvermogen neemt af. Maar onderschat ook niet hoe hard Europese bedrijven het te verduren krijgen.’

Europa bloedt door de oorlog, terwijl de VS belang hebben bij een lange oorlog?

‘De VS hebben er geen belang bij om de oorlog te stoppen. Hun energiesector en hun wapenindustrie floreren. Hun chemiecluster in Houston gedijt, terwijl Antwerpen, de tweede grootste chemiecluster, onder enorme druk komt. Energie-intensieve bedrijven die buiten Europa kunnen produceren, doen dat. Europa wordt door deze crisis twee keer geraakt. De sterke dollar maakt ook dat olie voor de Europeanen veel duurder wordt. De gasprijs is sowieso een Europees probleem. Europa heeft maar enkele mogelijke gasleveranciers, je zag op een bepaald ogenblik dat de gasprijzen in de VS maar één tiende waren van die in Europa.’

Energie-intensieve bedrijven in Europa staan onder grote druk, maar ook de kmo’s komen in de gevarenzone?

‘Veel zelfstandigen en kmo’s, bijvoorbeeld frituuruitbaters en bakkers, zullen verdwijnen. Ze kunnen de gestegen inputprijzen niet volledig doorrekenen en hun marge komt onder druk. Bakkers moeten het dan weer afleggen tegen het supermarktbrood. Wie zijn kosten niet kan doorrekenen, heeft een probleem. In regel hebben grote bedrijven een veel groter prijszettingsvermogen. Kmo’s zijn kwetsbaarder en daarvan hebben we er heel veel in België.’

U zegt dat de echte schok nog moet komen?

‘Er speelt een vertragingsfactor. De hoge energieprijzen bijvoorbeeld sijpelen maar met vertraging door. En wie nu nog voor de helft ingedekt is, incasseert nog maar de helft van de schok. Bovendien kan de gasschok nog erger worden. Gazprom zou bijvoorbeeld op een prijsplafond kunnen reageren met de kraan volledig dicht te draaien. Geopolitieke spanningen blijven boven de markt hangen. Die spanningen kunnen nog toenemen.’

Duurdere energie en een duurdere dollar maken dat we ook nog eens inflatie invoeren?

‘Dat is een probleem. Dat drijft dan weer de rente hoger. De Europese Centrale Bank loopt inzake rente achter op de VS, waardoor het kapitaal naar de dollar gaat. Als de ECB de rente te veel verhoogt, komen Italiaanse en Franse banken in de problemen. Je ziet op de geldmarkten de rente al stijgen en ook banken maken geld al duurder, wat slecht nieuws is voor bedrijven die moeite hebben om hun werkkapitaal te financieren?’

Bedrijven wachten zolang mogelijk met hun factuur te betalen?

‘Door de hogere kosten komen ze werkkapitaal te kort, staan hun marges onder druk en dus wachten ze zo lang mogelijk om zelf facturen te betalen. Hierdoor brengen bedrijven elkaar nog meer in de problemen. Zo ontstaat een domino-effect. Tijdens corona konden de overheden nog massaal bedrijven en gezinnen bijspringen, maar zeker in België is er een probleem. De overheidsschuld komt neer op Italiaanse toestanden. Er is aan corona en energie al veel overheidsgeld besteed. België zit aan zijn limiet.’

Bedrijven ook?

‘Veel bedrijven hebben nog belastingschulden als gevolg van betalingsuitstel tijdens corona. Het valt te vrezen dat bedrijven de schuld gaan opstapelen, inclusief de oplopende rentelast. Dat is maar een bepaalde tijd houdbaar.’

U verwacht een stijging van de faillissementen?

‘We zien dit jaar al de faillissementen in België met 39 procent stijgen, maar zitten nog onder het niveau van voor corona. We dachten tot voor kort dat komend jaar het aantal faillissementen met een kwart zou stijgen, maar komende maand komen we met nieuwe ramingen die hoger zullen liggen. Het probleem is dat de crisis op een slecht moment komt. Veel bedrijven waren nog aan het herstellen van de coronacrisis.’

Jullie zijn een kredietverzekeraar die bedrijven verzekert tegen wanbetaling. Wat ziet u op het terrein?

‘Afgelopen kwartaal zagen we de claims met 60 tot 70 procent stijgen doordat het om grote tickets gaat. Neem bijvoorbeeld een dossier als Makro Metro. Dat bedrijf wordt overgenomen en drie maanden later gaat het in concordaat. Dat is iets dat niemand zo snel na de overname had verwacht. Mijn advies aan bedrijven is om te maken dat ze inzake klanten zo gespreid mogelijk zitten. Wanbetaling van klanten is de belangrijkste oorzaak van een faillissement. Voorlopig zijn de tarieven om zich in te dekken tegen wanbetaling nog niet gestegen, maar ik verwacht wel dat ze omhoog gaan.’

Wanneer denkt u dat we over de pijngrens gaan?

‘Het vierde kwartaal van dit jaar en het eerste van volgend jaar worden heel slecht. De Duitse maakindustrie komt onder zware druk en dat zullen ook wij voelen. Hou u maar vast aan de takken van de bomen.’