Volgens het Oekraïense ministerie van Defensie heeft Rusland maandagochtend zeker 81 raketten afgevuurd op het land. Voor het eerst in maanden was Kiev daarbij een doelwit. Over heel Oekraïne vielen 11 doden. Poetin noemt de raketten vergelding voor de aanval op de Krimbrug.
Dat Rusland met vergeldingsacties zou komen na het opblazen van de Krimbrug, was te verwachten. Maar dat Kiev daarbij opnieuw gebombardeerd zou worden, komt als een verrassing. De laatste aanval op de Oekraïense hoofdstad dateert alweer van juni. Maandagochtend bracht Rusland daar met vier raketten brutaal verandering in. Populaire trekpleisters in de stad waren het doelwit. Op een haar na miste een raket de glazen voetgangersbrug aan de Vrijheidsboog van Kiev. Op beelden is te zien hoe een voetganger met de schrik vrijkomt.
Anderen hadden minder geluk. Volgens de politie van Kiev vielen er minstens vijf doden en twaalf gewonden bij de bombardementen. Het Oekraïense ministerie van Defensie spreekt van acht doden en 24 gewonden. In het geliefde Sjevtsjenkopark in het historische centrum van de stad liet een bom een smeulende krater achter naast een speeltuin. Journalisten van persagentschap Reuters zagen daar drie vrouwen op de grond liggen. De andere raketten vielen op drukke verkeerskruispunten. De timing van de aanvallen – midden in het spitsuur – doet vermoeden dat Rusland de bedoeling had om zo veel mogelijk dodelijke slachtoffers te maken.
Heel Oekraïne getroffen
Kiev was niet het enige doelwit. Behalve in het belegerde oosten van het land in Dnipro en Zaporizja, werden er ook aanvallen gemeld in de havenstad Mikolaiv en de verder van de frontlinie gelegen steden Lviv, Zhytomyr, Khmelnitski en Ternopil. Daar werd vooral infrastructuur getroffen. De Oekraïense premier Denys Sjmyhal sprak op Telegram over elf cruciale getroffen knooppunten. In Lviv, Poltava, Soemy en Ternopil is daardoor de stroom uitgevallen. Sjmyhal sloot niet uit dat er ook in andere delen van het land sprake zal zijn van problemen met water- en energiebevoorrading. Over heel het land vielen volgens de Oekraïense politie 11 doden en 60 gewonden. Door de dreiging moet het Rode Kruis zijn werking tijdelijk opschorten.
Poetin erkent vergelding
In een toespraak op de Russische staatstelevisie maakte Russische president Vladimir Poetin duidelijk dat de aanvallen op ‘militaire, communicatie- en energiedoelwitten’ vergelding zijn voor de explosies op de Krimbrug. Hoewel Kiev de aanslag nooit formeel heeft opgeëist, is het voor Poetin zo klaar als een klontje dat dit het werk was van de Oekraïense geheime diensten. De Russische president voerde de dreigementen verder op: ‘Als er nog pogingen worden ondernomen om terroristische aanslagen te plegen op ons territorium, zal het antwoord van Rusland hard zijn en overeenkomen met de dreiging die ze vormen voor de Russische Federatie. Dat lijdt geen twijfel.’
De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba, die zijn tiendaagse rondreis door Afrika vroegtijdig heeft afgebroken, riep het Westen op om niet te mee te gaan in het Russische narratief van vergelding. ‘Voor het incident met de brug regende het ook al Russische raketten boven Oekraïne’, schreef hij op Twitter.
Oekraïens president Volodimir Zelenski is er zeker van dat Rusland naast de energie-infrastructuur ook de burgers van Oekraïne wilde treffen. Dat vindt hij duidelijk blijken uit het tijdstip en de locaties van de aanvallen. ‘Ze proberen ons te vernietigen en van de kaart te vegen: ze vernietigen woningen in Zaporizja, doden mensen die op weg zijn naar het werk in Dnipro en Kiev’, zei hij op Twitter. Hij maande zijn landgenoten aan tot voorzichtigheid en vroeg hen om te schuilen.
De Oekraïense leider is meteen overgegaan tot een belronde naar zijn internationale bondgenoten. Met de Duitse bondskanselier Olaf Scholz kwam hij overeen dat de G7 een spoedbijeenkomst zal bijeenroepen. Duitsland heeft later op de dag ook vier Iris-T SLM-luchtafweersystemen aan Kiev beloofd. De eerste zou over enkele dagen al geleverd moeten worden. Frans president Emmanuel Macron beloofde eveneens extra steun.
Escalaties
Europees president Charles Michel heeft de aanvallen onomwonden ‘oorlogsmisdaden’ genoemd. Hij beloofde de zaak op tafel te leggen op de G7. Ook Josep Borrel, de Hoge Vertegenwoordiger voor het Buitenlands Beleid van de EU, en Peter Stano, woordvoerder van de Europese Commissie, hebben de aanvallen met klem veroordeeld. Moldavië heeft de Russische ambassadeur om uitleg gevraagd, nadat drie Russische raketten afgevuurd werden vanuit de Zwarte Zee en het Moldavische luchtruim hadden doorkruist. Duitsland noteert ook beschadigingen aan het gebouw waar het Duitse consulaat in betere tijden huisde.
Aan Russische kant dreigt de zaak verder te escaleren langs Wit-Rusland. Waar Loekasjenko zich voorheen afzijdig probeerde te houden, heeft de Wit-Russische president een ‘gezamenlijke taskforce’ met Rusland afgekondigd. Poetins trouwe bondgenoot beweerde dat Oekraïne aanvallen plant op zijn grondgebied. Concreet zullen meer dan 1.000 Russische soldaten gestationeerd worden in Wit-Rusland.
Zelenski reageert op aanvallen in Kiev:
