Haar atelier in Gent oogt knus en lekker vol. Tussen de half afgewerkte schilderijen vind je keramiek, textiel, zelf ontworpen maskers, dozen met boeken en spullen waaruit ze inspiratie put. De Gents-Peruviaanse kunstenares Shirley Villavicencio Pizango (1988) schildert snel en spontaan. Ze maakte de voorbije twee jaar furore met krachtige portretten en intieme stillevens. De warme kleuren, de lome rust die de geportretteerden uitstralen: ze zijn bedrieglijk. Vaak kantelt de sfeer naar vervreemding, weemoed en gemis.

Villavicencio Pizango, SVP voor de vrienden, groeide op in een dorp in het Amazonewoud. Op haar achttiende zocht ze haar ­vader op, die in Gent een nieuw gezin gesticht had. Niet bij hem vond ze een warm nest, maar bij plusouders die haar liefdevol ­opvingen. Met haar halfbroer ­Manolo ontwikkelde ze een band, die aan bod komt in werk van de jongste drie jaar. Ze vormen het onderwerp van Unfinished poetry, haar solo tijdens Art Brussels.

‘Manolo is geboren in Equatoriaal-Guinea, woont sinds zijn tweede in België en worstelde zich door zijn studieproblemen. Ik heb mij lang over hem ontfermd. Omgekeerd is hij trots op wat ik doe, hij wil niets liever dan voor mij poseren.’

‘Hoe je vrouwen afbeeldt, dat houdt mij bezig. Als trotse, zelf­bewuste mensen vooral. Niet sensueel of als exotische figuren’ Shirley Villavicencio Pizango  Schilderes

‘We waren altijd heel close. Ik weet hoe het voelt om een donkere huidskleur te hebben – hijzelf heeft er niet echt een band mee, dat maakt het ook zo moeilijk. Hij ziet zichzelf als iemand van hier, zijn kleur is zijn stigma.’

‘Daardoor, en door zijn autismespectrumstoornis, blijven mensen hem in een bepaald hokje steken. In een reeks werken schets ik zijn evolutie en maak ik ze bespreekbaar. Ik zie hem niet als anders, wel als iemand met andere mogelijkheden. Intussen heeft hij een job en is hij klaar voor de wereld, denk ik. Maar ­zoals de titel al aangeeft: Manolo is als een partituur, als onafgewerkte poëzie.’

‘Ik maakte portretten van mensen met wie ik mij identificeerde, ­welke huidskleur ze ook hebben. Pas later ontdekte ik welke boodschap daaruit spreekt. Ik vertrek van het persoonlijke en autobiografische, om zo het veelomvattende op te zoeken. Het is geen droomwereld die ik creëer, maar mijn eigen wereld. We hebben al genoeg vervormende filters, die ons een ideaalbeeld voorhouden. Ik wil de wereld niet noodzakelijk mooier maken. Hoe saai zou het zijn als we er allemaal hetzelfde uitzagen.’

‘Ook hoe je vrouwen afbeeldt, houdt mij bezig. Als trotse, zelf­bewuste mensen vooral. Niet sensueel of als exotische figuren. In Olympia behind the model verwijs ik daarnaar. Ik toon niet de ­liggende, naakte Olympia van ­Manet, maar geef, in de vorm van een zelfportret, de zwarte vrouw achter haar de hoofdrol.’

‘Ik ben een praatvaar, babbel honderduit. Maar rond mijzelf en mijn schilderijen hangt een aura van melancholie. De leegte die ik opzettelijk aanbreng, de witte vlekken: ze wijzen daarop.’

‘Mijn werk vertrekt vanuit ­intuïtie, niet vanuit een concept of theoretische scholing. Titels ­geven een extra lading: achter het vrolijke gaat vaak iets heel anders schuil. Het linkt mij met de Europese kunst in het algemeen en de Belgische kunst in het bijzonder, dat spel met taal en betekenis.’

‘Ik ben nu vijf jaar bezig, maar ik wou al kunstenaar worden rond mijn twaalfde. De maatschappij in Peru laat dat niet toe: je toekomst wordt bepaald door je ­familie, en die zien je liever als dokter of advocaat. Pas in België, eerst aan het Kask en daarna aan het Hisk, heb ik voluit kunnen kiezen voor een kunstopleiding.’

‘Ik voel verwantschap met Picasso en Matisse. Ze overstijgen de ­regeltjes van de schilderkunst. Bij hen is de realiteit niet per se realistisch. Hoe je met een paar penseeltrekken een nieuwe wereld kan creëren: dat heb ik van hen geleerd.

‘Ik speel ook graag met de ­dunne lijn tussen schilderen en tekenen, met het aanwezige en het afwezige. Die dubbelheid zoek ik op, in de hoop dat iedereen ze op zijn manier invult. Afhankelijk van je achtergrond en cultuur zie je iets anders in mijn werk.’

‘Ik heb nu drie galeries, één in ­Lima, één in Los Angeles en één in Antwerpen. Ik dank veel aan Yasmine Geukens en Marie-Paule De Vil, mijn Antwerpse galeristen die mij vanaf het begin steunden. Ze gunnen mij tijd en rust, zetten mij niet onder druk.’

‘Die druk leg ik mezelf trouwens op, want ik wil een nog ­betere kunstenaar worden. Die gedachte is de motor van mijn gedrevenheid, en al lijkt het tegenstrijdig: werken ontspant me ook. Stoppen met schilderen of creëren komt nooit bij mij op.’

‘Het creëren van personages die naar mij kijken, naar hoe ik in mijn atelier bezig zijn: het is duidelijk een mix van tradities en stijlen. De dualiteit is mijn diepere thema, denk ik. Ik bevind mij op een lijn tussen twee culturen. Ze is in beweging: ik verwerf een nieuwe cultuur en verlies geleidelijk mijn oude. Maar ik zal nooit de Belgische cultuur ten gronde snappen.’

‘Er zijn ook zijpaden. Ik experimenteer nu volop met vazen, ­tegels, met textiel, probeer andere technieken uit. Maar mijn liefde voor de mens en zijn verhalen, voor het anders zijn: dat intrigeert mij nog het meest. Zolang mensen mij boeien, ga ik blijven schilderen en blijven evolueren.’

Shirley Villavicencio Pizango stelt tentoon op de stand van Geukens & De Vil, op de site van Tour & Taxis (28/4-1/5). Het boek Dark empathy is uit bij Posture Editions.