waarom
Waarom we moeten weten dat Händel en co. een donkere kant hebben
Bijloke
‘Gezocht’, staat boven mugshots van componisten als Henry Purcell, Georg Friedrich Händel, Carlo Gesualdo en Claude Debussy op de website van Muziekcentrum De Bijloke in Gent. De heren worden geviseerd vanwege seksisme, slavenhandel, moord en racisme. Het is wat provocatief, en dat is ook de bedoeling. De affiches kondigen een minifestival aan dat deze zondag plaatsvindt: met het programma Bad composers wil De Bijloke het tijdloze aura in vraag stellen dat rond veel klassiekemuziekwerken hangt. Het muziekhuis wil nadenken over de omstandigheden waarin die werken tot stand zijn gekomen en de tijdgeest die erin meezingt. Want net zomin als andere kunstvormen wordt klassieke muziek gecreëerd in een cultureel en maatschappelijk vacuüm. ‘Ook klassieke muziek is beladen met opvattingen uit het verleden, die soms clashen met denkbeelden van vandaag en die ethische vragen opwerpen’, zegt programmator Maarten Quanten. ‘Concertzalen brengen voortdurend muziek uit andere tijden op het podium, maar welk frame bieden we mensen om ernaar te luisteren en hoe beïnvloedt dat onze interpretatie en luisterervaring? In opera is het veel gewoner dat denkbeelden worden getransponeerd naar deze tijd, in andere klassieke muziek gebeurt dat minder. Componisten als Claude Debussy, Maurice Ravel en Francis Poulenc verwijzen in hun muziek naar andere culturen dan de Europese, maar doen dat soms op een stereotyperende manier. Debussy eigende zich in Golliwogg’s cakewalk elementen uit de ragtime toe en linkte ze aan de golliwogg – poppen gemodelleerd naar karikaturale voorstellingen van zwarte Amerikanen.’