Ik zie dat iemand wordt lastiggevallen, wat kan ik doen?

Het regende de laatste dagen getuigenissen van vrouwen die werden lastiggevallen op het openbaar vervoer. Hoe reageer je als omstaander? ‘Je kan altijd iets doen.’

Voor veel vrouwen is een treinwagon of een bus een beklemmende omgeving, waarin ze ongewenst aangesproken of zelfs aangeraakt kunnen worden. Omstaanders kunnen helpen. ‘Zelfs gewoon in dezelfde wagon blijven kan al helpen’, stelt Julia Day, beleidsmedewerker bij Sensoa. De meest effectieve manieren om als omstaander te helpen vatte Sensoa samen onder de vijf zogenaamde A’s.

AANWEZIG BLIJVEN

Het is niet altijd gemakkelijk om een situatie goed in te schatten. Maar dan is ‘aanwezig blijven een goed idee’, aldus Day. Niet alleen kan dat een mentale steun zijn voor een slachtoffer, maar de situatie kan erdoor minder snel en extreem escaleren.

ANDEREN BETREKKEN

‘Als dat kan, is het een goed idee anderen te betrekken’, zegt Day. Op het openbaar vervoer kan dat een treinconducteur, buschauffeur, personeel van Securail - die aanwezig zijn in de stations - zijn. Maar ook medepassagiers kunnen helpen.

AFLEIDEN

Door je direct te richten tot de persoon die wordt lastiggevallen, kom je op een subtiele manier tussen. Praat niet over de intimidatie, maar eender welk ander onderwerp. Day: ‘Doe bijvoorbeeld alsof je niet weet wat de volgende halte is. Of mors “per ongeluk” een drankje.’

AFZONDEREN

Probeer het slachtoffer af te zonderen, en te weten te komen wat zij/hij wil of nodig heeft. Day: ‘Als je met twee bent, kan je bijvoorbeeld afspreken dat jij de persoon die iemand lastig valt, probeert af te leiden, terwijl iemand anders hulp gaat halen. Probeer op dat moment erachter te komen of de persoon die wordt lastiggevallen bijvoorbeeld graag wil dat je de politie verwittigt.’

AANSPREKEN

Je kan de persoon ook rechtstreeks aanspreken op zijn gedrag. ‘Hierbij is het belangrijk dat je de situatie eerst probeert in te schatten’, waarschuwt Day. Probeer oogcontact te maken met de persoon die wordt lastig gevallen. Kan de situatie snel escaleren? Lijkt de persoon agressief? Dan is rechtstreeks aanspreken misschien niet de beste methode, stelt Day: ‘Maar als je denkt dat het wel kan, dan hou je het best zo kort mogelijk. Ga niet in debat. Benoem het type van intimidatie uitdrukkelijk.’