De nieuwe Nederlandse regering die volgende week uit de startblokken schiet, heeft er meteen een hoofdpijndossier bij: de gas­winning in Groningen. Vier jaar ­geleden beloofde de regering dat de gaskraan definitief dicht­gedraaid zou worden. Halverwege 2022 zou het laatste gas opgepompt worden, zei de toenmalige minister van Economische Zaken, Eric Wiebes. Tenminste als het niet extreem koud zou worden.

De veelgeplaagde Groningers hoopten dat daardoor stilaan een einde zou komen aan de aard­bevingen. Hun belangrijkste ­bekommernis was voortaan de uitbetaling van de schadevergoe­dingen en het versterken van huizen die in de loop der jaren beschadigd waren geraakt, wat niet altijd van een leien dakje loopt.

Maar donderdag kregen ze weer een koude douche. Wiebes’ opvolger, Stef Blok, schreef een brief aan de Tweede Kamer waarin hij waarschuwt voor enkele kinken in de kabel, waardoor de gaskraan dit jaar waarschijnlijk niet dicht kan. Meer zelfs: er zal opnieuw meer gas opgepompt moeten worden.

Tegenvaller

Volgens Blok zijn er twee problemen. Als in Groningen geen gas meer wordt opgepompt, zal Nederland meer gas uit het buitenland moeten invoeren, maar dat kan niet ­zomaar doorgestuurd worden naar de huishoudens. Het gas uit Groningen is laagcalorisch, gas uit het buitenland hoogcalorisch. Het geïmporteerde gas moet dus ­omgezet worden om het geschikt te maken voor huishoudelijk ­gebruik. Daarvoor wordt een stikstoffabriek gebouwd, maar door corona loopt de bouw vertraging op en dus zal er langer Nederlands gas nodig zijn.

Bovendien heeft Nederland een langdurig gascontract met Duitsland. Vijf miljoen gezinnen in het noorden en westen van Duitsland draaien op Nederlands gas. Duitsland is bezig hen van ander gas te voorzien, maar die ­omschakeling loopt niet zoals verwacht. De Duitsers hadden gehoopt dat ze dankzij energiebesparende maatregelen minder gas nodig zouden hebben, maar dat valt tegen. Bovendien zijn ze om milieuredenen gestopt met hun gaswinning in het Duitse deel van de Waddenzee.

‘De nieuwe staatssecretaris Hans Vijlbrief, aangesteld voor de afhandeling van de aardbevings­schade, moet direct in actie komen. Dit is onacceptabel’ Henk Nijboer

Het gevolg is dat ze nu bij Nederland komen aankloppen voor extra gas, omdat het contract nog loopt. Tot 2030 kan Nederland niet ­anders dan de vraag honoreren. Waarschijnlijk zal er daardoor dit jaar dubbel zoveel gas opgepompt moeten worden dan was gepland. In zijn brief zegt minister Blok dat hij begrijpt dat dat voor veel Groningers ‘een tegenvaller is’, maar hij beklemtoont dat het nieuwe kabinet de ambitie heeft de gaswinning dit jaar te stoppen. Dat staat inderdaad in het regeerakkoord.

Boosheid overheerst

Maar daar nemen de Groningers geen genoegen mee. Zij zijn boos. Vooral het feit dat Duitsland plots extra gas vraagt, kan er bij velen niet in. Ook in de Tweede Kamer overheerst boosheid. De oppositiepartijen grijpen het nieuws aan om de nieuwe regering meteen in de hoek te dringen. ‘Het kabinet liet de afspraken met Duitsland op zijn beloop. De nieuwe staatssecretaris Hans Vijlbrief – hij is speciaal aangesteld voor de afhandeling van de aardbevingsschade – heeft heel wat uit te leggen en moet direct in actie komen. Dit is onacceptabel’, zei PvdA-Kamerlid Henk Nijboer.

• Aardgasvrij Nederland blijft voorlopig een verre droom

Ook SP-Kamerlid Sandra ­Beckerman vindt het pijnlijk dat de gaskraan open moet om te kunnen leveren aan Duitsland. Extra pijnlijk is dat Blok in zijn brief niets zegt over wat de regering voor Groningen gaat doen. ‘Niet één woord over schadeafhandeling, niet één woord over versterking, niet één woord over compensatie.’

Het nieuws komt bovendien op een slecht moment. De voorbije maanden waren er in de regio opnieuw meer bevingen. Die waren voorspeld, maar drukken de Groningers weer met de neus op de feiten: zij zullen de gevolgen van de decennialange gaswinning nog ­jaren blijven ­voelen.