Het Servische lagerhuis heeft gestemd om de Servische Republiek terug te trekken uit de drie belangrijkste instellingen die Bosnië en Herzegovina samenhouden. Het hogerhuis moet de niet-bindende motie nog goedkeuren, maar een secessie komt zo dreigend dichtbij.
Met de motie is overeengekomen dat de Servische Republiek zich zal beginnen terug te trekken uit de drie belangrijkste instellingen in Bosnië en Herzegovina: het leger, de hoogste rechterlijke macht en de belastingdienst. Die houden het land samen, dat na de oorlog van 1992-1995 werd opgedeeld in de Servische Republiek en de Federatie van Bosnië en Herzegovina, dat vooral bestaat uit Kroaten en Bosniërs.
De motie stelt dat de Servische overheid in de volgende zes maanden nieuwe wetten moet opstellen voor de drie instellingen, ter vervanging van de federale wetten.
• Dodik brengt Bosnië-Herzegovina op rand van implosie
Hoewel het Servische hogerhuis de motie nog moet goedkeuren, lijkt een Servische secessie alweer een stapje dichterbij te zijn gekomen. De Bosnisch-Servische leider Milorad Dodik roept de laatste maanden steeds harder op om de Republika Srpska af te scheiden van de Federatie. Behalve de opdeling van het land in autonome regio’s, voorzag het Akkoord van Daytona uit 1995 ook in een hoge vertegenwoordiger die moet waken over de vrede in het land. Die is allang een doorn in het oog van Dodik, die beweert dat de hoge vertegenwoordiger zijn beleid klemrijdt. Dat de Bosnische federale overheid in juli een wet tegen genocideontkenners invoerde, was de druppel voor de Bosnisch-Servische leider.
De motie die vrijdag door het parlement aangenomen werd, maakt nogmaals duidelijk dat het Dodik menens is. ‘Bosnië’ is een experiment zonder kans op overleven’, zei hij aan het parlement. ‘Het is tijd om de vrijheid van de Servische Republiek op te eisen.’ De huidige hoge VN-vertegenwoordiger voor Bosnië, Christian Schmidt, zei begin november nog dat Bosnië en Herzegovina geconfronteerd wordt met ‘de grootste existentiële crisis van de naoorlogse periode’.
• Dodik: van lieveling van Westen tot Poetins beste vriend
‘Zeer gevaarlijk pad’
Niet alle Serven staan te springen voor een afsplitsing. De oppositie in het parlement vertrok voor de stemming kon plaatsvinden en bekritiseerde de motie als een politieke zet in de aanloop naar de verkiezingen van volgend jaar. ‘Je hebt een zeer gevaarlijk pad gekozen, en wij kunnen je niet volgen’, waarschuwde Mirko Sarovic, de voorzitter van de Servische Democraten, de grootste oppositiepartij, tegen Dodik. De vrees leeft dat een secessie opnieuw zou leiden tot geweld.
