De president van Guatemala, Alejandro Giammattei, heeft de noodtoestand uitgeroepen in het departement Izabal. Daar zijn er de laatste dagen gewelddadige confrontaties geweest tussen betogers tegen een mijnproject en de politie.
Het parlement heeft nu drie dagen om de maatregel van de president te bevestigen, veranderen of weigeren. De noodtoestand zou dertig dagen duren. In die periode zou er een avondklok gelden van 18 tot 6 uur, en ook een samenscholingsverbod.
Een groep betogers blokkeert al bijna drie weken een straat in de stad El Estor om te betogen tegen de nikkelmijn van een Zwitsers bedrijf. De laatste dagen gooiden manifestanten stenen naar de ordediensten. Die reageerden met traangas.
Jordan Rodas Andrade, de mensenrechtenombudsman in Guatemala, wees er via Twitter op dat het Grondwettelijk Hof in 2019 het mijnbouwbedrijf heeft bevolen zijn activiteiten stopt te zetten bij gebrek aan overleg met de lokale gemeenschap.
Spanningen lopen op
De laatste dagen lopen de spanningen op in het Centraal-Amerikaanse land. De jongste twaalf dagen eindigden drie manifestaties met geweld. Zo kwamen vorige week ex-soldaten op straat om een bonus van 120.000 quetzal (ongeveer 13.300 euro) te eisen voor hun dienst tijdens de burgeroorlog in het land. Enkelen bestormden het parlement en vier van hen werden opgepakt. De mannen staan nu terecht voor terrorisme, bericht de Guatemalteekse krant La Prensa Libre.
Giammattei had die bonus beloofd tijdens zijn verkiezingscampagne, maar de wet daaromtrent is nog niet goedgekeurd, mede omdat het niet duidelijk is hoeveel veteranen juist in aanmerking komen.
Rond dezelfde periode blokkeerden inwoners van een dorp langs de grens met El Salvador de grensovergang. Ze wilden zo afdwingen dat de weg hersteld zou worden.
Op 12 oktober kwamen honderden demonstranten, vooral vanuit de zwarte en inheemse bevolking, op straat in de hoofdstad Guatemala City om racisme in het land aan te kaarten. Daarbij werden geprobeerd om twee standbeelden van hun sokkel te halen: die van Christoffel Columbus en die van ex-president José María Reina Barrios. Op 12 oktober wordt traditioneel de ‘ontdekking’ door Columbus gevierd, al ligt de focus in Guatemala al een aantal jaren op de weerbaarheid van de inheemse bevolking.
De terugkerende protesten en wegblokkades, die ook steeds langer duren, zijn volgens La Prensa Libre een symptoom van een overheid die er niet in slaagt sociale conflicten in het land op te lossen.
Moeilijk presidentschap
Het presidentschap van Giammattei verloopt allesbehalve vlot. Kort nadat hij in januari 2020 aan de macht was gekomen, moest hij coronarestricties invoeren. Toen hij eind vorig jaar meedeelde dat hij zou knippen in de begroting voor 2021, kwamen duizenden mensen op straat. Ook dat protest was gewelddadig en betogers staken het parlement in brand. Zijn vicepresident Guillermo Castillo keerde zich toen tegen de begroting en stelde voor dat hij en Giammattei samen zouden aftreden.
Verder werden onder zijn presidentschap al verschillende magistraten die de corruptie in het land aanklagen, het land uitgejaagd.
