In Guatemala-Stad is het dinsdag tot gewelddadige protesten gekomen van oorlogsveteranen die de beloofde schadevergoeding opeisen voor hun dienst tijdens de burgeroorlog.
Voormalige Guatemalteekse soldaten zijn dinsdag op straat gekomen om een bonus van 120.000 quetzal (ongeveer 13.300 euro) voor hun dienst tijdens de burgeroorlog in het land op te eisen. Huidig president Alejandro Giammattei had die bonus beloofd tijdens zijn verkiezingscampagne, maar de wet daaromtrent is nog niet goedgekeurd, mede omdat het niet duidelijk is hoeveel veteranen juist in aanmerking komen. Giammattei is sinds januari 2020 aan de macht.
Het geduld van de oorlogsveteranen is duidelijk op. Tot 14 oktober hadden de ex-militairen volgens Prensa Libre doorheen het land blokkades geplaatst. Die werden opgeheven toen het Congres beloofde werk te maken van de wet. Dat die wet er bijna een week later nog niet is, gaat er bij hen niet meer in. Eerder hadden ze al gewaarschuwd dat ze de hoofdstad zouden innemen en alle toegangswegen zouden blokkeren indien de wet er niet snel genoeg kwam.
Gewapend met machetes
Dinsdag kwamen ze dan op straat. Ze gooiden met stenen, beschadigden de deuren van het parlementsgebouw en staken auto’s in brand. Sommige ex-soldaten droegen machetes. Verschillende parlementsleden zouden op dat moment vastgezeten hebben in het gebouw. Enkelen van hen vluchtten volgens Associated Press via het dak naar buiten.
De oproerpolitie dreef de menigte uit elkaar met behulp van traangas, aldus de krant Prensa Libre. Verschillende gewelddadige betogers werden opgepakt, schrijft het ministerie van Binnenlandse Zaken op Twitter. Niettemin geven de veteranen zich niet gewonnen. Ze geven het Congres nog een week de tijd, anders beloven ze opnieuw op straat te komen, en met meer geweld.
Moeilijk presidentschap
Giammattei’s presidentschap verloopt allesbehalve vlot. Kort nadat hij vorig jaar aan de macht was gekomen, moest hij pijnlijke coronarestricties invoeren. Toen hij eind 2020 meedeelde dat hij zou knippen in de begroting voor 2021, kwamen duizenden mensen op straat. Ook dat protest was gewelddadig en betogers staken het parlement in brand. Zijn vicepresident Guillermo Castillo keerde zich toen tegen de begroting en stelde voor dat hij en Giammattei samen zouden aftreden.
De burgeroorlog die Giamattei in zijn verkiezingscampagne gebruikte, ligt nog gevoelig in Guatemala . Tussen 1960 en 1996 woedde er een burgeroorlog waarbij meer dan 200.000 mensen, veelal burgers, omkwamen. Er werd gevochten tussen de veiligheidsdiensten, linkse guerillagroepen, gesteund door de inheemse Mayabevolking, en rechtse paramilitaire groeperingen. De gewapende troepen vermoordden ook talrijke burgers. De regeringstroepen werden later veroordeeld voor genocide op de Maya en wegens schending van de mensenrechten. Generaal Efraín Ríos Montt werd hiervoor aangeklaagd, maar stierf in 2018 voordat het proces plaatsvond. Vandaag zijn nog steeds 45.000 mensen, voornamelijk Maya, vermist.
Guatemalteekse boeren moeten kiezen: verhongeren of migreren
