De groenen in Wenen vragen zich af of Sebastian Kurz (35) nog kan aanblijven als kanselier van Oostenrijk nu hij en zijn nauwste medewerkers verdacht worden van omkoping. ‘We hebben hiermee een nieuw niveau bereikt. De indruk die dit geeft, is vernietigend. De feiten moeten volledig boven tafel komen. Dat verwacht de Oostenrijkse bevolking’, reageerde Werner Kogler, die namens zijn partij vicekanselier is in de regering-Kurz. De oppositiepartijen vragen uitleg en zijn van plan een motie van wantrouwen in te dienen. President Alexander van der Bellen pleegt vandaag en morgen overleg met alle partijleiders om te zien hoe het verder moet.

De Oostenrijkse politiek davert op haar grondvesten na de inval van het gerecht woensdag in het ambtsgebouw van de kanselier aan de Ballhausplatz en in het hoofdkwartier van de Oostenrijkse Volkspartij (ÖVP). Het openbaar ministerie dat zich bezighoudt met corruptie, maakt zich sterk dat ze een ‘driehoeksverhouding’ heeft blootgelegd in de directe entourage van Kurz die teruggaat tot 2016 en 2017. De bedoeling: Kurz, toen minister van Buitenlandse Zaken, de leiding van de ÖVP in handen geven om daarna de sprong te wagen naar de Ballhausplatz. Daarvoor moest toenmalig partijvoorzitter Reinhold Mitterlehner aan de kant geschoven worden.

De toenmalige topambtenaar van het ministerie van Financiën en goede vriend van Kurz, Thomas Schmid, bestelde daarom volgens justitie ‘bijgewerkte’ peilingen bij het peilingbureau van voormalig ÖVP-minister van Familiezaken Sophie Karmasin. Haar partner, Sabine Beinschab, stuurde de facturen naar het ministerie van Financiën – officieel voor het uitvoeren van onderzoeken naar …. fraudebestrijding. Kostprijs: 1,2 miljoen euro belastinggeld. Die peilingen, die negatief waren voor Mitterlehner en positief voor Kurz, belandden vervolgens in de boulevardkrant Österreich van de gebroeders Fellner. De krant kon als dank rekenen op overheidsadvertenties.

‘Valse beschuldigingen’

De Oostenrijkse politiek davert op haar grondvesten

Kurz deed de beschuldigingen vanmiddag af als vals: ‘Ik weet niet of je het gevoel kent, als je de indruk hebt dat je van iets verkeerds wordt beschuldigd’, zei de kanselier. Als het van hem afhangt, wordt de samenwerking met Die Grünen voortgezet. En ook de ÖVP ging vierkant achter haar kanselier staan.

Maar volgens het gerecht moet Kurz betrokken zijn geweest bij het zogenaamde ‘Project Ballhausplatz’, gezien de implicatie van zijn nauwste medewerkers en het feit dat hij het grootste voordeel had bij de constructie. Uitgelekte chatberichten in onder meer het weekblad Falter lijken in die richting te wijzen.

Na de publicatie in Österreich van een slechte peiling voor Mitterlehner, stuurde Schmid naar Kurz’ woordvoerder Johannes Frischmann: ‘Goed gedaan! Zo heb ik mijn Frischi (sic) graag.’ ‘Zo ver als wij ben ik nog nooit gegaan. Een geniale investering. En Fellner is een kapitalist. Wie betaalt, koopt aan.’ Daarop schreef Kurz: ‘Dank voor Österreich vandaag’. Waarop Schmid afsloot met: ‘Altijd tot uw dienst.’

In een andere chat schreef Schmid aan Kurz: ‘Ik heb echt cool nieuws. Het volledige politiek onderzoek in Oostenrijk zal nu naar Beinschab gaan. Daarmee krijgen we peilingen zoals we besproken hebben.’

Meineed

De ‘wonderboy’ van de Oostenrijkse politiek, zo genoemd vanwege zijn steile politieke carrière en populariteit, wordt sinds mei ook al door het gerecht verdacht van meineed. Hij zou gelogen hebben over zijn rol in de benoeming van … Thomas Schmid tot topman van het staatsbedrijf Öbag. Uit tekstberichten bleek dat de kanselier herhaaldelijk met Schmid over de promotie had gesproken en hoe nauw de band tussen de twee was. ‘Ik hou van mijn kanselier’, schreef Schmid onder meer.

De twee affaires waarin Kurz betrokken is geraakt, zijn een gevolg van een onderzoek naar Schmid waarbij in 2019 zijn gsm in beslag werd genomen. Dat onderzoek draaide rond een politieke benoeming binnen Casinos Austria.

Daarvoor werd het land politiek dooreengeschud door de Ibiza-affaire, waarbij vicekanselier Heinz-Christian Strache van het uiterst-rechtse FPÖ ontslag moest nemen. Een vrouw die zich voordeed als de nicht van een Russische miljardair kreeg het voorstel van Strache om de FPÖ financieel te steunen en te investeren in de tabloid Kronen Zeitung, zodat die krant positiever zou berichten over de FPÖ.

Het luidde het einde in van de coalitie tussen de ÖVP en de FPÖ in 2019. ‘Wat echt ernstig en problematisch is, zijn de ideeën over machtsmisbruik, de ideeën over hoe om te gaan met Oostenrijks belastinggeld en natuurlijk de verhouding tegenover het medialandschap in ons land’, zei Kurz toen. Die uitspraak dreigt zich nu tegen hem te keren.