Natuur
Boskap voor koten verdeelt UGent
Het plan om een vijftig jaar oud bosje te kappen voor studentenhuisvesting komt de universiteit Gent op kritiek uit eigen gelederen te staan. ‘Onze geloofwaardigheid staat op het spel.’
Dit kleine bos aan campus De Sterre moet verdwijnen om plaats te maken voor 212 studentenkamers. ‘En dat terwijl iedereen in Gent snakt naar meer groen.’ Fred Debrock
Het is een schoolvoorbeeld van een dilemma. Het tekort aan studentenkamers is nijpend. De wachtlijst is 30 procent langer geworden. Dus plant de Universiteit Gent de bouw van een nieuw home op de campus De Sterre aan de De Pintelaan. Goed voor 212 kamers. Alleen: voor dat project moet een zonevreemd bosje van 4.000 vierkante meter sneuvelen.
Buurtbewoners gingen in het verweer. Zij vinden het onbegrijpelijk dat er van het weinige groen in de buurt weer een hap verdwijnt. Ze zetten een petitie op die al meer dan 9.700 namen verzamelde en overwegen in beroep te gaan tegen de vergunning.
Maar ook uit de eigen universitaire gemeenschap kwam er flink wat tegenwind voor het project. Doctoraatsstudente Sanne Govaert stak op Twitter het vuur aan de lont. ‘Mijn onderzoek gaat over de biodiversiteit van bossen in tijden van klimaatverandering, dus ik reageer als wetenschapper,’ vertelt ze aan de telefoon. ‘Maar ik woon daar vlakbij, dus ook als buurtbewoner gaat dit mij naar het hart. In Gent snakt iedereen naar meer groen, dat heeft corona wel aangetoond.’
Imagoschade
Zij kreeg bijval van David De Pue, een onderzoeker bij het Ilvo die doctoreerde aan de UGent. Hij publiceerde bij Knack een scherp opiniestuk. ‘De universiteit heeft zich hier lelijk aan mispakt’, meent Depue. ‘Ze loopt imagoschade op. Uit haar eerste reactie maak ik op dat ze doof blijft voor de kritiek, die zowel uit de samenleving als uit de wetenschap komt.’
Pijnlijk voor de universiteit is dat ze eigen onderzoek dat de waarde van kleine bosjes aangetoond heeft, zelf in de verf heeft gezet. Ze slaan koolstof op, hebben een afkoelend effect, en hun recreatieve waarde is ook niet te veronachtzamen. ‘De geloofwaardigheid van de universiteit staat op het spel’, meent Govaert. ‘Zal ze nog standpunten kunnen innemen rond biodiversiteit? Als zelfs de UGent een reden heeft om bos te kappen, kunnen we toch moeilijk tegen bedrijven zeggen dat het onverantwoord is natuur te vernielen? Ik vraag de UGent om een voorbeeldrol op te nemen en alternatieven te onderzoeken buiten campus De Sterre.’
‘Woningnood aanpakken is legitiem, maar dat daar groen voor opgeofferd wordt, is een ongelukkige keuze’ Kris Verheyen Hoogleraar bosecologie en -beheer
Behalve dat onderzoek uit eigen huis is er ook nog het Biodiversiteitsplan van de UGent dat van vorig jaar dateert. Ook met de teneur daarvan botst het Sterre-bouwproject. Het plan stelt voorop dat het op de campussen aanwezige groen zo veel mogelijk behouden en versterkt moet worden. Bomen kappen en compenseren kan alleen als er echt niets anders mogelijk is.
Professor An Cliquet, gespecialiseerd in biodiversiteitsrecht, was een van de auteurs ervan. ‘Het project voor een nieuw home dateert van 2017, dus van voor het Biodiversiteitsplan, dat klopt. Maar vandaag is het er in tegenspraak mee. Er is de jongste jaren veel veranderd. De crisis inzake klimaat en natuur is zo urgent dat er een fundamentele omslag nodig is. We kunnen niet meer vasthouden aan oude besluitvorming.’
‘Absurde compensatie’
Dat vindt ook Kris Verheyen, de hoogleraar bosecologie en -beheer die meeschreef aan het Biodiversiteitsplan. ‘De woningnood aanpakken is legitiem’, vindt hij. ‘Wij hebben in onze faculteit een buitenlandse student die niet naar hier kan komen omdat hij geen logies vindt. Maar dat er daar groen voor opgeofferd wordt, is een ongelukkige keuze.’
Dat het rooien van het bosje gecompenseerd wordt, kan de gemoederen niet bedaren. ‘Dat bos is vijftig jaar oud. Het is spontaan gegroeid op voormalig militair domein,’ schetst Verheyen. ‘Als je dat kapt, gaat er vijftig jaar natuurontwikkeling verloren. Het zal decennia duren vooraleer een compensatie dat vervangen heeft.’
Helemaal absurd vonden de tegenstanders het dat de compensatie in Zottegem en Lubbeek komt. Daar hebben de omwonenden niets aan, klinkt het. Het Biodiversiteitsplan zegt daarover dat een compensatie op een andere plek zes keer zo groot moet zijn als het gekapte perceel. In dit geval gaat het om drie keer zoveel.
De werkgroep die het Biodiversiteitsplan opstelde wil de dialoog met het universiteitsbestuur verder voeren. Verheyen: ‘Dit proces verloopt constructief, het is niet onze bedoeling iets te bruuskeren. Laat ons de uitgebreide kennis en expertise aan de UGent bundelen om tot de meest optimale oplossing te komen.’
REACTIE Rector Rik Van de Walle
‘We hebben meerdere scenario’s afgewogen’
‘De keuze om op De Sterre een studentenhome te bouwen, is gemaakt na een afweging van verschillende scenario’s’, reageert rector Rik Van de Walle op de kritiek op de kap van het bosje. ‘Elke keuze heeft voor- en nadelen. Het belang van biodiversiteit is daarbij aan bod gekomen. Wie stelt dat dit werd genegeerd, vertelt de waarheid niet. We blijven onze verantwoordelijkheid opnemen ten aanzien van de grote nood aan betaalbare, kwaliteitsvolle studentenhuisvesting. Dat zijn we aan de toekomstige generaties van studenten verplicht.’
Het bouwproject past in een meerjareninvesteringsplan voor studentenhuisvesting. Het is het eerste van twee geplande projecten voor de bouw van een nieuw studentenhome.
De universiteit zag op de campus geen alternatieve plaats. Daarvoor verwijst ze naar het ruimtelijk uitvoeringsplan van de stad, de aanleg van een ‘groenklimaatas’ in de De Pintelaan, waardoor de toegang tot de campus vastligt, de bundeling van functies (onderwijs en onderzoek, huisvesting en logistiek) op de campus en de noodzakelijke fasering van de werken. (ty)