De federale regering doet een eerste voorzet voor een nieuw openbaredienstcontract met de NMBS en Infrabel. Het betekent het startschot voor de onderhandelingen.
Meer vroege treinen, meer laatavond- en weekendverbindingen, uiteraard stipte en toegankelijke treinen, met een dienstverlening die is afgestemd op ander openbaar vervoer en met duidelijke eisen voor het onthaal in de stations. Met die voorwaarden start de regering de onderhandelingen op over nieuwe contracten met de NMBS en Infrabel.
De bestaande beheerscontracten dateren nog van 2008 en werden nadien niet meer vernieuwd. Huidig minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) wil er werk van maken en spreekt over een openbaredienstcontract, om te benadrukken dat de reiziger centraal moet staan.
Ambitieus kader
‘Jarenlang werd het spoorwegbeleid uitgewerkt zonder duidelijke politieke visie. Als minister van Mobiliteit wil ik een ambitieus kader creëren via een openbaredienstcontract voor de NMBS en een performantiecontract voor Infrabel’, zegt Gilkinet. ‘Ons doel is om meer reizigers naar de trein te lokken en meer goederen te vervoeren per spoor.’
De nadruk zal liggen op de resultaten die verwacht worden van de NMBS en Infrabel, in ruil voor de middelen die de staat hen toekent. Daar zijn ook onder- en bovengrenzen aan gekoppeld. Als het spoor de ondergrens niet haalt, een minimumdrempel voor een goede dienstverlening, kan een boete worden opgelegd. Toplui kunnen zo bijvoorbeeld een deel van hun variabele verloning verliezen. Als de bovengrens wordt overschreden, kunnen ze een bonus krijgen.
Tien jaar
De nieuwe contracten, waarover Le Soir en De Morgen schrijven, zullen na uitgebreid overleg worden afgesloten tegen eind 2022 en gelden voor een periode van tien jaar. Op dat ogenblik moeten de spoorbedrijven 84,5 miljoen kilometer openbaar vervoer kunnen garanderen.
Maar er zullen allicht nog stevige onderhandelingen aan voorafgaan. In het openingsbod van de federale regering, dat weinig meer is dan een inhoudstafel voor de onderhandelingen, staat nog niets concreets over de financiering van het spoor. Het laat zich raden dat de NMBS en Infrabel in ruil voor de hoge eisen een beter financieel kader zullen vragen.
Een contract voor tien jaar is vooral voor de NMBS cruciaal. In het regeerakkoord staat dat de Belgische staat via een onderhandse gunning de komende tien jaar de NMBS aanstelt als operator voor het Belgische net. Volgens de Europese regelgeving kan ons land alleen onder strikte voorwaarden, bijvoorbeeld rond kostenefficiëntie of de kwaliteit van de dienstverlening, een operator voor het Belgische net aanstellen via een onderhandse gunning. Met de nieuwe contracten zal dat dus mogelijk zijn.
