Dat meldt de WHO op een persconferentie waar de resultaten van het onderzoek zijn toegelicht. ‘Het beeld dat we hadden van de pandemie is niet grondig gewijzigd’, zegt Peter Ben Embarek, de Deen de WHO-missie leidde. ‘Maar het heeft ons de uitbraak wel beter doen begrijpen'.

Of het virus al voor december 2019 in de regio circuleerde is niet helemaal uit te sluiten. Maar het zou zeker niet gaan om een omvangrijke uitbraak, concludeert de expertengroep. Mogelijk circuleerde het virus al elders dan op de versmarkt.

Snelle mutaties

Het onderzoek heeft aangetoond dat Sars-cov-2 zoals al langer aangenomen van dier op mens is overgesprongen, gaf de Chinese professor Liang Wannian aan. Maar van welk dier is nog geen uitgemaakte zaak. Bij besmetting onder mensen is het virus gemuteerd om zich sneller te kunnen verspreiden.

Door die mutaties is het voorlopig nog niet mogelijk de exacte bron van besmetting te achterhalen: mogelijk gaat het om schubdieren of vleermuizen, maar de versie van het coronavirus dat voor covid-19 zorgt, wijkt bij mensen af van het virus dat bij die dieren circuleert.

Reservoir

Volgens Ben Embarak zijn er weliswaar aanwijzigingen dat vleermuizen aan de oorsprong liggen, maar dat het virus van die dieren rechtstreeks op de mens is overgesprongen, is volgens hem onwaarschijnlijk. Dus wellicht diende een andere diersoort daartussen nog als ‘reservoir’. Schubdieren, verhandeld op de markt in Wuhan, zijn een mogelijkheid.

De manier waarop het virus zich ook onder katten en nertsen verspreidt, toont echter aan dat ook andere diersoorten een mogelijke broeihaard zijn geweest, aldus Liang. Er is echter onvoldoende data om dat te bewijzen.

Vroege verspreiding

Toch lijkt het er wel degelijk op dat het virus zijn oorsprong vindt in Wuhan. Al staat niet onomstoten vast dat de overdracht op de versmarkt is gebeurd. Er was daar wel degelijk een clusteruitbraak. Maar al in de vroegste fase van de uitbraak was er sprake van mutaties, concludeert het onderzoek van de WHO en China. Hoe het virus zich op de markt heeft verspreid, is dus niet te achterhalen, aldus Liang. Mogelijk is een persoon elders besmet, en ontstond er een cluster op de markt. En bovendien waren ook andere markten in Wuhan een mogelijke oorsprong.

Labo

Ben Embarek liet na een bezoek aan het veelbesproken labo van Wuhan eerder al weten dat het virus niet vanuit dat labo afkomstig is. ‘Wel een fantastisch filmscenario’, verwees hij die complottheorie naar de vuilnisbak. Hij noemde bij de voorstelling van de studieresultaten deze veronderstelling ‘zo onwaarschijnlijk’ dat de WHO er ook geen verder onderzoek zal naar voeren.