Wie is Egbert Lachaert?

• 43 jaar, advocaat
• startte zijn politieke loopbaan bij Jong VLD Merelbeke. Van 2006 tot 2011 was hij er voorzitter
• Bij de federale verkiezingen van 2010 stond hij op de vierde plaats in de kieskring Oost-Vlaanderen. Hij raakte niet verkozen.
• Drie jaar later volgde hij Filip Antheunis op in het Vlaams Parlement. Een jaar later werd hij in het Federale Parlement ­verkozen.
• Eind 2012 was hij kandidaat-partijvoorzitter, maar hij verloor van Gwendolyn Rutten. In 2019 lukt het hem wel.
• Een van de architecten van de Vivaldi-coalitie.

Met een tondeuse en wat gel houdt Egbert Lachaert zijn haar in vorm. Maar achter de schermen lobbyde de Open VLD-voorzitter opdat de kappers vanaf volgende zaterdag zouden opengaan. ‘In tegenstelling tot mijn MR-collega schreeuw ik zoiets niet van de daken,’ zegt hij. ‘Elke maandag hoorde ik op het partijbestuur dezelfde ­bede. Ik ontdekte bij sommigen ook de ­behoefte aan een haarkleuring.’

‘De burger levert een inspanning. Je kunt niet blijven communiceren: “Goed gewerkt”, om dan niets te doen.’

‘Vanaf Pasen kunnen echte versoepelingen volgen, tegen dan zijn de meest kwetsbare groepen gevaccineerd en komt de lente in zicht. Voordien moet er toch nog iets meer mogelijk zijn. Ik pleit ervoor om vanaf maart buitenactiviteiten zo veel mogelijk toe te laten: recreatie, sport, mensen ontmoeten, tot zelfs horecaterrassen openen. Het besmettingsrisico buiten is klein. Ik doe echt een oproep om dat te onderzoeken. Het zal veel mensen veel deugd doen.’

‘De regering pakt de crisis consequent en empathisch aan. Bij de start heerste er een explosie aan besmettingen, de ziekenhuizen lagen vol. Dat werd omgeturnd naar lage besmettingscijfers tegen Kerstmis. Tegenwoordig zijn scholen en winkels open, het leven kan min of meer zijn gang gaan. Dat steekt schril af tegen de buurlanden. Samen met de vaccinatie biedt dat ruimte om straks sneller te versoepelen.’

‘Veel mensen zijn moegestreden, omdat de crisis zo lang duurt. Ze zien geen positieve kant aan de genomen beslissingen. Maar in de zomer, als we terugkijken, zullen ze zien dat het nog zo slecht niet was.’

‘Soms maak ik me nerveus. Dan bekijk ik bijvoorbeeld de vaccinatiestatistieken en bel ik wel eens met Alexander (premier De Croo, red.). We hebben ook moeten bijsturen. Na de kerstvakantie verliep de opbouw van de vaccinatiecentra te traag. Dat is gekeerd. Nu blijft het wachten op de vaccins. Maar ik erger me ook aan bepaalde kritiek. Dan wordt België vergeleken met landen die zelf hun vaccins aankochten en er flink meer voor betaald hebben. Wij zitten nu in de Europese middenmoot binnen de EU, op het einde van de rit moeten we bij de beteren zijn.’

‘Hij heeft mij gebeld na het radio-interview waarin ik die ‘overcommunicatie’ over ­corona hekelde. Alexander gaf me gelijk, een aantal virologen begreep het ook. We kwamen uit een week van paniekzaaierij, met elke avond een doembericht op televisie. Je voelt dat mensen mentaal de dieperik ingaan. Dan is er behoefte aan objectieve informatie, geen meningen die elkaar tegenspreken. Mensen hebben geen nood aan paniek over mogelijk niet-werkende vaccins. Hoorndol werd iedereen. Politici, experts, media: we dragen allemaal een verantwoordelijkheid. Ik heb het gevoel dat er weer wat meer balans is.’

‘Samen met De Croo wil ik dat het debat in de Kamer start, op basis van een ontwerp van minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden. Over de tekst zijn we nog niet helemaal tevreden. We moeten vooral vermijden dat de wet de democratische vrijheden van de burgers nog meer uitholt. Met een te ruime omschrijving waarmee de regering kan ingrijpen, zijn we slechter af. Ik pleit ook om voldoende tijd te nemen met hoorzittingen. Ik wil geen wet die het Grondwettelijk Hof achteraf vernietigt.’

‘Nu volgt de Raad van State onze werkwijze met ministeriële besluiten. Maar er kan een moment komen waarop de instelling zegt: “Jullie hebben tijd genoeg gehad voor een wettelijke basis.” Voor de zomer raakt de pandemiewet niet klaar. Wordt het een wet voor de volgende pandemie? Hopelijk. Dat hangt ervan af of we corona tegen volgende winter helemaal onder controle hebben.’

‘Een non-discussie, over de proportionaliteit en de efficiëntie van de avondklok kan de Kamer in maart discussiëren. Deze drastische maatregel hebben we sedert de oorlog niet meer gekend. Uit gewoonte blijven mensen tegenwoordig thuis. De ­regering verlengt het automatisch (nu tot 1 april, red.). Laten we daarmee starten.’

‘Tegenwoordig zijn scholen en winkels open, het leven kan min of meer zijn gang gaan. Dat steekt schril af tegen de buurlanden’ Egbert Lachaert   Open VLD-voorzitter

‘Een pandemiewet kan niet zonder een pandemiedecreet. Dat legt de schizofrenie bij de N-VA bloot. In de Kamer willen ze de regering wat ambeteren, maar op Vlaams niveau gebeurt er niets. De ministeriële besluiten gelden ook voor Vlaanderen, het federale niveau usurpeert Vlaamse bevoegdheden. Vreemd dat men dat zo maar laten gebeuren. Op zijn minst moet het Vlaams Parlement deze besluiten bekrachtigen.’

Niet met deuren gooien

‘Ik laat me niet door krantenkoppen opjagen. Dat ging over de loonwet. Het regeerakkoord is duidelijk: die wet wordt niet aangepast. Ik reageerde op Twitter, meteen kreeg ik een sussende PS-minister aan de lijn. Dat is de dynamiek van Vivaldi. De voorzitters hebben de regering gemaakt, het is niet onze taak om te zeggen wat ze moet doen. Maar we praten met elkaar. Dat is het verschil met de regering-Michel, toen communiceerden we via kranten.’

‘De sfeer in de kern is goed, discussies blijven binnenskamers. We are in this together, samen zijn we verplicht om het te ­laten lukken. Maar ik besef dat de grote ideologische tegenstellingen momenteel met clementie verder in de krant worden gebracht. Als corona voorbij is, verhuizen ze naar de voorpagina. Dan moeten we het land terug op de rails krijgen, met hervormingen op het vlak van arbeidsmarkt, pensioenen, staatshervorming, enzovoort. We moeten de tegenstellingen tussen liberalen, socialisten en ecologisten niet uit­gommen. Het komt erop aan om oplossingen te zoeken zonder met deuren te gooien. We kunnen elkaar de duvel aandoen, maar we kunnen elkaar ook helpen.’

‘Ik ben wat bevreesd dat de discussies op te veel fora worden georganiseerd, dat lijkt me niet efficiënt. We werken nu een voorstel uit. Onze lijn blijft meer efficiëntie voor alle overheden. Op dat vlak was de pandemie een stresstest. Verder vertrekken we van vier entiteiten met afspraken voor de bescherming van onze taal en cultuur in Brussel. We zullen onze plannen eerst binnen Vivaldi bespreken en daar partners zoeken. Later kan ook de democratische oppositie bij het proces worden betrokken. Ik zal met de andere voorzitters afspreken hoe we dat organiseren.’

‘Publieke middelen gebruiken voor eigen doeleinden, voor een politicus bestaat er niets bedenkelijkers’

‘De formatie bewees dat er limieten zijn aan de splitsingslogica. Nu waakt het Overlegcomité erover dat de maatregelen in heel het land gelden. Een pandemiewet impliceert eenheid van commando, bijvoorbeeld door het federale niveau. Sommige bevoegdheden kunnen worden geregionaliseerd, andere moeten het federale niveau versterken. En als de entiteiten er niet uitkomen, krijgt het federale niveau het laatste woord.’

Vertrouwen gaat te paard

Open VLD blijft niet van vervelende ­gebeurtenissen gespaard. Zelf spreekt ­La­chaert over ‘shit-dossiers, waarover een voorzitter zich moet uitspreken, zelfs wanneer hij er niets aan kan doen.’ Zo kreeg La­chaert afgelopen woensdag Sihame El Kaouakibi aan de lijn. Ze sprak de beschuldigingen over fraude bij Let’s Go Urban tegen. Meer weet hij nog niet.

‘Als de geciteerde feiten waar zouden zijn, zou dat zeer ernstig zijn. Publieke middelen gebruiken voor eigen doeleinden, voor een politicus bestaat er niets bedenkelijkers. Wanneer de beschuldigingen zouden worden bewezen, volgt een duidelijke sanctie. We vragen van onze mandatarissen onberispelijk gedrag. Bij een veroordeling schakel ik automatisch de statutaire commissie in.’

‘Maar we moeten uitgaan van een vermoeden van onschuld. Sihame moet de kans krijgen om zich te verdedigen. De voorlopig bewindvoerder moet haar werk kunnen doen. Sihame staat symbool voor een jonge generatie met migratieroots die zichzelf wil ontplooien. Die wil vooruit in het leven zonder afhankelijk zijn van een sociaal systeem. Daarom is ze een belangrijke troef. Zij geeft veel mensen hoop.’

‘Na de stemming over de praktijktesten (waar El Kaouakibi meestemde met de oppositie, red.) hebben we daar veel over gepraat. Politiek blijft teamsport voor individualisten. Uiteindelijk moeten we ons als team waarmaken. Wie anders stemt dan de fractie, veroorzaakt discussie. ’

‘Als een partij sterke karakters wil, moeten die hun mening kwijt kunnen. Maar dat kan binnen het bestuur of de fractie, daar mag het kletteren. Ons politieke systeem heeft niet de traditie dat parlementsleden hun eigen weg gaan, dat interpreteren de media als “problemen”. Voor een partij is dat niet makkelijk, we moeten eensgezind naar buiten treden.’

‘Partijen moeten inderdaad nadenken over hoe ze mensen begeleiden die naar het parlement willen. Zo startte Open VLD een programma rond talentspotting met het oog op de verkiezingen van 2024. Daarbij moeten we ook oog hebben voor de dynamiek van het Vlaams Parlement, dat verloopt in een strakker kader. De meerderheid moet elk initiatief dekken. Het is beklemmender. Sihame past iets beter in de traditie van de Kamer, daar kan je via wetsvoorstellen een eigen profiel opbouwen.’

‘Dat valt niet te ontkennen. Ik heb zelf zonnepanelen. Wie milieubewust is en een beetje geld heeft gespaard, legt zonnepanelen. Het blijft een goede investering, zelfs zonder die terugdraaiende teller. Ook ik heb mijn berekening gemaakt. De superwinsten zijn weg, verlies ga ik niet maken.’

‘Een grote groep, toch de kleine helft, deed veel meer dan louter zonnepanelen: een warmtepomp, een elektrische auto … Die verdienen iets extra’s boven de compensatie die de Vlaamse regering vastlegde. Die komen er nu bekaaid vanaf, ze kunnen hun investeringen niet recupereren. Alleen een stevige oplossing – in overleg met de overheden, distributie- en netwerkbeheerders – herstelt het vertrouwen en de gefnuikte verwachtingen.’

‘Inderdaad, vanuit de Kamer had ik daar minder zicht op. De besluitvorming was toch bedenkelijk. De oplossingen waren allemaal goed bedoeld, maar de schade is enorm. De promotie voor hernieuwbare energie klonk terecht, maar niemand wist hoe dat te verzoenen was met de digitale meter. Het parlement klaarde de klus net voor de verkiezingen, juridisch was dat niet sluitend. Voor de politiek is dat nefast. “Vertrouwen gaat te paard en komt te voet terug,” zegt Herman De Croo altijd.’

‘Mocht Bart Tommelein nog minister zijn, dan lag een ontslag in de weegschaal. Hij weet dat’

‘Bart Tommelein krijgt hulde voor de verantwoordelijkheid die hij opneemt. Hij was de promotor, hij heeft zich geëxcuseerd. Voor Lydia Peeters is het dossier toch zuur. Als zijn opvolger was ze pas twee maanden minister, zij heeft het decreet ook niet gemaakt. Het parlement is daarvoor verantwoordelijk. Eigenlijk moet dan het volledige parlement opstappen.’

‘Bart is geen minister meer, hem kan je het niet vragen. En voor Lydia zou het onterecht zijn. De zaak zou anders liggen mocht Bart nog minister zijn, dan lag een ontslag in de weegschaal. Hij weet dat. Hetzelfde geldt trouwens voor N-VA’er Theo Francken in het kader van de affaire-Kucam. Als lid van de uitvoerende macht zou hij onmogelijk nog kunnen functioneren.’