Het hoge woord is eruit: ‘We gaan in een verstrengde lockdown’. Premier Alexander De Croo (Open VLD) ziet daartoe geen enkel alternatief, hoewel hij bij zijn aantreden nog had aangegeven dit nooit meer te willen. ‘Ons land bevindt zich in een sanitaire noodtoestand’, benadrukt hij. We moeten daarom ‘allemaal achter de mensen in de zorg staan’. De lockdown heeft één doel: ‘Zorgen dat onze gezondheidszorg niet bezwijkt.’ Dat vraagt een collectieve inspanning die minstens zes weken zal duren. De maatregelen gaan van zondag op maandagnacht in.

• Bekijk hier alle maatregelen, zoals het sluiten van niet-essentiële winkels, één knuffelcontact per gezin, sluiten van niet-medische contactberoepen, en meer.

‘De druk op de ziekenhuizen is immens, onze zorgverleners leveren onmenselijke inspanningen. De pijngrens is overschreden in veel ziekenhuizen’, beklemtoont De Croo. Hij ziet het zwart in: ‘De voorbije week zijn 100.000 van onze landgenoten besmet geraakt, een kentering zien we niet.’ Daarom spreekt hij van ‘de maatregelen van de laatste kans.’

Dat maakt minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (SP.A) meteen zeer concreet: ‘Als de cijfers blijven stijgen aan dit tempo, dan komt er een moment waarop de deuren op intensieve zorg dicht gaan voor elke andere patiënt’.

Er zullen dus geen keuzes gemaakt worden tussen ‘levenskrachtige’ en minder ‘levenskrachtige’ patiënten. De zorg verzet zich hiertegen en ook de politiek wil het niet. ‘Dat gaan we vermijden door ons heel strikt te houden aan de regels die de premier heeft toegelicht’, zegt hij met klem.

Er worden daartoe ook extra ingrepen in de zorg voorzien: ‘Daarom proberen we de ziekenhuizen goed te organiseren, onder meer door ziekenhuizen solidair met elkaar patiënten te laten opvangen. We mobiliseren mensen uit het onderwijs, studenten, en mensen die al op pensioen zijn gegaan.’

‘Het gaat alleen lukken als we allemaal doen wat nodig is om het virus te overwinnen’, zegt De Croo nog. Vandenbroucke beseft dat de maatregelen ‘hard’ zijn. ‘Dat is een lockdown’, zegt hij, ‘maar wel één waarin bedrijven blijven draaien, we na 15 november scholen weer open laten gaan en we vermijden dat mensen in totaal isolement gaan. Daarom is dat knuffelcontact er.’

De regel van vier in huis vervalt dus. Elk gezindslid mag nog één knuffelcontact hebben en die moeten telkens individueel op bezoek komen. ‘Meer vrienden of familie kunnen we thuis echt niet ontmoeten, het risico is te groot. We moeten vermijden dat we elkaar binnen ziek maken’, zegt De Croo daarover.

Zowel De Croo, als Vandenbroucke roepen dan ook op tot grote solidariteit. ‘We kunnen dit allemaal samen. Samen zijn we sterker. Zorg goed voor elkaar en voor uzelf’, besluit De Croo in zijn toespraak.

‘We gaan niemand laten vallen’

Premier De Croo is zich ervan bewust dat het virus een zware economische kost heeft. ‘Veel mensen moeten hun activiteiten opnieuw stopzetten. Weet dat de regeringen alles zullen doen om u te ondersteunen. We gaan niemand laten vallen.’ Hij noemt het een moment van solidariteit, ‘met de zorg, met mensen die het moeilijk hebben.’ Volgens de premier kunnen we ‘dit allemaal samen.’ ‘Samen zijn we sterker. Zorg goed voor elkaar en voor uzelf’, besluit hij.

De Croo benadrukt in zijn toespraak ook dat hamsteren ‘geen zin’ heeft. Supermarkten zijn essentiële winkels en blijven gewoon open. Over de sluiting van de niet-essentiële winkels zegt hij dat er gezocht wordt naar een manier om het ‘zo eerlijk mogelijk’ voor alle winkels te laten verlopen. Zij mogen een afhaalservice organiseren. Op de vraag of er extra maatregelen worden getroffen om een toeloop aan de winkels te vermijden dit weekend, roept hij de burger op om niet te wachten tot maandag om voorzichtig te zijn. ‘Gebruik je gezond verstand.’

Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) ijvert ervoor om lokaal te kopen. Winkels zullen kunnen overschakelen tot webshops en afhaaldiensten. ‘Ik vraag daarom echt om onze lokale bedrijven te steunen en daar te kopen in plaats van bij buitenlandse winkels.’

Herfstvakantie verlengd tot 15 november

De scholen blijven dicht tot 15 november, crèches blijven open. Na 15 november gaan lagere scholen opnieuw over tot contactonderwijs. In de hoogste graden van het secundair onderwijs zal afgewisseld worden tussen afstandsonderwijs en gewoon onderwijs. ‘Wat het hoger onderwijs betreft, zal het tot het einde van het jaar afstandsonderwijs zijn. Het eerste jaar kan vanaf 1 december wel voor een deel contactonderwijs hebben’, zegt Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA).

Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts betreurt de beslissing om over te schakelen naar gedeeltelijk afstandsonderwijs in de hogere jaren van het middelbaar.

Niet-essentiële verplaatsingen zijn nog toegelaten. Minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) vraagt wel om die te vermijden uit solidariteit. ‘Alle Belgen moeten begrijpen dat we ons gezondheidszorgsysteem moeten redden.’

Het Overlegcomité zat sinds 13 uur vanmiddag samen om deze knopen door te hakken, om 19 uur volgde de persconferentie. De virologen en ziekenhuizen hamerden op een lockdown.