De Belgische staat is veroordeeld omdat asielzoekers die zich via de Dienst Vreemdelingenzaken online aanmelden, niet direct opvang krijgen. De Franstalige rechtbank van eerste aanleg in kort geding in Brussel geeft de staat nu dertig dagen de tijd om de situatie in orde te brengen.
Dat maakte Vluchtelingenwerk Vlaanderen dinsdag bekend, dat samen met verschillende andere organisaties, zoals het Franstalige Ciré, de zaak had aangespannen.
Asielzoekers moeten sinds begin april via een online formulier een afspraak vragen bij de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) als ze asiel willen aanvragen. Daarna krijgen ze een e-mail. Pas met die afspraak mogen ze naar het aanmeldcentrum. Maar tussen het invullen van het online formulier en de afspraak bij DVZ krijgen ze geen opvang, ook al hebben ze daar recht op, zegt Vluchtelingenwerk.
Op straat
In de praktijk verstrijken zo dagen, weken en soms zelfs maanden voor ze opvang krijgen, klinkt het. De voorbije maanden dwongen asielzoekers al via de rechter succesvol opvang af.
Vluchtelingenwerk Vlaanderen zegt dat het, samen met de andere organisaties, toenmalig staatssecretaris voor Asiel en Migratie Maggie De Block (Open VLD), Fedasil en Vreemdelingenzaken sinds het begin van de coronacrisis al meermaals erop heeft aangesproken dat honderden personen door die situatie op straat belanden. Omdat een oplossing uitbleef, stelden ze de Belgische staat en Fedasil officieel in gebreke. Dat leidde uiteindelijk tot de veroordeling maandag.
Dwangsom
De rechter verplicht de Belgische staat om de nodige maatregelen te treffen zodat asielzoekers voortaan wel opvang krijgen zodra ze zich online melden. Ze geeft de staat daarvoor dertig dagen, waarna er een dwangsom van 2.500 euro zal gelden per dag vertraging, met een maximum van 100.000 euro. Tegen de beslissing is beroep mogelijk, al werkt dat beroep niet opschortend: het vonnis is uitvoerbaar bij voorraad.
Het kabinet van de nieuwe staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Sammy Mahdi (CD&V), laat in een korte reactie weten dat het vonnis vandaag/dinsdag betekend is. ‘We gaan bekijken met de diensten wat het resultaat ervan is en hoe het opgevolgd kan worden’, zegt woordvoerster Sieghild Lacoere.
‘Quotum’
Volgens Vluchtelingenwerk Vlaanderen komt het huidige systeem in de praktijk neer op een asielquotum. ‘Het aantal asielaanvragen per dag wordt beperkt in functie van de capaciteit van DVZ en Fedasil. Dat is niet alleen in strijd met het recht op opvang, maar ook het recht om internationale bescherming te vragen. Het huidige opvangnetwerk staat onder druk door jarenlang slecht beheer en ondoordacht afbouwbeleid door de bevoegde staatssecretarissen’, klinkt het in een persbericht.
De organisaties die de zaak aanspanden, eisen dat de overheid onmiddellijk ‘het beleid stopzet dat nu door de rechtbank onwettig is verklaard en direct opvang biedt aan mensen die via het online formulier hun nood aan bescherming duidelijk maken’. ‘België moet een opvangbeleid voeren dat vertrekt vanuit de rechten van de mensen op de vlucht en het Europees en Belgisch recht respecteert’, zegt Vluchtelingenwerk.
