‘Er wordt zuivere, polaire lucht aangevoerd en er is veel wind, wat de vervuiling verspreidt’, zegt Frans Fierens van de Vlaamse Milieumaatschappij. ‘De eerste dagen van de maatregelen was het windstil en hing er veel fijn stof. Dat fijn stof heeft meer bronnen dan verkeer: landbouw, industrie en de verwarming van de huizen. Natuurlijk, de waarden zouden hoger liggen met het gewone aantal wagens op de weg, maar het blijft moeilijk om te bepalen hoe groot de impact van deze coronamaatregelen in de betere lucht is.’
Satellietbeelden van Noord-Italië, een regio met een reputatie van slechte lucht, toonden aan dat de situatie wat stikstofdioxide betreft er sinds de lockdown op vooruitgegaan is. Vergelijkbare evoluties zie je in China, Zuid-Korea en het VK. ‘Met satellietbeelden moet je wel opletten’, waarschuwt Fierens. ‘Ze geven een beeld van de atmosfeer op grote hoogte, niet van de situatie op de grond. Die kan verschillen.’
Luchtvervuiling heeft een schadelijk effect op de gezondheid. Professor Tim Nawrot (UHasselt) vindt het te vroeg om te zeggen of de terugval in de uitstoot van het verkeer een gunstige impact kan hebben. ‘Wat we al van voor de coronacrisis wisten, is dat wanneer het fijn stof piekt, het aantal hartinfarcten met zowat vijf procent toeneemt. We gaan ervan uit dat een verbeterde situatie voor die aandoening gunstig zou kunnen uitdraaien. De eerste voorlopige gegevens uit China wijzen in de richting dat het aantal sterfgevallen dat je aan slechte lucht kunt toeschrijven daar de jongste weken is gedaald.’
‘Samen met collega’s van de Universiteit Antwerpen hebben we een studie uitgevoerd naar patiënten op de intensieve zorg die beademd worden. Het is gebleken dat ze sneller van de beademing af kunnen als de buitenlucht in de week voor hun opname minder vervuild was.’
Dat brengt ons opnieuw bij de coronacrisis. ‘Een deel van de covid-19-patiënten ligt aan de beademing,’ zegt Nawrot. ‘Hoewel de studie niet bij deze groep is uitgevoerd, is het niet gek om te veronderstellen dat een betere luchtkwaliteit de dagen voor hun opname op intensieve zorg hun herstel mee in de hand zou kunnen werken.’
