Het Europese Versaillesmoment

In Amsterdam sprak ik Geert Mak over zijn jongste Europaboek. Grote Verwachtingen is een meeslepende verzameling verhalen over twee decennia onvervulde dromen, overweldigende veranderingen en westers ongemak. ‘Met de Britten moet Europa opletten voor een Versailles­moment’, drukte hij me op het hart, verwijzend naar de verdragen die een eind maakten aan de Eerste Wereldoorlog, maar het ongenoegen zaaiden waaruit de tweede voortkwam. De Brexit is sowieso een nederlaag, zowel voor de Britten als voor de Europeanen. Maar of we een gevoel van vernedering of wraak kunnen afwenden, blijft een open vraag.