‘We zijn kardinaal Danneels zeer dankbaar. Gedurende vele jaren heeft hij het herderschap in de Kerk uitgeoefend en dat in een periode van fundamentele veranderingen in Kerk en samenleving’, reageert kardinaal Jozef De Kesel. ‘Gaandeweg is zijn uitstraling groot geworden, zowel in ons land als in de wereldkerk. Door zijn woord, met zoveel innige bezieling gesproken en geschreven, heeft hij ons steeds naar de bron geleid. Altijd met zachte hand. Hij heeft ook beproevingen gekend, en op het einde was hij fel verzwakt en uitgeput. We blijven hem dankbaar gedenken. Moge hij rusten in Gods vrede.’

Na de aanvaarding van zijn emeritaat door paus Benedictus in 2010 had Godfried Danneels zich grotendeels teruggetrokken uit het publieke leven. De afgelopen tijd was zijn lichamelijke gezondheid er fel op achteruit gegaan.

Godfried Danneels werd op 4 juni 1933 geboren in het West-Vlaamse Kanegem, als oudste van zes in een onderwijzersgezin. Van 1945 tot 1951 liep hij school in het Sint-Jozefscollege in Tielt. Daarna volgde hij de priesteropleiding aan het seminarie van het bisdom Brugge. Dat seminarie stuurde hem naar de Katholieke Universiteit van Leuven om er wijsbegeerte te studeren. Na het behalen van zijn licentiaatsdiploma studeerde hij vervolgens theologie aan de Gregoriaanse Universiteit in Rome. In 1957 werd Danneels in de parochiekerk van Kanegem tot priester gewijd.

Man van aanzien

In november 1977 werd hij door paus Paulus VI tot bisschop van Antwerpen benoemd. Hij koos als bisschopsleuze voor 'Apparuit humanitas Dei nostri' (Verschenen is de menslievendheid van onze God). Paus Johannes Paulus II benoemde Godfried Danneels eind 1979 tot aartsbisschop van Mechelen-Brussel.

De interessantste periode van het regnum-Danneels begon rond de eeuwwisseling. De kardinaal was op dat moment uitgegroeid tot een man van aanzien op het kerkelijke wereldtoneel. Paus Johannes Paulus II was ziek, en Danneels werd genoemd als een ernstige kanshebber hem op te volgen. Samen met een groep gelijkgezinden probeerde Danneels een tegengewicht te vormen tegen het grote conservatieve machtsblok in het Vaticaan. The Washington Post zette zijn foto die tijd op de voorpagina, omdat hij kanshebber was om paus te worden.

Misbruikschandaal Vangheluwe

De rol die Danneels heeft gespeeld in de misbruikzaak van de Brugse bisschop Roger Vangheluwe in 2010 is dan weer een smet op zijn carrière. Uit opgenomen gesprekken die Danneels had met Vangheluwe en een slachtoffer, bleek dat Danneels had geprobeerd die affaire in de doofpot te stoppen. Zo had Danneels aangeraden het misbruikschandaal binnenskamers te houden en voorgesteld dat Vangheluwe tot zijn pensioen aan zou blijven als bisschop van Brugge.

Danneels reageerde welgeteld een keer persoonlijk op de storm van kritiek waarin was terechtgekomen na de publicatie van die opnames in De Standaard. In september 2010 gaf hij toe dat hij ‘een zware inschattingsfout' had gemaakt door Vangheluwe niet meteen aan te zetten tot ontslag. Dichter bij excuses voor zijn optreden kwam de kardinaal nooit.

Emeritaat

Op 4 juni 2008, de dag waarop hij 75 werd, diende kardinaal Danneels bij paus Benedictus XVI zijn ontslag in als residerend aartsbisschop van Mechelen-Brussel, zoals het kerkelijke recht dat voorschrijft. Dat verzoek werd aanvaard op 27 februari 2010.

De uitvaart van kardinaal Godfried Danneels zal plaatsvinden in de Sint-Romboutskathedraal van Mechelen. De dienst zal worden geleid door kardinaal Jozef De Kesel.