Zoals mosselen alleen goed zijn in de maanden met de letter R, zo vaccineer je je het best in de maanden met de letter O: oktober en november. ‘Half november is het ideale moment’, zegt viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven).

Een vaccin werkt bij volwassen personen immers tot een halfjaar. Zo ben je tot een stuk in de lente beschermd. ‘En er is véél gevaccineerd in die periode. Uit cijfers van de producenten zouden 2,6 à 2,7 miljoen vaccins verkocht zijn, ongeveer 100.000 meer dan vorig jaar.’

Die cijfers gaan opnieuw in stijgende lijn. ‘Mogelijk zit de vergrijzing, met een toename van het aantal risicopatiënten, daar voor iets tussen.’

En dus is er bij de producenten geen vaccin meer te vinden en ook bij de groothandels is alles al twee weken op.

Snel bijmaken?

Maak dan gauw wat vaccins bij, zou je denken. ‘Maar zo werkt het niet’, zegt Van Ranst. ‘De grote farmabedrijven hebben vooraf het aantal dosissen vastgelegd, op basis van een inschatting die begin vorig jaar gemaakt is. Het gaat om een virus dat maandenlang gekweekt wordt en dan aangepast wordt tot vaccin. Dat kun je niet zomaar in twee weken opnieuw doen. Die firma’s willen ook geen overschotten, want dan moeten ze die vernietigen en verliezen ze geld.’

‘De meeste mensen uit risicogroepen hebben hun vaccin al gekregen’, zegt Lieven Zwaenepoel van apothekersbond APB. ‘Woon-zorgcentra en ziekenhuizen, bijvoorbeeld, bestellen de dosissen zelf en dienen ze ook zelf toe.’

‘Nu vallen alleen de laatkomers nog uit de boot: de voorbije jaren werden in deze periode nog zo’n tienduizend vaccins verkocht. Die mensen blijven deze winter onbeschermd.’

‘Toch blijft het vreemd dat er in sommige apotheken nog vaccins zijn’, zegt Zwaenepoel. ‘Maar omdat ze gekoeld moeten blijven, kun je ze niet zomaar met de post opsturen naar een andere gemeente. Het is zelfs mogelijk dat er straks toch nog vaccins weggegooid zullen worden.’

Geen griepepidemie

Daarom komt er straks een overlegmoment in de sector. ‘Die afspraak is al gemaakt. We moeten eens goed nadenken over hoe we dit kunnen oplossen.’

Van een griepepidemie is nog geen sprake: ‘We zien een trend waarbij het virus telkens wat later in het seizoen toeslaat. Maar eigenlijk kan dat op gelijk welk moment gebeuren. Wie nu nog ergens een vaccin op de kop kan tikken, is waarschijnlijk wél nog net op tijd.’