Voor het eerst sinds het einde van de militaire dictatuur in Spanje heeft een extreemrechtse partij zetels gewonnen in een Spaanse regionale verkiezing.
De extreemrechtse partij Vox, die tegen illegale migratie en tegen Catalaans separatisme is, overtrof de verwachtingen. Peilingen gaven aan dat de partij ten hoogste vijf zetels zou halen. Maar ze won meteen twaalf zetels in het 109 zetels tellende regionale parlement.
Met die uitslag kan Vox een belangrijke speler worden in de toekomstige coalitie van Andalusië. ‘Wij zullen verandering vooruitgang en de herovering brengen’, zei Francisco Serrano van Vox voor de aanhangers van de partij.
Socialisten
De sociaaldemocraten van de PSOE, die de regio al sinds 1982 besturen, blijven met 33 zetels de grootste partij, maar haar meerderheid kreeg zware klappen. Het gaat om haar slechtste resultaat ooi in Andalusië. De partij heeft liefst veertien zetels verloren.
De PSOE is er niet in geslaagd om de werkloosheid terug te dringen. Ook raakte ze in opspraak in een groot schandaal, waarin twee ex-minister-presidenten van de regio verwikkeld waren.
Mogelijk probeert ze nu een coalitie te vormen met het linkse Podemos en haar bondgenoten, om een centrumrechts bestuur buitenspel te zetten. Maar dat wordt niet eenvoudig. De conservatieve Partido Popular, met 26 zetels de tweede grootste partij, droomt van een bestuur zonder de socialisten en wil met alle partijen aan de rechterzijde van de socialisten praten. Ook met Vox. De liberalen van Ciudadanos halen 21 zetels, een winst van 12 zetels.
‘Andalusië heeft voor verandering gekozen’, zegt Juanma Moreno, regionale leider van de PP. ‘Veertig jaar van socialistische hegemonie is vanavond doorbroken.’
Extreemrechts
Het is voor het eerst dat een extreemrechtse partij zijn intrede doet in een regionaal parlement sinds de herinvoering van de democratie in Spanje in 1975, nadat dictator Franco was overleden.
Mogelijk stuurt het resultaat een politieke schokgolf door Spanje. Eind mei volgen nog een reeks lokale verkiezingen. ‘Dit fenomeen dat we in de rest van Europa hebben gezien, heeft nu Spanje bereikt en maakt zijn intrede in het parlement van Andalusië’, zegt de socialistische leider Susana Diaz. Ze roept de andere partijen op om geen regering met extreemrechts te vormen.
Vox kreeg al felicitaties van Marine Le Pen, leider van extreemrechts in Frankrijk. De partij werd in 2014 opgericht, en kende aanvankelijk weinig succes in Spanje waar de herinnering aan Franco nog levendig is.
