Bree Oplichting, valsheid in geschrifte, gebruik van valse stukken en het vervalsen van jaarrekeningen. Dat zijn de beschuldigingen die het parket van Limburg onderzoekt in het corruptiedossier tegen de top van Open VLD Bree en een twintigtal bevriende bedrijven.

De bal ging vijf jaar geleden aan het rollen, vlak na het aftreden van Jaak Gabriels als burgemeester na 36 jaar onafgebroken aan het bewind te zijn geweest. Een drukker uit Bree, die ook meedraaide in het circuit, werd door de plotse verkiezingsnederlaag van Gabriels niet verder uitbetaald en meldde daarop de feiten aan de nieuwe coalitie van burgemeester Liesbeth Van der Auwera (CD&V). Die zag zich verplicht het parket in te lichten, waarop de federale politie vanuit Brussel de zaak in handen nam.

Speurders van de Centrale Dienst voor de Bestrijding van Corruptie deden in 2013 huiszoekingen bij onder andere Jaak Gabriels en Maarten De Ceulaer. Ook in het stadhuis van Bree werden verschillende keren onderzoeksdaden verricht.

Belastinggeld misbruikt

Dat onderzoek bracht aan het licht dat er tot 2011 in Bree een systeem bestond waarin valse facturen werden opgemaakt door enerzijds de stad en verwante openbare diensten (OCMW, autonoom gemeentebedrijf) en anderzijds een twintigtal bevriende bedrijven uit Bree en omgeving. Het ging hoofdzakelijk om facturen voor drukkerij- en publiciteitskosten. De diensten die daar tegenover zouden moeten staan, werden niet aan de stad of de bedrijven geleverd die de kosten factureerden, maar wel aan de lokale partij Verjonging.

Op die manier zouden enkele tienduizenden euro’s, mogelijk zelfs 50.000 euro, zijn doorgesluisd naar de Breese afdeling van Open VLD. Samen met de oud-burgemeester wordt voormalig provincieraadslid Maarten De Ceulaer, destijds ook schepen in Bree, ervan verdacht de leidende rol te hebben gehad in het dossier. Ook Gabriels toenmalige privésecretaris Mathieu Verheyen staat onder verdenking.

Of de stad in ruil voor de medewerking van bedrijven een oogje dichtkneep op andere vlakken, kon het onderzoek niet uitwijzen.

Hoe dan ook gaan deze praktijken regelrecht in tegen de regels rond partijfinanciering, nog los van het feit dat er belastinggeld werd misbruikt voor partijpolitieke doeleinden.

Hoeveel geld de stad en andere openbare diensten precies zijn kwijtgespeeld, is voorlopig onduidelijk. De huidige coalitie wil zich wel zeker burgerlijke partij stellen tijdens de aankomende rechtszaak. Daarvoor werd voormalig CD&V-Kamerlid Gerald Kindermans als advocaat in de arm genomen. ‘Wellicht in september zal de raadkamer beslissen wie er effectief voor de rechtbank moet verschijnen en wie buiten vervolging wordt gesteld’, zegt het Limburgse parket, dat bevestigt dat het onderzoek is afgerond.

Gabriels lijstduwer?

Tot een rechtszaak zal het voor de gemeenteraadsverkiezingen op 14 oktober zeker niet meer komen. Toch komt het nieuws over de afronding van het corruptiedossier zeer ongelegen, op minder dan twee maanden voor de stembusgang. De lijst van Verjonging is nog niet officieel bekend, maar Gabriels zou wel als lijstduwer fungeren. De Ceulaer gaf eerder al te kennen dat hij de politiek vaarwel zegt.

‘Op dit moment heb ik geen enkel zicht op wat Jaak Gabriels ten laste wordt gelegd’, reageert Marie-Jeanne Raedschelders-Savelkoul, lijsttrekker van Verjonging. Ze benadrukt dat de huidige ploeg veraf staat van de praktijken uit het verleden. ‘Wij houden het hoofd koel en gaan zeker niet over één nacht ijs. Als er effectief gedagvaard wordt, zullen we bekijken wat de gevolgen zijn voor de betrokkenen. We hebben nog voldoende tijd voor de definitieve lijst ingediend moet worden. Ik bekijk deze zaak vooral ook op menselijk vlak. Jaak Gabriels heeft oneindig veel goeds gedaan voor Bree. Dat zullen we zeker niet zomaar naast ons leggen.’