We leven al langer in het tijdperk van de nostalgie met alle retro in de mode, muzikale comebacks en filmreboots. Twintig jaar Ketnet surft duidelijk mee op die golf.

De concerten van het muzikaal verjaardagsfeest, #Throwback Thursday in het Sportpladijs, waren in een mum van tijd uitverkocht. De Ketnetnostalgie leverde VRT NU ook een streamingrecord op dankzij oude reeksen zoals Dag Sinterklaas en Spring.

Positief effect

Vanwaar dat effect? Psychologen hebben vastgesteld dat nostalgie goede bijwerkingen heeft, zo schreef onze krant al eerder. Op een moeilijk moment aan gelukkige momenten denken, kan therapeutisch werken, en mensen die eerst naar een favoriete oude song hebben geluisterd, of teruggedacht hebben aan vroeger, zullen zich in zo’n bui van verhoogde nostalgie meer verbonden voelen met een groep vreemden en meer openstaan voor nieuwe contacten.

Wanneer mensen een verhaal over het verleden vertellen, voelen ze zichzelf beter over hun leven. En dat maakt hen zelfverzekerder en de toekomst lijkt zonniger.

Big business

‘Nostalgie is big business geworden’, stelt marketeer Peter Desmyttere. ‘Bijna elk groot merk lanceert tegenwoordig wel iets dat retro is. In de marketing zijn ze daar zeker mee bezig. Ze beseffen dat ze een gevoelige snaar bij mensen raken, en inspelen op de behoefte naar meer zelfvertrouwen en geluk.’

Hij vermoedt dat mensen die overspoeld worden door prikkels en veranderingen teruggrijpen naar dingen die ze kennen en waarmee ze vertrouwd zijn. En die zaken komen vaak uit onze kindertijd en jeugd. Van een hype wil hij niet spreken. ‘Dat is altijd al een beetje geweest.’

Nadelen

Dat nostalgie als iets positiefs wordt gezien, is relatief nieuw. Tot in de 20ste eeuw werd het nog als een geestesziekte gezien, geassocieerd met kwijnende heldinnen die lethargisch op divans gedrapeerd lagen. Hevig nostalgie heeft wel nog altijd nadelen. Ze kan tot een overdreven beschermende reflex leiden, alsof elke verandering kritiek is op het origineel.