Neen, de priester gaat niet vanop de kansel stemadvies geven. Dat behoort tot het verleden. Maar de gelovigen van een parochie moeten wel op een andere manier proberen te wegen op het lokale politieke beleid.’
Frans Schoovaerts, raadslid van het vicariaat Vlaams-Brabant en Mechelen, vindt het hoog tijd dat de kerk in Vlaanderen zich niet langer integraal en alleen bezig houdt met de eigen besognes, maar dat ze uitbreekt en banden smeedt met de gemeenschap.
Daarom schreef hij, met de stille zegen van de aartsbisschop, een opmerkelijk memorandum, dat parochies oproept meer contacten te leggen met de lokale machthebbers. Door bijvoorbeeld debatten te organiseren met politieke fracties en door kansen tot samenwerking aan te grijpen.
Middenveldorganisatie
‘De kerk vormt namelijk één van de vele middenveldorganisaties, net zoals bijvoorbeeld de vakbonden’, legt Schoovaerts uit. ‘Maar om gehoord te worden, moet de kerk eerst spreken. En liefst over zo concreet mogelijke onderwerpen, in niet al te wollige taal. Wat de parochie van Landen veranderd wil zien, gaat om die reden evident verschillen van Wezembeek-Oppem.’
Schoovaerts lanceert het voorstel nu (in Kerk & Leven, het ‘parochieblad’) opdat zo veel mogelijk geloofsgemeenschappen tegen de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 een ‘politiek manifest’ kunnen overhandigen.
Voor niet-gelovigen mag het initiatief enigszins verbazen. Als de betekenis van religie en geloof al maatschappelijk en politiek ter sprake komt, dan vooral in persoonlijke ethische kwesties, zoals abortus en euthanasie. En door de pedofilieschandalen verloor de kerk ook nog eens een groot deel van haar historisch en moreel gezag in de lekenwereld, wat zou ze dus anderen opdragen te doen?
Die ‘schroom’ valt nu langzaamaan weg. Binnen de christelijke gemeenschap in België groeit ontegensprekelijk een vorm van zelfbewustzijn over de eigen identiteit. Dat blijkt uit dit initiatief, als evengoed uit het concept van de ‘katholieke dialoogschool’.
‘Het hoort tot het wezen van het geloof om naar de andere toe te stappen’, zegt Schoovaerts. ‘Dat betekent inderdaad het einde van een soort gereserveerdheid. Maar als een kerk niet dient, dan dient ze tot niets. Zo simpel is het. Vandaar de oproep om politiek betrokkenen te raken, om christelijke accenten te leggen.’
Dynamische God
De Leuvense theoloog Johan Verstraeten wijst daarnaast op de invloed van paus Franciscus. ‘In zijn ogen is aan politiek doen een daad van liefde. Een kwestie dus van de handen vuilmaken. Franciscus vertrekt daarbij van een dynamische God, die zich niet alleen toont in het binnenkerkelijke en de religieuze gebruiken maar ook in de concrete interactie met de migrant.’
Verstraeten zegt tot slot dat zulk politiek advies ook in andere landen wordt gegeven. ‘Zo lanceerde de bisschoppenconferentie in Frankrijk voor de presidentsverkiezingen een document waarin het christenen opriep zich bewust te worden van de consequenties van een bepaalde keuze.’
