Rekeningrijden als oplossing voor het fileprobleem? De Vlaming gelooft er niet in. En al zeker niet als de rekening te hoog dreigt op te lopen
Het idee achter rekeningrijden is simpel: laat automobilisten een kleine vergoeding betalen per gereden kilometer. En in de slimme variant van rekeningrijden hangt de hoogte van die vergoeding af van het tijdstip en de locatie. Wie bijvoorbeeld in de spits naar een grootstad rijdt, zou meer moeten betalen. In ruil vallen de verkeersbelasting en de inschrijvingstaks weg.
Economen, mobiliteitsexperts en ook de Vlaamse overheid zien daar wel muziek in: door auto-mobilisten in hun portefeuille te raken, zullen ze beginnen na te denken over alternatieven. En zullen er dus minder files zijn.
Routine niet doorbreken
Maar mobiliteitsvereniging VAB komt nu met een waarschuwing: in theorie klinkt dat allemaal wel goed, maar de Belg gelooft er niet in. Zeker wie veel kilometers doet of een bedrijfswagen heeft, ziet in rekeningrijden geen oplossing voor het fileprobleem. En riskeert dus zijn routine niet te doorbreken.
Nochtans schetst de representatieve steekproef van onderzoeksbureau Ipsos op het eerste gezicht geen al te negatief beeld. Zo zegt 38 procent van de chauffeurs die een gemiddeld aantal keer in de file staan – niet te veel, niet te weinig – zijn gedrag niet aan te passen. Dat is een minderheid.
‘Maar van de mensen die hun gedrag wel aanpassen, zien we dat meer dan vier op de tien gewoon kiezen voor een ander gebruik van de wagen. En dat terwijl bijvoorbeeld buiten de spits het aantal file-uren ook toeneemt’, zegt Maarten Matienko van de VAB. ‘En het is nog maar te zien of mensen die zeggen te veranderen, effectief zullen veranderen.’
De anderen betalen
Ook opvallend: dat anderen moeten dokken voor het gebruik van de wegen is prima voor de Belgen. Maar zelf doen we het liever niet. ‘De voorstanders van slim rekeningrijden willen het alleen op plaatsen en momenten waarop ze zelf niet rijden’, luidt de analyse.
Illustratief daarvoor is de vraag in de steekproef over waar de slimme kilometerheffing toegepast mag worden. Meer dan een derde vindt de steden Brussel, Antwerpen en Gent daarvoor uitermate geschikt. Voor de suggesties ze overal in te voeren, zijn maar weinig voorstanders te vinden.
Globaal gezien gelooft slechts 12 procent van de mensen dat slim rekeningrijden het fileprobleem oplost. En de VAB geeft ze geen ongelijk. ‘Wij betwijfelen of dit een waardevolle bijdrage heeft zonder goede flankerende maatregelen, zoals investeringen in het openbaar vervoer en de fietsinfrastructuur’, meent Matienko.
Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) bereidt de invoering van een slimme kilometerheffing voor personenwagens voor. Volgend jaar moet een studie worden opgeleverd met diverse toekomstscenario’s. Wellicht moet de volgende Vlaamse regering dan de knoop doorhakken.
