Over de Turteltaks bestond al langer een juridisch geschil. De taks zegt een belasting per afnamepunt te zijn, maar verschillende klagers, van de PVDA tot Test-Aankoop, noemden ze ronduit een belasting op het elektriciteitsverbruik.

Dat laatste is een probleem, want er bestaat al een federale belasting op het elektriciteitsverbruik. Er bestaat zoiets als het principe ‘non bis in idem’. Een fiscaal belastbare basis kan niet tweemaal belast worden.

Het Grondwettelijk Hof heeft die redenering nu gevolgd. Volgens het Hof is de hoogte van de Turteltaks zodanig verbonden met de verbruikte hoeveelheid elektriciteit, dat er geen fundamenteel verschil meer is met de federale taks.

Het Hof vernietigt daarom de Turteltaks maar om ‘rechtsonzekerheid en administratieve en juridische moeilijkheden te vermijden’, wordt de vernietiging niet met terugwerkende kracht uitgesproken. De heffing voor 2016 en 2017 blijft. Geld terugvorderen gaat dus niet.

Wat nu?

Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open VLD) verblijft op dit moment in Duitsland voor een werkbezoek. Hij wijst er in een eerste reactie op dat de putten van de groenestroomcertificaten niet verdwenen zijn, nu de Turteltaks vernietigd is. Hij gaat nu op zoek naar een andere oplossing.

‘Ik respecteer de uitspraak van het Grondwettelijk Hof dat de energieheffing zoals ze vandaag bestaat niet de juiste manier is, maar dat betekent wel dat we een andere oplossing moeten zoeken’, zegt Tommelein. ‘We mogen de mensen geen blaasjes wijsmaken. De energie-omslag kost geld.’

Tommelein vindt dat in Vlaanderen de vergissing is gemaakt om de energiefactuur kunstmatig te bevriezen en om de oversubsidiëring niet op tijd aan te pakken. ‘Gratis bestaat echter niet. Daar wil ik heel eerlijk en open over zijn. We zullen dus moeten bekijken hoe we dit kunnen oplossen.’

‘Overwinning’

De consumentenorganisatie Test-Aankoop spreekt alvast van ‘een overwinning voor de consument’, net als de PVDA die van een grote nederlaag voor de Vlaamse regering spreekt. Wel noemt PVDA-voorzitter het onbegrijpelijk dat de taks zonder terugwerkende kracht is vernietigd. ‘Dat is totaal inconsequent.’

Oppositiepartijen Groen en SP.A zijn tevreden met het arrest van het Grondwettelijk Hof. 'Tijd voor een eerlijke en betaalbare factuur', stelt SP.A-fractievoorzitter in het Vlaams Parlement Joris Vandenbroucke. Groen vindt dat Tommelein de Turteltaks meteen moet intrekken en dient een alternatief in om de 'factuur betaalbaar te houden en investeringen in groene energie te garanderen'. De partij denkt aan het afromen van superwinsten van grote zonneparken.

Vlaamse consumenten kregen door de Turteltaks, genoemd naar toenmalig minister van Energie Annemie Turtelboom (Open VLD), sinds 1 maart 2016 gemiddeld ongeveer 100 euro extra aangerekend op hun elektriciteitsfactuur. Zo wilde de Vlaamse regering onder meer de historische schuldenberg van de groenestroomcertificaten wegwerken.