De PS en de SP.A liggen op ramkoers na het schandaal over de Brusselse burgemeester Yvan Mayeur. ‘Met die club kan ik niet meer samenwerken.’
‘Het is niet waar’ (Philippe Close), ‘het zijn leugens’ (Laurette Onkelinx). ‘Het’, dat is de bewering van SP.A-voorzitter John Crombez dat de PS er donderdag op aanstuurde dat Yvan Mayeur toch nog een schepenambt zou krijgen als hij zijn burgemeesterssjerp zou opgeven.
Over het verhaal circuleren verschillende versies. Het enige wat vaststaat, is dat Crombez Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten donderdagnamiddag voor het scenario had gewaarschuwd. Ook zij vond het denkspoor onaanvaardbaar.
Bij de PS sloegen de stoppen daarop door: zelfs een elegante uitweg wordt ontslagnemend burgemeester Yvan Mayeur niet gegund. En de relaties met de SP.A stonden al op springen: Brussels minister Pascal Smet (SP.A) lag mee aan de basis van het ontslag van Mayeur. Door de audit die hij begin dit jaar over Samusocial bestelde, kwam de zelfbediening daar aan het licht. Smet was bovendien een van de eersten om uitdrukkelijk het ontslag van Mayeur te eisen.
Of het voorstel om Mayeur schepen te maken ’s avonds op het meerderheidsoverleg ook nog ter sprake kwam en in welke vorm, daarover verschillen de meningen. Over die vergadering wordt de zwartepiet doorgeschoven, waarbij op de woorden wordt gespeeld. Het doet er ook niet meer toe. Na een hooglopende ruzie verliet SP.A-schepen Ans Persoons de tafel. De SP.A ligt uit de Brusselse coalitie.
Ethische politiek is een thema waar de Vlaamse socialisten al enkele jaren een thema van maken, en waarop ze niet kunnen toegeven. Ze hebben een decumul en een loonplafond goedgekeurd, en als er op lokaal vlak iets fout loopt, grijpt voorzitter Crombez genadeloos in. De kloof tussen de machtspolitiek van de PS en de propere handen van de SP.A kan niet groter zijn. Maar wat baat die politiek van propere handen als de Franstalige geestesgenoten er de kantjes aflopen en de SP.A mee in de klappen deelt? Alleen een principiële reactie kon redding brengen.
De SP.A rekende op de steun van coalitiepartners MR en Open VLD, maar kwam naar eigen zeggen bedrogen uit. De twee partijen voelden aan dat de wraaklustige PS haar zusterpartij uit de coalitie wilde wippen. De MR trad zelfs openlijk de PS bij: ‘Als het u niet aanstaat, trap het dan af.’ Meteen kwam Persoons’ bevoegdheid – wijkcontracten – vrij, zeer gegeerd vanwege de grote budgetten.
Ook het Vlaamse front met Open VLD hield niet lang stand. Na het vertrek van de SP.A vergroot het soortelijk gewicht van Open VLD, met Els Ampe als enige Vlaamse schepen. Open VLD had ook geen zin om zich te veel te mengen in de open oorlog tussen de PS en de SP.A. De partij was er als de dood voor dat de Brusselse crisis ook de Brusselse regering zou besmetten.
Het gevolg is dat de Vlaamse socialisten in 2018 voor het eerst in twaalf jaar weer op eigen kracht naar de kiezer moeten in de stad Brussel. Propere handen hebben een prijs.
Het tegenoffensief volgde onmiddellijk. Al bij de voorstelling van Philippe Close (PS) als opvolger van Mayeur klonk het dat transparantie hoog op de agenda staat. Het Brusselse schepencollege zal een publiek kadaster van mandaten bijhouden. Burgemeester Close zal zijn parlementszitje opgeven om voltijds burgemeester te worden. En Ans Persoons wordt niet vervangen, meteen een schepen minder.
Maar bij de SP.A kunnen ze moeilijk hun sarcasme verbergen. ‘Dit gaat lang niet ver genoeg’, klinkt het. ‘Wij wilden een grote schoonmaak houden in het aantal vzw’s, dat gebeurt niet.’ Close zal als burgemeester zijn rol blijven spelen in vzw’s als Brussels Expo.
Dat de nieuwe ploeg, zonder de SP.A, tot nu toe alleen over inhoud zou hebben gesproken en nog niet over een verdeling van de bevoegdheden, wordt op een schampere lach onthaald. ‘Dat geloof je toch niet?’
