Diplomatieke schokgolf in Midden-Oosten: banden met Qatar doorgeknipt
De Saudische koning, Salman bin Abdulaziz, samen met de emir van Qatar, Tamim bin Hamad al-Thani. Archiefbeeld uit 2015. Foto: REUTERS

Saudi-Arabië, Egypte, Bahrein, Jemen en de Verenigde Arabische Emiraten hebben alle diplomatieke banden met buurland Qatar opgeschort en hebben de grenzen met de kleine golfstaat gesloten.

Dat heeft het Saudi-Arabische persagentschap maandagochtend bekendgemaakt. De maatregel moet ‘het koninkrijk beschermen tegen terrorisme en extremisme’. Ook Bahrein, Jemen, de Verenigde Arabische Emiraten en Egypte hebben alle diplomatieke banden met Qatar opgeschort en hebben hun grenzen met de kleine Golfstaat gesloten.

Saudi-Arabië heeft het lokale kantoor van de nieuwszender Al Jazeera in het koninkrijk gesloten en de vergunning van de zender uit Qatar afgenomen. Al Jazeera heeft terreurorganisaties gesteund en probeert de nationale soevereiniteit van Saudi-Arabië te verstoren, aldus de Saudische ministerie van Cultuur en Informatie. Verschillende luchtvaartmaatschappijen uit de Golf schrappen hun vluchten van en naar Qatar.

Terrorisme

De vijf landen beschuldigen Doha ervan terroristen te steunen, twee weken nadat de Amerikaanse president Donald Trump de moslimlanden ertoe had opgeroepen het extremisme aan te pakken. Luchtvaartmaatschappij Etihad Airways heeft intussen laten weten dat het niet meer vliegt op Qatar.

De soennitische landen vermoeden dat hun bondgenoot onder één hoedje speelt met het sjiitische Iran. Doha zou de regio destabiliseren door terroristische groeperingen uit Iran financieel te steunen. Enkele weken geleden schreef het Qatarese persbureau QNA dat sjeik Tamim bin Hamad al-Thani aartsvijand Iran 'een islamitische macht' had genoemd die 'niet kan worden genegeerd' en dat er 'geen reden is voor Arabische vijandigheid jegens Iran'. Qatar beweerde later wel dat QNA en de Qatarese staatstelevisie waren gehackt en dat het nieuws dus nep was.

Grootste regionale crisis sinds 1981

Dat de vier landen hun diplomatieke banden met Qatar opschorten, hun grenzen en luchtverbinding met Qatar sluiten én dat Qatar geweerd wordt uit de soennitische coalitie die in Jemen strijd levert tegen de door Iran gesteunde Houthi-rebellen, zorgt in een klap voor de ergste regionale crisis sinds de oprichting van de Samenwerkingsraad van de Arabische Golfstaten in 1981. Daarin zetelen Saudi-Arabië, Bahrein, de Verenigde Arabische Emiraten, Qatar, Oman en Koeweit.

Volgens de Saudi's wil Qatar de regio destabiliseren door onderdak te bieden 'aan verschillende terroristische groeperingen zoals de Moslimbroeders, IS en al-Qaeda'. Volgens een communiqué van de soennitische coalitie steunt Doha ook de sjiitische Houthi's in Jemen.

Trump

De Qatarezen zelf reageren ontstemd. De andere Golfstaten proberen het land onder voogdij te plaatsen, zegt het ministerie van Buitenlandse Zaken. De genomen maatregelen zijn niet gerechtvaardigd en ongegrond.

Twee weken geleden was de Amerikaanse president Donald Trump nog op bezoek in Saudi-Arabië. De bekroning van zijn onderhoud met de Saudi's was de ondertekening van een strategische visie om de samenwerking tussen Washington en Ryad op het vlak van economie en defensie te versterken. Tijdens een toespraak vroeg Trump de leiders van de moslimlanden de extremisten en de terroristen te verjagen. Hij riep de internationale gemeenschap ook op Iran te isoleren.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson heeft vanuit Australië al gereageerd op het nieuws uit het Midden-Oosten. Hij denkt niet dat het isolement van Qatar 'ook maar enige impact zal hebben op de strijd tegen het terrorisme in de regio of op mondiaal vlak'. Tillerson hoopt wel dat de Samenwerkingsraad van de Arabische Golfstaten verenigd blijft.

Wist je dat je ook zonder abonnement elke maand 3 betalende  plus-artikels kunt lezen?

Lees gratis ›

Vul je e-mailadres en wachtwoord in