'Nederland zal de prijs betalen'

De Turkse minister van familiezaken Fatma Betül Sayan Kaya was naar Nederland afgereisd om de Nederlandse Turken op te roepen om te stemmen voor een referendum. Dat referendum moet de president meer macht geven. Sayan Kaya was met een wagen vanuit Duitsland naar Nederland vertrokken, om zo problemen met toelating voor het vliegtuig te omzeilen. Zaterdag werd de toelating voor haar collega Mevlut Cavusoglu ingetrokken, wat aanleiding gaf tot een stevige rel tussen Nederland en Turkije.

Sayan Kaya bleef zaterdag urenlang in Nederland in haar wagen zitten. Uiteindelijk stapte ze toch, vloekend en scheldend, uit de wagen. Ze werd onder politiebegeleiding terug naar Duitsland gebracht.

De Turkse president Erodogan reageert erg scherp. Hij laat Nederland weten dat ze ‘hard’ zullen reageren en zware tegenmaatregelen zullen treffen. 'Er zullen ernstige gevolgen zijn op diplomatiek, politiek, economisch vlak en op andere gebieden.' De minister van Buitenlandse Zaken laat weten dat verontschuldigingen niet zullen volstaan. 'De acties zullen volgen hebben', klinkt het.

'Het nazisme is herboren'

Nederland zal volgens Erdogan 'de prijs betalen' voor de 'schaamteloze' behandeling die de Turkse minister van Familiezaken zaterdag in Rotterdam moest ondergaan. Dat heeft de Turkse president Recep Tayyip Erdogan zondagmiddag gezegd in een toespraak. 'Wat we gisteren zagen was een manifestatie van islamofobie', zo vertaalt RTL-journalist Olaf Koens de uitspraken van Erdogan. 'Het is een ontwikkeling. Het westen heeft het ware gezicht laten zien. Dit is fascistische druk. Het nazisme is herboren. Ik dacht dat het voorbij was. Maar het is niet waar. Het leeft. In het westen.''Laten we kijken wat er woensdag (parlementsverkiezingen in Nederland, red.) gaat gebeuren', ging Erdogan volgens Koens verder. 'Ik roep mijn Turkse broers op, jullie zullen doen wat nodig is. Zij die de honden op mijn burgers (in Rotterdam, red) hebben losgelaten zullen daar een prijs voor betalen.'Erdogan bedankte in de toespraak Frankrijk omdat zij wel een bezoek van minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Cavusoglu toelieten. Zondagnamdidag spreekt Cavusoglu een meeting in Metz toe.

'Ze kunnen lang wachten op excuses'

Rutte is niet van plan zijn excuses aan te bieden. 'Als Turkije excuses van Nederland eist kunnen ze daar lang op wachten', liet Rutte nog weten in een interview als reactie op een opmerking van commentator Wierd Duk. 'Dat is toch bizar', reageerde Rutte. 'Even Wierd, even serieus. Dit is een man die ons gisteren uitmaakt voor fascisten en land van nazi’s. Ik ga de-escaleren, maar niet door excuses aan te bieden. Ben je nou gek.'

Bovenop het Nederlandse consulaat in Istanboel wapperde zondagochtend korte tijd een Turkse in plaats van een Nederlandse vlag. Een onbekende betoger was erin geslaagd de Nederlandse vlag naar beneden te halen en de Turkse te hijsen. Op de site van CNN Türk waren beelden te zien van een Turkse vlag bovenop het gebouw van het Nederlandse consulaat. Uit de beelden blijkt verder nog dat vanop het dak van het consulaat "Allah akbar" geroepen werd.

‘Schandalige misleiding’

De burgemeest van Rotterdam, Ahmed Aboutaleb, sprak van een schandalige misleiding. ‘De Turkse minister heeft tegen ons gelogen’, zegt Aboutaleb. Volgens Aboutaleb waren er verschillende kolonnes onderweg, waardoor de politie achter de verkeerde aanreed. ‘Maar onze manschappen hebben Kaya dan toch onderschept aan het consulaat.’

Op beelden bij de Nederlandse omroep NOS was te zien dat de Turkse minister nabij het consulaat in Rotterdam werd tegenhouden door agenten. Ze kreeg te horen dat ze via de kortst mogelijke weg terug naar Duitsland moest, onder begeleiding van een escorte. Sayan Kaya weigerde daar op in te gaan.

Volgens een woordvoerder van de AK-partij in Nederland, Mustafa Aslan, was het de bedoeling dat ze de aanhangers zou toespreken. ‘Haar enige bedoeling is de mensen te informeren over het referendum’ aldus Aslan. ‘Dat ze moeten gaan stemmen.’ Sayan Kaya noemt het een schending van het internationaal recht dat ze niet binnenmag in het consulaat.

Sayan Kaya vloog volgens de krant Hurriyet vanuit Keulen terug naar Istanbul.

Tumult

Bij het Turkse consulaat in Rotterdam werd het zaterdagavond steeds drukker. Honderden mensen verzamelden zich bij Westblaak. Velen droegen een Turkse vlag in hun hand. Nadat het bekend raakte dat Kaya de menigte niet mocht toespreken werd de sfeer grimmiger, en moest de politie enkele keren ingrijpen. Mensen gooiden met stenen en flessen. Rond twee uur vannacht heeft de politie een waterkanon ingezet tegen de aanwezigen.

De politie in Rotterdam heeft tijdens die rellen twaalf mensen gearresteerd. Zeven mensen raakten gewond, onder wie een agent. Die liep een gebroken hand op, zei een woordvoerster. De mensen zijn gearresteerd wegen openlijke geweldpleging en het niet opvolgen van bevelen van de politie. De betogers is meerdere keren gevraagd vreedzaam te vertrekken. Een groot deel van de aanwezige Turkse Nederlanders gaf aan die oproep gehoor, maar een deel van de demonstranten begon de politie te bekogelen met bakstenen en bloempotten. Dat was voor de ME, de mobiele eenheid van de Nederlandse politie, reden om in te grijpen.

Ambassade

De hele affaire blijft voor beroering zorgen tussen Nederland en Turkije. Nadat de Turkse president Recep Tayyip Erdogan eerder op de dag Nederland ‘fascistisch’ noemde, is nu ook officieel meegedeeld dat de Nederlandse ambassadeur niet meer welkom is in Turkije.