Een groeiend aantal moskeeën en islamitische centra staat onder invloed van het wahabitisch salafisme, een radicale vorm van de islam. Tot die conclusie komt het Orgaan voor de Coördinatie van de Dreiging (Ocad) in een recent rapport. Wat is het salafisme precies?
Het salafisme (en het wahabisme) behoort tot de meest conservatieve stromingen binnen de islam. Salafisten willen de godsdienst belijden zoals in de tijd van de profeet Mohammed. Het salafisme hangt een erg rigoristische visie op de godsdienst aan en claimt de enige juiste islam te zijn. Het voedt daardoor vijandige gevoelens tegenover niet-moslims en westerlingen in het bijzonder. Ook andere islamitische stromingen, zoals het het sjiïsme en het soefisme, vinden geen genade in de ogen van salafisten.
Hoe radicaal is het salafisme?
Het salafisme wil terug naar de zuiverheid van de godsdienst. Dat uit zich onder meer in een vrome levensstijl en een letterlijke interpretatie van de koran. Mannen en vrouwen leven strikt gescheiden, ze dragen traditionele gewaden en de mannen hebben lange baarden. In Europa leven de salafisten vaak dan ook heel afgezonderd. Ze weigeren zich te integreren in de westerse samenleving en trekken zich volledig terug uit de maatschappij.
Is salafisme hetzelfde als wahabisme?
Het wahabisme is de stroming in de islam die Mohammed ibn Abd al-Wahhaab (1703 - 1792) stichtte. Wahabieten beschouwen alle theologische en juridische ontwikkelingen in de islam die dateren van na het jaar 661, als ontoelaatbare vernieuwingen. Zij zijn van oordeel dat het niet de islam is die moet meegaan met zijn tijd, maar wel dat de moderne tijd zich moet aanpassen aan (hun visie van) de islam. Wahabisme wordt vaak gezien als onderdeel van of synoniem voor salafisme. Een deel van de salafisten is het echter niet eens met het wahabitische Saudische koningshuis dat als te pro-westers of on-islamitisch wordt gezien.
Welke rol speelt Saudi-Arabië in de verspreiding van het salafisme?
Het wahabisme is de staatsgodsdienst van Saudi-Arabië. Het land heeft erg veel ideologische invloed omdat het belangrijke theologische centra en islamitische steden zoals Mekka en Medina op zijn grondgebied heeft.
De verspreiding van het salafisme is een prioriteit voor de Saudische overheid. Heel wat moskeeën en Islamitische centra in Europa ontvangen financiële steun vanuit Saudi-Arabië. De Saoedische autoriteiten kennen studiebeurzen toe aan moslims overal ter wereld. Om ze daarna in te zetten in hun bekeringsapparaat.
Wat maakt het salafisme zo aantrekkelijk?
Hoewel de eerste versie van de Koran dateert uit 651, biedt hij de salafisten vandaag nog altijd een leidraad. Voor elke vraag, voor elk probleem vinden ze een letterlijk antwoord in de Koran. ‘Het pretendeert te weten wat de waarheid is, en dat biedt in tijden van onzekerheid houvast’, aldus Joas Wagemakers, universitair docent islamstudies aan de Radbouduniversiteit in Nijmegen, twee jaar geleden in De Standaard.
Is er een link tussen het salafisme en terreurgroepen zoals Islamitische Staat?
Eén van de stromingen in het salafisme predikt de radicale islam die groepen als IS, Al-Qaeda en andere extremistische moslimbewegingen aanhangen. De meeste jongeren die in Syrië willen vechten, hebben zich dan ook tot het salafisme bekeerd. Anderzijds is er ook een stroming binnen het salafisme die geweld afwijst omdat uit de Koran zou blijken dat Mohammed ook geen geweld gebruikte. Salafisme kan dus niet zomaar gelijkgeschakeld worden met moslim-extremisme.