Een man zal vrouw kunnen worden en een vrouw man door naar de burgerlijke stand te stappen. Een operatie hoeft niet meer. Een ‘terugkeer’ wordt wel moeilijker. Zowel de minister van Justitie, Koen Geens (CD&V) als de staatssecretaris voor Gelijke Kansen, Elke Sleurs (N-VA), kondigen een wetswijziging aan.
Vandaag kan iemand volgens de wet van 2007 van geslacht – of liever: gender – veranderen maar moet hij of zij daar serieuze medische ingrepen voor ondergaan. Verplichte sterilisatie, verwijderen van de eierstokken en baarmoeder, verwijderen van de testikels. ‘De wet was goed omdat hij transgenders erkende maar de medicalisering legde zware ingrepen op en was ook in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens,’ zegt de staatssecretaris voor Gelijke Kansen, Elke Sleurs (N-VA).
Zij en de minister van Justitie, Koen Geens (CD&V), bereiden ieder een wetsontwerp voor dat de medische ingrepen als voorwaarde uit de wet haalt. Een transgender zou zijn juridisch geslacht (en zijn naam) bij de burgerlijke stand kunnen laten wijzigen, als hij of zij een gemotiveerde verklaring heeft ondertekend. Na een wachttijd waarin de betrokkenen grondig geïnformeerd moet worden over de juridische en maatschappelijke gevolgen, kan er dan na een bevestiging groen licht komen voor de gender-wissel.
'Geen jojo-effect'
Terugkeren naar het vorige geslacht wordt moelijker: om lichtzinnige of frauduleuze beslissingen te ontmoedigen wordt een procedure via de rechtbank ingevoerd. 'We willen geen jojo-effect,' zegt Sleurs.
Er zijn nog enkele verschillen tussen de modaliteiten in beide voorstellen, waarover de regering de knoop zal moeten doorhakken. Zo wil CD&V een wachttijd van zes maanden, en volstaat voor Sleurs drie maanden, Ook over de leeftijd is er nog een meningsverschil: het kan met toestemming van de ouders vanaf zestien jaar voor Sleurs, terwijl Geens het op achttien jaar houdt.
CD&V wil tijdens de wachttijd ook in begeleiding voorzien door een genderteam, zoals dat vandaag aan de UGent bestaat. 'Die moeten dan wel erkend worden en er zouden ook niet-medische experts in moeten zitten', zegt CD&V-kamerlid Els Van Hoof. Elke Sleurs acht een objectieve, volledige brief voldoende.‘We gaan ervan uit dat goed geïnformeerde volwassenen die stap kunnen zetten zonder dat daar een arts of psycholoog aan te pas moet komen.’
Els Van Hoof en Brussels staatssecretaris Bianca Debaets hadden voor de wetswijziging gepleit in een opiniestuk in De Standaard. Landen zoals Denemarken, Ierland en Malta hebben hun wetgeving over transgenders al in deze zin aangepast.
