Verkrachtingszaken worden sinds de invoering van de Salduz-wet vaker dan vroeger geseponeerd. In 2014 waren er voor elke zedenzaak die het parket voor de rechter bracht, liefst vier seponeringen. Dat blijkt uit onderzoek van De Standaard. ‘Als maar een van de twee partijen, met name de verdachte, juridische begeleiding krijgt, is die uiteraard beter af dan het slachtoffer.’
Hoe komt het dat ondanks verfijnde opsporingstechnieken, de invoering van een kit om sporen te verzamelen en een toegenomen bewustzijn bij politie en gerecht zulke misdrijven minder dan vroeger voor een rechtbank komen? De Standaard vroeg het aan meer dan tien magistraten, politiemensen en advocaten.
Hun ervaring leert dat zedenonderzoeken vandaag moeilijker zijn dan ooit. Met name de Salduz-wet maakt het lastiger de waarheid te achterhalen. Die wet is sinds 1 januari 2012 van kracht en verleent verdachten bij hun eerste verhoor een gratis advocaat.
‘Sinds de invoering van Salduz zetten verdachten in zedenzaken vaker in op “woord tegen woord”’, zegt Philippe Van Linthout, covoorzitter van de Vereniging van Onderzoeksrechters en onderzoeksrechter in Mechelen. ‘Vroeger gebeurde het dat een verdachte tijdens het verhoor eerst ontkende dat hij het slachtoffer ooit had gezien. Als speurders hem dan confronteerden met bewijzen zoals DNA-sporen, ging hij door de knieën en vertelde hij zijn versie van het verhaal, soms met een bekentenis erbij.’
Onterechte vrijspraak
Vandaag zijn verdachten beter voorbereid op de ondervraging, zegt Van Linthout. ‘De meeste mensen die voor het eerst worden verhoord door speurders, weten van toeten noch blazen. Een advocaat, een juridisch geschoolde mens die er bij zit om hen te verdedigen, vangt dat op. In zedendossiers maakt dat het er zeker niet makkelijker op om te achterhalen wat er is gebeurd. En ook: als maar een van de twee partijen, met name de verdachte, juridische begeleiding krijgt, is die uiteraard beter af dan het slachtoffer.’
Het College van Procureurs-Generaal trekt nog geen grote conclusies. ‘Of er een oorzakelijk verband is tussen de toename van seponeringen en de Salduz-wet, zou moeten blijken uit een diepgaande enquête bij alle magistraten’, klinkt het daar.
Maar Bjorn Ketels en Frédéric Thiebaut, advocaten met ervaring, erkennen alvast dat door verdachten in zedenzaken van bij hun eerste verhoor bij te staan en te coachen ‘al zaken zijn geseponeerd of verdachten vrijgesproken waarbij het in feite wel om een verkrachting ging’.
