De sfeer in de buurt rond het Zuidstation in Brussel was in de uren voor de massale politiecharge steeds grimmiger geworden. De ordediensten hadden eerder al naar het waterkanon en traangas gegrepen om een aantal heethoofden uit elkaar te drijven. Getuigen maakten ook gewag van militanten die straatstenen uitbraken om de politie mee te bekogelen. Steeds meer auto's werden omgegooid en in brand gestoken.
Tot de politie het welletjes vond en massaal chargeerde op betogers op de Zuidlaan en de Hallepoortlaan. Volgens verschillende getuigen gingen de ordediensten daarbij stevig tekeer met hun knuppels. Daarbij zou geen onderscheid gemaakt zijn tussen vandalen en toeschouwers. Onder meer een oudere man met een looprek en een toevallige voorbijgangster zouden in de klappen gedeeld hebben.
NMBS-gebouw bekogeld
NMBS-woordvoerder Bart Crols liet eerder al weten dat er aan het NMBS- gebouw 'een confrontatie aan de gang was tussen een harde kern betogers en de politie'. 'Het ging er hevig aan toe en er werd met vanalles gegooid. Of de agressie tegen het NMBS-gebouw gericht was, is niet duidelijk.'
De Brusselse burgemeester Yvan Mayeur wijst voor de rellen met een beschuldigende vinger in de richting een 200-tal Antwerpse dokwerkers. Volgens het ABVV zijn de rellen begonnen met provocaties door de ordediensten en ligt het niet aan de dokwerkers dat de situatie ontaard is.
'Hooligans'
'Mensen van buitenaf hebben onze organisatie geïnfiltreerd. Wie dat zijn, weten we niet. Een bende hooligans die komen betogen om rel te schoppen. We vinden dat bijzonder spijtig dat zij op deze manier zo'n succesvolle betoging proberen te kapen', zegt het ABVV in een reactie.
Andere getuigen spreken van 'agitatoren' die manifestanten probeerden op te hitsen. Zo liet betoger en voormalig Jobat-journalist Bertin Sanders aan onze redactie weten dat zijn omgeving en hijzelf 'door een onbekende vrouw, in het Nederlands en in het Frans, naar de kop van de betoging werden gesommeerd omdat er een antibetoging van N-VA-militanten aan de gang was'. 'Uiteindelijk bleek daar niets van de kloppen', zegt Sanders, 'maar een groot aantal mensen raakte natuurlijk opgehitst.'
Bekijk hier de beelden van de schermutselingen tussen ordediensten en militanten.
Jongeren maken amok in VBO-hoofdkwartier
Iets voor 14.00 uur drongen een 150-tal jongeren van verschillenden linkse groeperingen het hoofdkwartier van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) in de buurt van het Brusselse Centraal Station binnen. Ze hielden er 'het proces van de werkgeversorganisatie'. De politie was in de buurt om in te grijpen.
De jongeren namen deel aan de nationale betoging, maar vinden dat de massa zich te veel richt tot de regering-Michel. 'De bezuinigingen zijn nog voor de regering-Michel begonnen. Het zijn de werkgevers die de strijd tegen de gewone mens leiden. Zij leggen beslag op een steeds groter deel van de rijkdom', zegt Thomas Englert, van de Jeunes Organisés Combatifs (JOC).
De jongeren, die hun vergadering hielden in de inkomhal van de werkgeversorganisatie, hebben geen onderhoud gevraagd met het VBO. Er was ook niemand van het VBO bereikbaar voor commentaar.
‘Rechtvaardigheid nu!’
De nationale betoging werd omstreeks 11.40 uur afgetrapt aan het Brusselse Noordstation, dat was iets vroeger dan gepland. De vakbondsleiders namen de officiële kop van de betoging, achter een spandoek met daarop ‘Rechtvaardigheid nu’. Door de massale opkomst verliep de start van de betoging chaotisch.
Volgens de vakbonden lopen er 120.000 manifestanten in de betoging. Een groot deel daarvan kwam met de trein. De NMBS had meer dan 80.000 speciale treintickets verkocht. De ochtendspits op het spoor, tot 9 uur, verliep donderdag normaal. De NMBS had een vijftiental extra treinen ingelegd om de toevloed aan betogers te kanaliseren. Omstreeks half twaalf werd het treinverkeer op de Noord-Zuid-verbinding even stilgelegd omdat er teveel volk in de Brusselse stations stond.
De eerste deelnemers arriveerden omstreeks 13.15 uur bij het Zuidstation, het eindpunt van de optocht. Omstreeks 16.00 uur zou de betoging volledig afgelopen moeten zijn.
Met die hoge opkomst van 120.000 manifestanten hebben de vakbondsleiders van ACV, ABVV en ACLVB alvast de eerste ronde gewonnen in hun strijd tegen de regering-Michel. Zij wilden aantonen dat er bij de bevolking breed verzet leeft tegen maatregelen als de indexsprong en de verhoging van de pensioenleeftijd. Met minder dan 50.000 betogers was dat moeilijk geweest.
PVDA: 'Dit is slechts een begin'
PVDA-voorzitter Peter Mertens sprak op het De Brouckèreplein de manifestanten toe. 'Deze 120.000 mensen zijn de woordvoerders van honderdduizenden anderen die hun verzet tegen de regering tonen. Het toont een bredere grondstroom vanuit alle sectoren die het maatschappijproject van de ploeg Michel-De Wever weigeren. Het is de grootste syndicale en burgermanifestatie van de laatste 20 jaar. Het is een historische dag voor de wereld van de arbeid en voor al wie een ander uitgangspunt hanteert dan de winsten van een handvol aandeelhouders', aldus Mertens.
De PVDA vraagt de terugtrekking van het plan Michel-De Wever. 'De regering Michel-De Wever heeft niet de politieke legitimiteit die ze pretendeert te hebben: niemand heeft gestemd voor een partij die de pensioenleeftijd op 67 jaar wil brengen. Ministers als Johan Van Overtveldt die vertellen hoe een indexsprong niet 'dramatisch is, staan ver van de realiteit van de Belgen die het moeilijk hebben om het einde van elke maand te overbruggen”, stelt Raoul Hedebouw, volksvertegenwoordiger van de PVDA.
Hete herfst
De betoging is het startschot voor een hete herfst. Om de druk verder op te voeren, volgen er vanaf 24 november vier stakingsdagen, telkens op maandag. Eerst zijn er drie regionale stakingsdagen en tot slot, op 15 december, volgt een nationale staking.
De linkse oppositiepartijen steunen het vakbondsverzet en stappen vandaag mee op in de betoging. Opvallend: ook voormalig premier Elio Di Rupo doet dat.
De werkgevers zien de krachtmeting tussen de bonden en de centrumrechtse regering met lede ogen aan. De industriefederatie Agoria raamt de kostprijs van de aangekondigde stakingsacties voor het bedrijfsleven op 2 miljard euro.
