De recentste cijfers van energiewaakhond VREG bewijzen het: de sector van de zonnepanelen in ons land ligt zo goed als plat. Waar er in het topjaar 2011 nog 84.586 installaties bijkwamen, werden er tussen januari en september 2013 slechts 2.163 nieuwe dossiers behandeld. België telde eind september 228.812 zonnestroominstallaties, vooral dankzij de forse subsidies die er in het verleden werden betaald. In 2009 werden er nog bijna 50.000 nieuwe dossiers goedgekeurd, in 2012 nog een kleine 44.000. Door de versnelde afbouw van de subsidies en de komst van een netvergoeding zijn de hoge vergoedingen definitief verleden tijd. Is zonnestroom daardoor helemaal niet meer interessant?

Het gigantische succes van zonnepanelen en de toegenomen productie ervan, met name in China, hebben de prijzen de laatste tien jaar met 75 procent doen zakken. Waar je in 2003 nog rond de 30.000 euro betaalde voor een complete PV-installatie voor een gemiddeld gezin, heb je er vandaag al een voor 7.000 à 8.000 euro (zonder btw). Het btw-tarief is afhankelijk van de leeftijd van jouw woning. Zonnepanelen laten plaatsen op een woning ouder dan vijf jaar kost 6 procent btw, anders is het 21 procent.

Die hogere prijs uit het verleden verklaart meteen ook de hogere subsidies. De groenestroomcertificaten leverden tot eind 2009 nog 450 euro per 1.000 kWh geproduceerde stroom. In 2012 viel dat terug tot 90 euro, maar zonder dat zonnepanelen minder interessant werden. Doordat zonnepanelen inmiddels goedkoper werden én een hoger rendement opleverden, bleef de terugverdientijd tussen de vijf en de acht jaar.

Voor nieuwe installaties vanaf 2013 werd het systeem drastisch omgegooid. De vaste steun per kWh is afgeschaft en vervangen door een variabel systeem, dat kijkt naar het reële rendement van de zonnepanelen. De overheid garandeert gebruikers van zonnepanelen een rendement van 5 procent op vijftien jaar en past om de zes maanden de steun aan om dit rendement te realiseren. Maar vergeet ook de belangrijkste bron van inkomsten niet uit zonnepanelen: de gratis stroom die je voor eigen gebruik produceert, en de stroom die je aan het net levert die de teller doet terugdraaien. De vraag is dus niet wat zonne-energie kost, maar wat ze opbrengt.

Verdien aan de zon

Sectororganisatie PV Vlaanderen maakt het duidelijk met een concreet voorbeeld. Met een eenmalige investering van 8.000 euro voor een installatie van 4 kWp produceer je per jaar 3.500 kWh stroom. Zo bespaar je 735 euro op jouw elektriciteitsfactuur per jaar. Daarnaast ontvang je voor 75 euro aan groenestroomcertificaten gedurende vijftien jaar. Zo bespaar je 12.150 euro op vijftien jaar. De volgende vijf jaar krijg je geen certificaten meer, maar wel nog gratis stroom, nog eens een besparing van 3.675 euro in totaal.Je dient wel gedurende twintig jaar een netvergoeding te betalen, goed voor in totaal 5.120 euro. Alles samengeteld heb je na twintig jaar 10.705 euro uitgespaard en terugverdiend met een investering van 8.000 euro. En dat is dan nog in de veronderstelling dat de stroomprijs ondertussen niet zal stijgen. In feite zal je besparing nog veel groter zijn, want de prijs van de netstroom zal naar alle waarschijnlijkheid stijgen. En een zonne-installatie gaat gemakkelijk 25 jaar mee. Op 25 jaar berekend, kost een installatie 14.400 euro (8.000 euro aanschafprijs en 6.400 euro netvergoeding). Daarmee produceer je zo'n 87.500 kWh stroom. Als je die stroom gewoon van het net zou afnemen, zou dat 17.850 euro kosten, maar met een prijsstijging van amper 2 procent zou het al 29.000 euro zijn.

Onzekerheid

Als een zonnestroominstallatie inderdaad nog steeds zo interessant is, waarom kijkt iedereen dan massaal de kat uit de boom? Alex Polfliet, voorzitter van PV Vlaanderen, legt uit. “Momenteel heerst er een onzeker klimaat: iedereen beseft dat de netvergoeding over de jaren heen nog kan stijgen, terwijl de groenestroomcertificaten allicht nog verder in waarde zullen dalen. Wij hebben een proces lopen tegen de netvergoeding en hebben er goede hoop op dat de rechter ze zal afschaffen.”

Maar de afschaffing of inkrimping van de netvergoeding is slechts een eerste stap, vindt Polfliet. “We willen voor de consumentenmarkt evolueren naar een veel eenvoudiger systeem dan de groenestroomcertificaten. Niet langer kiezen voor een loodzware erfenis die de overheid gedurende vijftien jaar met kosten opzadelt, maar een eenvoudige, eenmalige investeringspremie om de aanschaf van zonnepanelen aan te moedigen.”