In België wordt heel wat energie verspild in oude, slecht geïsoleerde woningen en kantoren. Maar het kan ook anders, zoals passiefwoningen en -kantoren sinds enkele jaren duidelijk maken. En je kunt nog een stap verder gaan, door een gebouw meer energie te laten opwekken dan het zelf verbruikt. Zo'n energieactief gebouw staat sinds dit jaar in Genk: het hoofdkantoor van Stebo, een vzw voor stedelijk opbouwwerk.
Op het zuidgerichte hellend dak valt geen enkele dakpan te bespeuren. De 385 m² aan dakoppervlakte bestaat, afgezien van enkele ramen en een dakterras, volledig uit zonnepanelen. Die fotovoltaïsche panelen kunnen niet alleen meer dan 42.000 kW/h per jaar opwekken, ze doen ook dienst als dakbedekking. En dat is niet de enige keer dat bij het ontwerp van dit gebouw out of the box werd gedacht. Binnenin zoeken we tevergeefs naar een verwarmingstoestel. De verwarming van het gebouw van de toekomst blijkt onder andere te werken met betonkernactivering. Doorheen de betonstructuur van het gebouw lopen buisjes met water, die hetzelfde effect bereiken als vloerverwarming. In vergelijking met ventilatiesystemen veroorzaakt betonkernactivering geen tocht of lawaai en wordt er geen stof verplaatst. In de zomer geeft het beton koelte af, in de winter warmte.
Die warmte en koelte komt bij Stebo uit de grond. De zeven boorputten van elk 110 m diep werken als reusachtige thermossen, die in de zomer koelte leveren en in de winter warmte. De warmtepomp, die op elektriciteit van de zonnepanelen werkt, verwarmt het water tot de gewenste temperatuur en laat het door de betonkern stromen.
Dat het gebouw dankzij het gigantische zonnedak meer stroom opwekt dan het verbruikt, betekent niet dat het geen aansluiting op het net nodig heeft. Die is er wel degelijk. In de zomer en in de weekends produceert het gebouw een overschot aan stroom, die op het net wordt gezet. 's Nachts, wanneer de zon niet schijnt of op koude winterdagen wanneer er meer stroom nodig is dan het gebouw op dat moment kan produceren, wordt er stroom van het net gehaald, maar alles bij mekaar genomen is het gebouw een netto energieproducent.
Dat betekent daarom nog niet dat de energie door de ramen en vensters wordt buitengesmeten. Met een vermogen van 17 kW voor de verwarming ligt de warmtebehoefte van dit passiefgebouw lager dan die van een gangbare gezinswoning. Dat kan natuurlijk alleen door slimme technieken en ver doorgedreven isolatie. Bij Stebo werd gekozen voor minerale wol voor de gevels en hellende daken en voor resol-isolatie (hardschuim op basis van bakeliet) voor de vloeren en de platte daken.
Ook de verlichting is superzuinig en intelligent. Ze wordt aangestuurd door een domoticasysteem dat de hoeveelheid daglicht meet en in functie daarvan en alleen wanneer er iemand in een kantoorruimte aanwezig is, de led-verlichting en de fluorescentielampen aanstuurt. Ook met water wordt zo zuinig mogelijk omgesprongen. Het regenwater wordt opgevangen en gebruikt als sanitair water. Overtollig regenwater verdwijnt in de grond via een infiltratiesysteem.
Het zal wel erg duur zijn, zo'n passiefkantoor, horen we je denken. Maar dat valt goed mee. Met een kostprijs van 1.875 euro/m² kost dit slimme en superzuinige gebouw niet meer dan een conventioneel kantoorgebouw met hetzelfde comfortniveau. Het enige verschil is dat het Stebo-kantoor nooit een euro aan energie zal kosten en een vergelijkbaar conventioneel gebouw zo'n 30.000 euro aan energie zou kosten per jaar. Tel uit je winst.
