Iran stemt in met een aantal beperkingen op zijn nucleaire programma in ruil voor minder internationale sancties tegen het land. Dat doet het in eerste instantie voor zes maanden. ‘Het akkoord is een belangrijke eerste stap’, reageerde de Amerikaanse president Barack Obama.
Na vier dagen van onderhandelen in Genève bereikten de onderhandelaars van de zogenoemde 5+1-groep - de VS, Groot-Brittannië, Rusland, China, Frankrijk en Duitsland - in de vroege uurtjes een akkoord.
De hoge vertegenwoordigster van het Europees buitenlands beleid Catherine Ashton zei dat de overeenkomst maatregelen aan beide kanten inhoudt. Iran bevriest de komende zes maanden een deel van zijn nucleair programma. In ruil worden een deel van de internationale sancties tegen het land tijdelijk opgeheven.
Een definitieve tekst is er nog niet, maar de onderhandelaars en het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken hebben de grote lijnen uiteengezet:
- Iran zal het verrijken van uranium beperken tot vijf procent, het niveau waarbij het voor wapenonderzoek kan gebruikt worden. De voorraad van uranium dat voorbij dit punt is verrijkt, zal afgebouwd worden.
- Iran verleent een betere toegang voor de inspecteurs, waaronder een dagelijkse toegang tot de nucleaire sites van Natanz en Fordo.
- In ruil komen er zes maanden geen nieuwe sancties in verband met Irans nucleaire programma.
- De sancties tegen Iran worden verlicht ter waarde van zo'n zeven miljard dollar, onder meer in de sector van de edele metalen.
- Er komen geen nieuwe centrifuges of installaties die voor de verrijking van uranium kunnen gebruikt worden.
'Een eerste stap'
Iran benadrukt dat het zijn recht om uranium te verrijken niet opgeeft. Dat was een moeilijk discussiepunt in de de gesprekken. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry wijst erop dat de tekst 'niet zegt dat Iran het recht heeft om uranium te verrijken'.
De overeenkomst is dus nog geen definitieve oplossing voor de internationale spanningen over het Iraanse kernprogramma. Wel kan het akkoord vertrouwen opwekken om verder te gaan. 'Een eerste stap', zoals John Kerry en Barack Obama het verwoorden.
Het akkoord is een opening naar een veiliger wereld, zei Obama op de televisie. Dat deed hij niet zonder waarschuwing. Iran moet zijn ambities voor een nucleair wapen opbergen, klonk het.
Ook de Iraanse president Hassan Rohani is tevreden en herhaalde dat zijn land geen kernwapens wil ontwikkelen. Hij stelt dat de maatregelen in belang van de landen in de regio en de wereldvrede zijn. Daarbij zei hij ook dat de 'nucleaire rechten en de rechten van Iran op de verrijking van uranium zijn erkend door de grootmachten'.
'Slecht akkoord'
Dat is niet naar de zin van Israël, de historische aartsvijand van Iran. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu spreekt van 'een slecht akkoord'. Volgens hem kreeg Teheran 'wat het wilde': opheffing van sancties en het behoud van een belangrijk deel van zijn nucleaire programma. Iran kan nog altijd een atoomwapen ontwikkelen, klinkt het.
Kerry probeert zijn coalitiegenoten gerust te stellen. 'Dit akkoord biedt meer zekerheid aan de wereld en ook aan Israël, en aan onze partners in de regio', zei Kerry. 'Er is geen meningsverschil tussen de VS en Israël over het uiteindelijke doel, dat Iran niet over een atoomwapen mag beschikken.'
