In 1983 publiceerde de geo-chemicus Jerome Nriagu een opmerkelijk artikel in het New England Journal of Medicine . Hij onderbouwde een hypothese die in populariserende historische werken al naar voren was gebracht: het Romeinse Rijk ging mede ten onder door loodvergiftiging. Omdat lood overvloedig aanwezig was en makkelijk te bewerken is, gebruikten de Romeinen het in bijna alles, van aquaducten tot kookgerei. Via water en wijn (gedistilleerd in vaten met loden elementen) kregen de Romeinen hoge dosissen lood binnen, met hersen- en leverschade tot gevolg. De onvruchtbaarheid en psychische afwijkingen bij de Romeinse elite die daaruit voortvloeiden, ondergroeven de machtsstructuren van het Romeinse Rijk, wat bijdroeg tot de ineenstorting ervan.