Spaarrekeningen in vraag en antwoord
1. Wat is een spaarrekening?
Een spaarrekening is een rekening waarop je makkelijk geld kan plaatsen en terug afhalen op korte termijn. Andere namen voor het spaarboekje zijn "depositoboekje", "spaardeposito", "spaarboekje". We onderscheiden wettelijk gereglementeerde spaarboekjes en andere. Het overgrote deel van de banken biedt enkel boekjes aan die aan de wettelijke voorwaarden voldoen, waardoor de rente die erop betaald wordt grotendeels tot op grote hoogte vrij is van roerende voorheffing (zie punt 4).
2. Waaruit bestaat de rentevergoeding?
U plaatst uw geld op een spaarboekje en in ruil hiervoor krijgt u een vergoeding van de bank in de vorm van rente. De rentevergoeding op een spaarrekening bevat twee componenten: een basisrente en een getrouwheidspremie. - De basisrente is een gegarandeerd spaarpercentage dat de bank uitkeert voor elke dag uw geld op een spaarboekje staat. De basisrente kan door de bank dagelijks worden aangepast aan de marktomstandigheden. Ze moet daarvoor wel binnen de wettelijke limieten blijven. - De getrouwheidspremie kan u zien als een beloning als u voor langere tijd uw geld laat staan op uw spaarboekje. Ze wordt toegekend per periode van 12 maanden volgend op de storting. Tijdens elk van die periodes wordt het niveau van de premie gegarandeerd, zelfs als de rente voor nieuwe stortingen intussen daalt of stijgt. - Zowel de basisrente als de getrouwheidspremie beginnen te lopen vanaf de dag na de storting.
3. Kan de bank de rentevergoeding vrij bepalen?
Ja en neen. De bank mag om het even welke vergoeding aanbieden voor zover ze niet zo hoog ligt dat de bank erdoor in moeilijkheden kan komen. Maar als ze wil dat haar klanten kunnen genieten van de fiscale vrijstelling op hun rentevergoedingen, dan moet ze zich houden aan een aantal wettelijke regels. Die regels werden op 1 april 2009 grondige gewijzigd door een nieuw koninklijk dat de maximale vergoeding koppelt aan de rente van de Europese Centrale Bank, de ECB. Twee keer per jaar – op één januari en op één juli – wordt gekeken hoe hoog die rente is. Ligt ze boven de 3 procent, dan mogen de banken de ECB-rente als maximale basisrente hanteren. Ligt de rente van de ECB lager, dan mogen ze tot maximaal 3 procent basisrente bieden. De bank is niet verplicht dat maximum te bieden. Ze kan er ook voor kiezen een lagere vergoeding uit te betalen, of meer premie te bieden. Maar ook de getrouwheidspremie is aan voorwaarden gekoppeld. Zij mag maximaal de helft bedragen van de hoogst toegelaten basisrente. Ze moet minimaal een kwart bedragen van de basisrente die de bank effectief toepast.
4. Wordt het rente-inkomen van een spaarrekening belast?
Volgens de huidige fiscale wetgeving is de eerste schijf van 1.730 euro aan intresten vrijgesteld van roerende voorheffing. Dat bedrag wordt jaarlijks geïndexeerd. Voorwaarde is dat de rekeninghouder een natuurlijke persoon is (geen vennootschap) met woonplaats in België. Deze vrijstelling is van toepassing per jaar en per belastingplichtige. Voor een echtpaar geldt dus een gezamenlijke vrijstelling van 3.460 euro.
5. Kan ik aan de roerende voorheffing ontsnappen door mijn geld over meerdere rekeningen te spreiden?
Tot op heden is het mogelijk om op die manier roerende voorheffing te ontwijken door spaargeld op verschillende spaarboekjes te deponeren. Zolang het maximumbedrag per spaarboekje niet overschreden wordt, blijven de interesten belastingvrij. Maar dit is wettelijk eigenlijk niet toegelaten. Elke particulier is via zijn inkomstenbelasting verplicht de gecumuleerde intresten boven de vrijgestelde schijf, op te nemen in zijn belastingsaangifte.
6. Wat gebeurt bij een opname?
Als u na maanden- of jarenlang sparen een deel van uw geld wil opnemen, dan zijn er nog diverse getrouwheidspremies aan het lopen. Eigenlijk evenveel als u stortingen gedaan hebt. Bij een opname moet de bank de minst vergevorderde premie verbreken. Dat is niet noodzakelijk die van uw laatste storting. Het kan bijvoorbeeld zijn dat uw recentste storting respectievelijk vier, negen en dertien maanden geleden zijn. De bank zal uw opname dan doen uit het bedrag dat u dertien maanden geleden stortte en waarvoor de twee periode van de getrouwheidspremie nog maar een maand geleden begonnen is.
7. Wat als mijn bank over de kop gaat?
De tegoeden op spaarrekeningen worden beschermd door de overheid. Wanneer een instelling in gebreke zou blijven, is er een terugbetalingsgarantie. Voor banken die vallen onder de Belgische depositogarantie (www.protectionfund.be) bedraagt deze garantie 100.000 euro. De bescherming geldt eveneens voor de gelopen interesten. De bescherming geldt per persoon en voor alle spaarproducten gegroepeerd. Wie naast een spaarboekje met daarop 100.000 euro ook nog een termijnrekening en/of kasbons heeft geniet voor het totaal van al die producten een garantie van 100.000 euro.
De Belgische beschermingsregeling dekt deposito’s van gelden uitgedrukt in een munt van een land behorend tot de Europese Economische Ruimte: De euro, het Britse pond, de Poolse zloty, de Zweedse, Deense, Estlandse, Tsjechische, Noorse en IJslandse kroon, de Hongaarse forint, de Letse lat, de Roemeense leu, de Bulgaarse lev en de Lithouwse litas.
De Nederlandse depositogarantie dekt ook 100.0000 euro. Opgelet want de Franse depositogarantie dekt slechts tot 70.000 euro.
8. Zijn online spaarrekeningen interessant?
Banken bieden steeds meer ook online spaarboekjes aan. Die bieden vaak een aanzienlijk hogere vergoeding omdat ze de bank veel minder kosten. Ze zijn onderworpen aan dezelfde wettelijke bepalingen en genieten dezelfde bescherming als klassieke boekjes. Afhalingen gebeuren door overschrijving naar uw zichtrekening, op dezelfde manier dus als bij een gewoon boekje. Online rekeningen zijn dus duidelijk te verkiezen ten opzichte van de klassieke boekjes bij dezelfde bank.
9. Waar moet ik op letten bij de keuze van een spaarrekening?
Bij de keuze voor het ene of het andere spaarboekje, kan u zich best laten leiden door de hoogte van de totale vergoeding die u kan krijgen. Als twee banken een even hoge rente bieden, kies dan voor de bank met de hoogste premie, want die wordt gedurende minstens 12 maanden gegarandeerd. Ga best ook even na welke rente de banken de voorbije jaren op haar boekje bood en hoe die zich toen verhield tegenover de concurrerende banken. Kies voor een bank die systematisch een hoge vergoeding biedt, en niet een die gewoon even stunt met een aantrekkelijk tarief. Zo vermijdt u dat u voortdurend van bank moet wisselen en telkens moet oppassen dat u geen getrouwheidspremies verliest.