Van onze redacteur Dries De Smet
Brussel‘In de toekomst moeten we fusies toelaten die voor het concurrentievermogen van Europa op de wereldmarkt noodzakelijk zijn’, verklaarde de Duitse minister van Economie, Peter Altmaier, afgelopen week. Samen met de Franse regering willen de Duitsers het mededingingsbeleid hervormen, zodat grote bedrijven met cruciale technologieën het kunnen opnemen tegen Amerikaanse en Chinese bedrijven.
Aanleiding voor de uitspraken is de blokkering van de treinfusie tussen het Duitse Siemens en het Franse Alstom door de Europese Commissie. Bedrijven mogen immers niet zomaar samensmelten. Daarvoor moeten de mededingsautoriteiten hun toestemming verlenen. De Europese Commissie deed dat niet, omdat ze vreest dat het fusiebedrijf te dominant zal zijn, en hogere prijzen zal kunnen vragen zonder een betere kwaliteit af te leveren.
Ruim veertig economen hebben nu samen de verdediging opgenomen van het beleid van de Europese Commissie. Ze waarschuwen voor de misvatting dat fusies nodig zijn om Europese kampioenen te creëren.
‘Europa heeft nood aan efficiënte, competitieve en innovatieve bedrijven. Neem je de concurrentie weg, dan bereik
je het tegenovergestelde’
Economen verdedigen Europese Commissie
‘Europa heeft nood aan efficiënte, competitieve en innovatieve bedrijven. Het promoten van fusies die de concurrentie wegnemen, zou precies het tegenovergestelde bereiken’, stellen de economen. De brief kwam er onder impuls van Massimo Motta, oud-hoofdeconoom voor de mededinging bij de Europese Commissie, en Martin Peitz, professor economie aan de Universiteit van Mannheim.
Duurder maar slechter
‘Zorgwekkend is de aankondiging van mogelijke initiatieven door de Franse en Duitse regeringen om het Europese mededingingsbeleid te versoepelen en fusies tussen grote bedrijven te bevorderen’, schrijven de economen. Ze vinden het ‘misleidend’ dat een fusie zou volstaan om concurrentiëler te worden op de wereldmarkt. Dat is alleen het geval als de bedrijven door een fusie efficiënter kunnen werken, maar daar hebben Siemens en Alstom geen bewijzen voor aangedragen, argumenteren ze. Daarom valt te verwachten dat de bedrijven door een fusie meer winst zullen maken, maar dat spoorwegmaatschappijen en infrastructuurbeheerders meer zullen moeten betalen maar minder kwaliteit en innovatie zullen krijgen. Tekenend is dat de klanten in het verweer kwamen. Als de bedrijven echt sterker zouden kunnen concurreren, zouden de klanten de fusie net verwelkomen.
Volgens Frank Verboven (KU Leuven), met Jan Bouckaert (Universiteit Antwerpen) de Belgische ondertekenaars, is er onder economen ‘een heel sterke consensus’ over de wenselijkheid van een voldoende streng en vooral onafhankelijk mededingingsbeleid. ‘Bijna iedereen aan wie de brief voorgelegd werd, heeft getekend. Wie dat niet deed, wilde wellicht niet aan politiek doen.’
Een fusieverbod is hoogst uitzonderlijk: in drie decennia fusiebeleid werden minder dan dertig fusies verboden, terwijl er 6.000 toegelaten werden. En dus rijst de vraag of het beleid vandaag al niet te meegaand is. ‘Economen verschillen daarover van mening’, zegt Verboven. ‘Het lage aantal vertekent wel. Als bedrijven zware problemen verwachten, stellen ze de fusie niet voor. Of ze leggen remediërende maatregelen op tafel. Bovendien legt de Commissie ook zware boetes op aan dominante bedrijven. Persoonlijk vind ik vooral de onafhankelijkheid van het fusiebeleid essentieel.’
Cruciale maanden
De komende maanden worden cruciaal voor het Europese mededingingsbeleid. Na de Europese verkiezingen moet de huidige commissaris, Margrethe Vestager, waarschijnlijk plaats ruimen voor een opvolger. Het is immers hoogst ongebruikelijk dat een commissaris twee termijnen dezelfde post bekleedt. Bovendien wijst de Europese Commissie tegen 1 april een nieuwe hoofdeconoom aan. Dat is een cruciale positie, omdat hoofdeconomen in het verleden sterk de richting van het beleid bepaalden.
Lees de open brief op
standaard.be/siemensalstom
